Манси
Мансите (мансиски: Мāньси / Мāньси мāхум, Манси / Манси махум) се угриско домородно население кое живее во Ханти-Мансија, еден автономен округ во Тјумењската област во Русија. Во Ханти-Мансија, хантискиот и мансискиот јазик имаат заеднички службен статус со рускиот. Мансискиот јазикот е еден од постулираните угриски јазици на уралското семејство. Мансите порано биле познати како Вогули (руски: вогулы).
 | |
| Вкупен број | |
|---|---|
| 12,500 | |
| Подрачја со значајно население | |
| Ханти-мансиски автономен округ (Русија) | |
 Русија | 12,269 (2010)[1] |
 Украина | 43 (2001)[2] |
| Јазици | |
| мансиски, руски | |
| Вероисповед | |
| Шаманизам, Православие | |
| Сродни народи | |
| Канти | |
Заедно со Хантите, Мансите се политички претставени од Здружението за зачувување на Југра, организација основана за време на Перестројката од крајот на 1980-тите. Оваа организација ббила меѓу првите регионални домородни здруженија во Русија.
Демографија
уреди| Вкупно | Мажи | Жени | |
|---|---|---|---|
| Вкупно | 11.432 | 5.167 | 6.265 |
| Тјумењска Област | 10.561 | 4.786 | 5.775 |
| * Ханти-мансиски Автономен Округ | 9.894 | 4.510 | 5,384 |
| Свердловска Област | 259 | 130 | 129 |
| Република Коми | 11 | 8 | 3 |
Според пописот од 2010 година, во Русија имало 12.269 Манси.
Историја
уредиПредците на Мансите ги населувале областите западно од Урал.[3] Наоѓалишта на Манси биле откопани во околината на Перм.
Во првиот милениум п.н.е., тие се преселиле во Западен Сибир, каде се асимилирале со домородните жители.[3] Според други, тие потекнуваат од јужниот дел на уралските степи и се преселиле на нивната сегашна местоположба околу 500 н.е.[4]
Мансите биле во контакт со руската држава барем уште од 16 век кога поголемиот дел од западен Сибир бил доведен под руска контрола од страна на Јермак Тимофејевич. Поради нивната поголема изложеност на руска и советска контрола, тие генерално биле повеќе асимилирани од нивните северни соседи, Ханти .
Според легендите, Мансите имале јавано лосови (евроазиски елен) во борба, иако не постои историски доказ за тоа.[5]
Познати Манси
уреди- Матрена Вахрушева (1918–2000), јазичар, филолог, писател; со-писател на првиот манско-руски речник
- Јуван Шесталов (1937–2011), писател
- Сергеј Собјанин (р. 1958), градоначалник на Москва
- Руслан Проводников (р. 1984), боксер
- Сергеј Устиугов (р. 1992), крос-кантри скијач
Надворешни врски
уредиНаводи
уреди- ↑ Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года [Official site of the National Population Census 2010. Informational materials about the final outcome Russian Census 2010] (руски). Русија: GKS. Архивирано од изворникот на 2016-06-05. Посетено на 2020-03-24.
- ↑ „National composition of population“. Census (украински). Украина: State statistics committee of Ukraine. 2001.
- ↑ 3,0 3,1 „The Mansis“. The Peoples of the Red Book. EKI.
- ↑ „Khanty & Mansi“. Encyclopædia Britannica.
- ↑ „Finnish media fall for 'Soviet battle moose' hoax, probed by regulator“. RT International. 25 November 2017. Посетено на 17 September 2018.