Здралка

вид растение
{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/Предлошка:Автотаксономија/Здралка|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}} |machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}} |machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}

Здралка (латински: Galega officinalis, попозната како галега или козја-ру, е тревно растение во подфамилијата Глушини од фамилијата на мешунките Бобови.[1] Тој е пронајден во делови од северна Африка, западна Азија и Европа, но широко се одгледува и натурализира на други места.[1] Растението интензивно се одгледува како фуражна култура, украсно, пчелно растение и како зелено ѓубриво.[1][2]

Здралка
Научна класификација [ у ]
Непознат таксон (попр): Здралка
Вид: Здралка
Научен назив
Здралка
Здралка
Научна класификација edit
Царство: Plantae
Оддел: Tracheophytes
Оддел: Angiosperms
Оддел: Eudicots
Оддел: Rosids
Ред: Fabales
Семејство: Fabaceae
Подсемејство: Faboideae
Род: Galega
Вид:
G. officinalis
Биномен назив
Galega officinalis

Семиња

G. officinalis е богат со галегин, супстанца со активност за намалување на гликозата во крвта и основа за откривање на метформин,[3] италијански фич,[3] третман за управување со симптоми на дијабетес мелитус.[4] Во античкиот хербализам, козјото дрво се користело како диуретик.[5] Може да биде отровен за цицачите, но е храна за разни инсекти.[1]

Етимологија уреди

Англиското име „коза-ру“ е превод на латинскиот Ruta capraria, користен за растението во 1554 година кога се сметало дека е поврзано со Седефче, или вообичаена руе.[6] Латинскиот специфичен епитет се однесува на растенија со некои лековити, кулинарски или билни атрибути.[7]

Галега двобојна е синоним.

Дистрибуција и живеалиште уреди

Широко распространето низ умерените региони во светот, претежно во Европа, растението е издржливо повеќегодишно растение кое цвета во летните месеци на пасиштата, мочуриштата и речните брегови и е класифицирано како инвазивен плевел во многу делови на Северна Америка.[1][2] Пронајден е и во Јужна Америка, Северна Африка, Пакистан, Турција и Нов Зеланд.[1][2]

Во 1891 година во Соединетите Држави, Galega officinalis била воведена експериментално на Државниот универзитет во Јута за потенцијална употреба како сточна култура, но избегна одгледување и сега е земјоделски штетник.[1] Како резултат на тоа, е ставена на Федералната листа на штетни треви во САД. Била собрана во Колорадо, Конектикат и Њујорк пред 1930-тите, и во Мејн и Пенсилванија во 1960-тите, но популацијата се чини дека изумрела.[2]

Хемија и хербализам уреди

Иако не е темелно проучена со методите на 21 век, Здралка е анализирана за нејзините состојки, кои вклучуваат галегин, хидроксигалегин, неколку деривати на гванидин, како што се флавони на 4-хидроксигалегин, флавонски гликозиди, кемпферол и кверцетин.[4][5] Покрај наводниот ефект на намалување на нивото на гликоза во крвта и предизвикување диуреза, Здралка се користела како хербален тоник во практиките на народната медицина во средновековна Европа за лекување на бубонска чума, црви и каснувања од змии.[4][5]

Поврзаност со метформин уреди

Откако се користела во традиционалната медицина со векови, Здралка е основата на класата на бигваниди на антидијабетични лекови, кои исто така вклучуваа фенформин и буформин (и двата прекинати).[4][8]

Здралка содржи фитохемикалии, галегин и гванидин, кои го намалуваат шеќерот во крвта, но беше откриено дека предизвикуваат негативни ефекти.[4][8] Студијата на галегин и сродните молекули во првата половина на 20 век довело до развој на орални антидијабетични лекови.[4][8] Истражувањата за други соединенија поврзани со гванидин, вклучително и бигванид, на крајот довеле до откривање на метформин (трговско име, Гликофаг), користен во 21 век за управување со дијабетес со намалување на производството на гликоза во црниот дроб и зголемување на чувствителноста на инсулин на телесните ткива.[4][9]

Несакани ефекти уреди

Здралка може да се меша со препишаните лекови за дијабетес, апсорпцијата на железо и антикоагуланси.[5] Може да предизвика главоболка или мускулна слабост, а неговата безбедност за време на бременост или доење е непозната.[5]

Галерија уреди

Наводи уреди

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Galega officinalis (goatsrue)“. Invasive Species Compendium, CAB International. Посетено на 2017-12-23.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Lasseigne, Alex (2003-11-03). „Invasive Plants of the Eastern United States: Galega sp“. US Department of Agriculture. Посетено на 2017-12-23.
  3. 3,0 3,1 Shenfield, G (April 2013). „Metformin: Myths, misunderstandings and lessons from history“. Australian Prescriber. 36 (2): 38–39. doi:10.18773/austprescr.2013.017.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 „Metformin: its botanical background“. Practical Diabetes International. 21 (3): 115–117. 2004. doi:10.1002/pdi.606.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 „Goat's rue“. Drugs.com. 2009. Посетено на 23 December 2017.
  6. Oakeley, Henry; Knowles, Jane; de Swiet, Michael; Dayan, Anthony (2015). „Galega officinalis“. A Garden of Medicinal Plants. Little, Brown for the Royal College of Physicians. ISBN 978-1-4087-0625-1.
  7. Harrison, Lorraine (2012). RHS Latin for Gardeners. United Kingdom: Mitchell Beazley. ISBN 184533731X.
  8. 8,0 8,1 8,2 Witters L (2001). „The blooming of the French lilac“. Journal of Clinical Investigation. 108 (8): 1105–7. doi:10.1172/JCI14178. PMC 209536. PMID 11602616.
  9. „Medical Management of Hyperglycemia in Type 2 Diabetes: A Consensus Algorithm for the Initiation and Adjustment of Therapy: A consensus statement of the American Diabetes Association and the European Association for the Study of Diabetes“. Diabetes Care. 32 (1): 193–203. 2009. doi:10.2337/dc08-9025. PMC 2606813. PMID 18945920.

Надворешни врски уреди