Демократска армија на Грција

Демократска армија на Грција; Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας
	Учесник во Грчката граѓанска војна
	Амблемот на ДАГ. Буквата делта означува демократија, што на грчки значи „демократија“ и „република“
Период на делување	1946–1949
Идеологија	комунизам,; републиканство,; левичарски национализам
Водачи	Никос Захаријадис; Маркос Вафијадис

Демократската Армија на Грција (грчки: Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας) била армија учесник во Граѓанската војна во Грција (1945-1949). Демократската армија на Грција била под команда на Комунистичката Партија на Грција и се борела за воспоставување на комунистички режим на народна демократија во Грција под покровителство на СССР. Армијата броела 35.000 војници од кои 20.000 биле регрутирани од Егејска Македонија, од кои 14.000 биле етнички Македонци.

Формирање на ДАГ

Бунтовници на ДАГ

Демократската Армија на Грција била формирана уште во почетокот на 1945 година како продолжение на ЕЛАС (Грчка Народноослободителна Војска) која била целосно разбиена и уништена од германските нацистички сили и грчките монархо-фашисти. Во почетокот на 1946 година на ДАГ и КПГ во борбата и се приклучува македонската организација НОФ која дотогаш вооружено дејствувала самостојно и под покровителство на КПМ во областите населени со Македонци. На чело на ДАГ биле челниците на КПГ, Никос Захаријадис, Леонидас Стрингос, Константин Барџотас и др.

Македонците во ДАГ и односот на КПГ кон македонското национално прашање

По директивата на КПЈ за спојување на македонската организација НОФ со КПГ (ставање под целосна команда на КПГ), ДАГ добива големо зголемување на бројот на своите војници и добива голема поддршка од македонското население во Егејска Македонија кое сметало дека со победата на ДАГ над монархо-фашистите ќе добие национални права и слобода и можност за самоопределување. До крајот на војната во ДАГ учествувале 14.000 борци-Македонци, а 20.000 од 50.000 жртви во војната биле Македонци. Сепак, и покрај големата помош која ја дале Македонците на ослободителното движење, раководството на КПГ и ДАГ водело дискриминаторска политика кон борците-Македонци. Ниту еден Македонец не бил ставен на повисоко раководно место од поручник, ниту еден Македонец немало ниту во привремената комунистичка влада на Грција, од целата класа на полковници на ДАГ ниту еден не бил Македонец, а немало ниту еден Македонец командант на баталјон или комесар на област од Егејска Македонија, а на многу од борците што претходно се бореле во Втората светска војна не им биле признати чиновите и заслугите.

За време на Резолуцијата на Информбирото и кон крајот на војната, со заладувањето и прекинот на односите меѓу КПГ и КПЈ, многу борци-Македонци (повеќето млади, помлади и од 18 години) биле осудени на смрт преку монтирани судски процеси од страна на КПГ под обвинение дека се „титови агенти“ и „дезертери“, познати масовни стрелања на македонски борци до ДАГ се Буфската и Африканската афера, стрелањето на неколкумина Македонци од селото Герман и друго.

На почетокот ставот на КПГ кон македонското национално прашање бил за рамноправност на Македонците во рамките на грчката држава. На Вториот конгрес на НОФ одржан во март 1949 година, ќе се усвои одлуката за „обединета и независна Македонска држава во рамките на Балканската федерација“. Имајќи ја предвид состојбата поради Резолуцијата на Информбирото и заладените односи со КПЈ, КПГ ја прифаќа оваа парола и ја поддржува користејќи ја за пресметка со КПЈ и КПМ. По ова прашање имало два различни ставови. Едниот, на Паскал Митревски, сметал дека Вардарска Македонија ќе треба да се припои кон Егејска Македонија, додека пак ставот на Михајло Керамитчиев и Вангел Ајановски-Оче сметал дека Егејска Македонија треба да се припои кон Вардарска Македонија со оглед на тоа дека на територијата на Вардарска Македонија веќе постои НР Македонија официјално призната како национална држава на Македонците и дека Отечественофронтовската влада на Бугарија на чело со Георги Димитров подготвува припојување на Пиринска Македонија кон Вардарска Македонија. По битките на Вичо и Грамошта (Грамос) КПГ го отфрла овој став и се враќа на стариот став за рамноправност на Македонците во рамките на грчката држава.

Расформирање на ДАГ

По офанзивата на грчките монархофашистички сили врз ДАГ кон крајот на август 1949 година и целосниот пораз на ДАГ на битките на Вичо и Грамошта, голем број од борците на ДАГ и нејзиното раковдоство заедно со целото раководство на КПГ пребегнуваат на територијата на Албанија со што целосно престанува борбената дејност на ДАГ во Грција.

Наводи

Библиографија

Никос Кирицис, „Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας, βασικοί σταθμοί του αγώνα“, издавач „Σύγχρονη Εποχή“

Извори

„Заклетвата на војникот“ - Извор: „Политичкиот комитет за реорганизација на КПГ, 1918 - 1955“. Последно обновено: 15 јули 2006
„Заклетвата на војникот на ДАГ“ - Извор: rizospastis.gr, весникот на КПГ „Ризоспастис“ онлајн. Последно обновено: 15 јули 2006