Андрокли Косталари
Андрокли Косталари (1922–1992 г.) бил албански лингвист и научник.[1] Бил една од централните личности на албанските студии и основач и директор на Албанскиот институт за историја и лингвистика, а подоцна и Институтот за лингвистика и литература (Алб: Instituti i Gjuhësisë dhe Letërsisë). Косталари е запаметен по тоа што бил еден од клучните стручни соработници на денешниот правопис на албански јазик, основан од Конгресот за правопис од 1972 година.[2]
| Андрокли Косталари | |
|---|---|
| Роден(а) | 7 ноември 1922 Леусе, Замет, Албанија |
| Починал(а) | 22 март 1992 (возр. 69) Тирана, Албанија |
| Занимање | Академски |
Живот и работа
уредиКосталари бил роден во Леуса кај Замет. Гимназиските студии ги продолжил во Скадар, а подоцна и во Тирана. Како активен учесник на НОБ за време на Втората светска војна, работел во повоените прес-органи каде успеал на раководни позиции иако на млада возраст.[2]
Косталари стуфирал филологија на Московскиот државен универзитет Ломоносов, каде учел профилирање на руски јазик и литература во новинарство, а дипломирал во 1954 година.[3] По враќањето во Албанија започнал да работи во Институтот за науки (Алб: Instituti i Shkencave), претходник на Академијата на науките на Албанија, а подоцна и на Историско-филолошкиот факултет на новооснованиот Универзитет во Тирана каде подоцна успеал да стигне на позицијата декан.
Во 1958 година бил избран за директор на Институтот за историја и лингвистика (Алб: Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë) во Тирана, а по неговото реструктуирање, Институтот за лингвистика и литература (Алб: Instituti i Gjuhësisë dhe i Letërsisë) до 1990 година. Косталари бил главен уредник на списанието Студиме фиологике во текот на 1964-1991 година и на Студиа албаника во текот на 1964-1980 година. Косталари бил и еден од основачите на Академијата на науките на Албанија во 1972 година и нејзиниот президиум.[2][4]
Главниот фокус на неговата научна и педагошка работа бил на лингвистичкото поле лексикологија и лексикографија, зборообразување, ономастика, општата лингвистика и историјата на литературниот албански јазик. Работел како шеф на одделот за лексикологија и лексикографија на Универзитетот во Тирана во текот на 1955-1990 година. Тој бил и научен директор на двата албански речници: Фјалор и јазикот на сотме шќипе (Речник на денешниот албански јазик) од 1980 година и Речник на денешниот албански јазик од 1984 година.[2][4]
Друго поле каде што придонел Косталари било историјата на формирањето и развојот на литературниот стандард на албанскиот јазик и неговите структурни и функционални карактеристики. Бил дел од комисијата која го изработила „Правописот на албанскиот јазик“ во 1956 година, раководител на комисијата за проектот Правила на албанскиот правопис од 1967 година, претседател на Конгресот за правопис од 1972 година, директор на подоцнежните комисии за правопис. од 1973 година и Правописен речник од 1976 г. Бил и коавтор на различни терминолошки речници.[2]
Во 1960 година станал член на Меѓународниот совет за ономастички науки, во 1963 година станал член на АИЕСЕЕ (Асоцијација Internationale d'Etudes du Sud-Est Europeen) каде што исто така станал член на неговото биро во 1974 г. и потпретседател.[4]
Косталари бил автор и на новиот албански речник (или список) со лични имиња, кој и денес се користи многу како извор на имиња.[5]
Награди и титули
уреди- Доктор почесен Кауза од Универзитетот во Гетеборг.[2]
- „Çmimi i Republikës të Shkallës së Parë“ (англиски: Прво одделение Републиканска награда), двапати.
- „Mësues i Popullit“ (англиски: Народен учител).
Наводи
уреди- ↑ „Androkli Kostallari“, Janua Linguarum, Series maior, The Hague: Mouton (17): 247, 1966, ISSN 0075-3114, OCLC 1924058
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 „Academy of Sciences of Albania - Akademik Androkli KOSTALLARI (in Albanian)“. Архивирано од изворникот на 2018-05-13. Посетено на 2015-11-18.
- ↑ Kastriot Myftaraj (2012). „Biografia e fshehur e delegatëve të Kongresit të Drejtshkrimit të vitit 1972“ [The hidden biography of the delegates to the Orthography Congress of 1972] (албански). Архивирано од изворникот на 2013-07-12.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 „Nderim Prof. Androkli Kostallarit“ [Honor to Prof. Androkli Kostallari] (албански). Tirana Observer. 2012-11-07. Архивирано од изворникот на 2017-06-26. Посетено на 2015-11-18. Наводот journal бара
|journal=(help) - ↑ Kostallari, Androkli (1982). Fjalor me emra njerëzish. Shtëpia Botuese "8 Nëntori". OCLC 18134800.