Вастселински замок
Нојхаузен (германски: Neuhausen, руски: Ней Ха́узенъ),[1] Вастселински замок и замок Вастселина[2][3] (естонски: Vastseliina piiskopilinnus) — поранешна тврдина на епископот од Ливонскиот ред. Урнатините на тврдината се наоѓаат на десниот брег на реката Јамаоја (исто така Миксеоја и Мекси) на 3 километри источно од селото Вастселина во округот Виру во Естонија. Комплексот на музејот отворен овде вклучува и голем парк кој го опкружува ридот на замокот.
| Вастселински замок Vastseliina piiskopilinnus | |
|---|---|
 | |
 | |
| Општи податоци | |
| Град | Вастселина |
| Земја | Естонија |
| Почната | 1273 |
| Завршена | 1342 |
Историја
уреди
Населбата била основана околу 1273 година од страна на епископот од Дорпат на урнатините на древниот чудски град Вастселина, а самиот замок бил изграден 60 години подоцна од мајсторот на Ливонскиот ред Бурхард фон Драјлебен, по разорниот напад на псковјаните на југоисточниот дел на Ливонија. Изградбата на тврдината била завршена во 1342 година.[4]
Сместено на границата на имотите на псковјаните и ливонските витези, Нојхаузен често бил напаѓан од Русите и се сметал за силна тврдина и складиште за шверцувана стока превезувана во Русија.
Во 1501 година, војводата Данил Шчења, откако ја опустошил околината на Нојхаузен, неуспешно ја опсадувал неколку дена. На почетокот на Ливонската војна, на 30 јуни 1558 година, Нојхаузен бил заземен од руската војска под команда на принцот Шујски по краток, но енергичен отпор: „Германците се бореа многу жестоко и до смрт“.
Оттогаш до 1582 година им припаѓал на Русите, потоа преминал кај Полјаците, па кај Швеѓаните. Во 1655 година, во пресрет на Руско-шведската војна од 1656-1658 година, трошните утврдувања на Нојхаузен биле обновени од Карл X, но за време на походот во 1656 година Русите го зазеле без загуби.[5] Во 1661 година Нојхаузен ѝ бил вратен на Шведска согласно условите на Кардискиот мир.
Во 16 век во близина на замокот имало голема, добро утврдена населба. Последен пат предградието Нојхаузен било споменато во 1690 година. Во близина на Нојхаузен има многу могили и остатоци од древни цркви.[6]
Кога Нојхаузен бил заземен од Русите на почетокот на 18 век, повеќе не бил тврдина. Руското име за Нојхаузен е Новгородок.
Во уметничката книжевност
уредиЗамокот Нојхаузен, манастирот Псков-Печерски кој се наоѓа на 20 километри од него, тврдината Изборск и околната живописна област се опишани во повеста „Замокот Нојхаузен“ од Александар Бестузев-Марлински (1824), како и во романот на Лажечников „Последниот Новик“ (1833).
Галерија
уреди
Наводи
уреди- ↑ „Vastseliina ms“. KNAB (естонски). Eesti Keele Instituut. Архивирано од изворникот на 2021-12-16. Посетено на 2021-12-16. Занемарен непознатиот параметар
|dead-url=(help) - ↑ „Городище Вастселийна“. Vastseliina linnus (руски).
- ↑ „Развалины епископского замка Вастселийна“. Visitestonia.com (руски). Архивирано од изворникот на 2023-12-05. Посетено на 2023-10-10.
- ↑ Vastseliina vald Архивирано на 17 јуни 2009 г. (естонски)
- ↑ Лобин А. Н., Смирнов Н. В. Борьба за Юрьев-Ливонский в годы русско-шведской войны (1656-58) // Война и оружия. Новые исследования и материалы. 2-я международная научно-практическая конференция. СПб, ВИМАИВиВС, 2011, с. 534—549
- ↑ „Замок Вастселиина (Нейгаузен — Neuhausen) 1342 г.“. Архивирано од изворникот на 2010-04-12. Посетено на 2009-12-07. Занемарен непознатиот параметар
|dead-url=(help); no-break space character во|title=во положба 29 (help)
Литература
уреди- Белоруссия. Литва. Латвия. Эстония. Справочник-путеводитель. — М.: «Искусство»; Лейпциг: «Эдицион», 1986.
- „Нейгаузен“. Енциклопедиски речник „Брокхаус и Ефрон“ : во 86 тома (82 тома и 4 доп.). Санкт Петербург. 1890–1907.
- Богушевский Н. К. Исторические черты о бывшем рыцарском замке Нейгаузен // «Псковские губернские ведомости». — 1874. — № 6—10.
