Горно Каленик — село во Леринско, Егејска Македонија, денес во општината Лерин на истоимениот округ во областа Западна Македонија, Грција. Населението брои 85 жители (2011), сочинето исклучиво од Македонци.[2]

Горно Каленик
Άνω Καλλινίκη
Горно Каленик is located in Грција
Горно Каленик
Горно Каленик
Местоположба во областа
Горно Каленик во рамките на Лерин (општина)
Горно Каленик
Местоположба на Горно Каленик во општината Лерин и областа Западна Македонија
Координати: 40°51.37′N 21°27.9′E / 40.85617° СГШ; 21.4650° ИГД / 40.85617; 21.4650
ЗемјаГрција
ОбластЗападна Македонија
ОкругЛерински
ОпштинаЛерин
Општ. единицаДолно Клештино
Надм. вис.&10000000000000605000000605 м
Население (2011)[1]
 • Вкупно275
Час. појасEET (UTC+2)
 • Лето (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Географија

уреди

Селото се наоѓа 10 км североисточно од Лерин и 6 км источно од Долно Клештино, во северозападниот крај на Леринското Поле близу границата со Р Македонија.

Историја

уреди

Во Отоманското Царство

уреди

Во османски дефтери на христијанското население на Леринскиот вилает за 1626-27 г. селото е заведено како Каљаник-и баља со даночни домаќинства.[3]

Во XIX век Горно Каленик било чисто македонско село во Леринската каза. Во 1848 г. рускиот славист Виктор Григорович („Очерк путешествия по Европейской Турции)“ го опишал Каљник како македонско село.[4][5] Во неговата етничка карта на Вардарската Долина од 1861 г. Јохан фон Хан го означил Горно Каленик како македонско село.[4][6] Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Каленик (Kalénik) било село со 90 домаќинства и 254 жители Македонци.[7][8] Во 1889 г. хрватскиот етнограф Стефан Верковиќ нашишал дека во селото живеат 72 македонски семејства со вкупно 364 лица.[4][9] Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. во Долно и Горно Каленик имало 394 жители Македонци.[7][10]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Горно Каленик се води како чисто македонско село во Леринската каза на Битолскиот санџак со 25 куќи.[11]

По Илинденското востание на почетокот на 1904 г. целото село потпаднало под врховенството на Бугарската егзархија.[12] По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во селото имало 328 Македонци под егзархијата.[7][13]

Во првите денови на април 1908 г. власта извршиал претрес на селото. Одземени се неколку пушки и револвери.[14]

Во Грција

уреди

По Балканските војни во 1913 г. селото е припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор, кога броело 356 жители.[2] На пописот од 1920 г. се заведени 309 лица. Во 1926 г. селото е преименувано во Ано Калиники, што е проста грцизација на македонското име.[15]

Во 1940 г. Горно Каленик имало 500 жители. Иако не настрадало позначајно во Граѓанската војна, во 1960-тите селото бележи значајно намалување на населението поради голем бран на иселувања во прекуокеанските земји.[2]

Според истражување од 1993 г. селото е чисто „словенојазично“ и во него македонскиот јазик е одлично зачуван.[16]

Личности

уреди
  • Ристо Шиката — деец на МРО, роден во Горно или Долно Каленик, војвода на чета во реонот на Алексо Џорлев за време на Илинденското востание[17]

Население

уреди

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
Население 500 551 506 303 333 446 325 275
Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Стопанство

уреди

Селото се смета за многу богато. Произведува големи количества жито.[2]

Поврзано

уреди

Литература

уреди
  • Хил, П. Говорот на Каленик [Леринско]. – Die slavischen Sprachen (Salzburg), 1982, No 1, 33—38.
  • Hill, Р. The Dialect of Gorno Kalenik. Slavica Publishers. Columbus, Ohio, 1991, 255 p.

Наводи

уреди
  1. „Попис на населението од 2011 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Симовски, Тодор (1998). Населените места во Егејска Македонија : географски, етнички и стопански одлики. II дел. Скопје: Институт за национална историја. стр. 147–148.
  3. Турски извори за българската история, т. VII, София 1986, с. 332.
  4. 4,0 4,1 4,2 Нарекувајќи го „бугарско“ под влијание на бугарската пропаганда.
  5. Григорович, В. Очеркъ путешествія по Европейской Турціи, Москва, 1877, стр. 93.
  6. Croquis der westlischen Zurflüsse des oberen Wardar von J.G. von Hahn. Deukschriften der k Akad. d wissenseh. philos. histor. CIX1Bd, 1861.
  7. 7,0 7,1 7,2 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  8. „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, стр. 84-85.
  9. Веркович, Стефан. Топографическо-этнографический очерк Македонии, СПб, 1889.
  10. Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 249.
  11. Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 26.
  12. Силянов, Христо. Освободителните борби на Македония, том II, София, 1993, стр. 125.
  13. Brancoff, D.M. La Macédoine et sa Population Chrétienne, Paris, 1905, pp. 176-177.
  14. Одрински глас, брой 15, 20 април 1908, стр. 4.
  15. „Δημήτρης Λιθοξόου. Μετονομασίες των οικισμών της Μακεδονίας 1919 - 1971“. Архивирано од изворникот 20 јуни 2012. Посетено на 20 јуни 2012.
  16. Riki Van Boeschoten. "Usage des langues minoritaires dans les départements de Florina et d’Aridea (Macédoine)"
  17. Николов, Борис Й. Вътрешна македоно-одринска революционна организация. Войводи и ръководители (1893 – 1934). Биографично-библиографски справочник, София, 2001, стр. 146.