Хиоски Санџак (грчки: Σαντζάκι Χίου; турски: Sancak-ı Sakız) ― отоманска административна единица од второ ниво (санџак или лива) со средиште на источниот егејски остров Хиос. Tурското име на санџакот, и воопшто на островот, потекнува од најпрепознатливиот производ на островот, смолата мастика наречена сакизи на турски.[1]

Предупредување: Немате укажано вредност за „common_name
Хиоски Санџак
Османски турски: Liva-i Sakız или Sancak-ı Sakız
Санџак на Османлиската Империја

1566–1912 Хиос|
 

Знаме на

Знаме

Главен град Хиос
Историја
 -  Османлиско освојување 1566
 -  Завземени од Грција и Италија 1912
Денес во Грција

Историја уреди

Посед на џеновската чета маона од 1346 година, Хиос (и неговите придружни островчиња Псара и Инусес) биле освоени без отпор од Отоманската Империја во 1566 година, како надомест за неуспехот да биде заземена Малта претходната година, и припоена како санџак на Архипелашкиот Пашалак.[1]

Со исклучок на фиренцскиот нападот во 1599 година, кратката окупација од страна на Венецијанците во 1694-1695 година за време на Морејската војна и руските активности во областа за време на Руско-турската војна од 1768-1774 година, островот остана мирна покраина до избувнувањето на Грчката војна за независност. Во тоа време, неговата улога како главно трговско средиште и главна точка на извоз на анадолски стоки (улога што ја имал сè до воздигнувањето на пристанишниот град Смирна во 17 век), како и неговото уникатно производство на смолата мастика (што беше многу ценето од дамите од харемот на султанот), му обезбедило голем просперитет.[1] Населението на островот било претежно православни Грци, со неколку католици со потекло од Џенова, чија моќ била многу намалена по венецијанската окупација; турското присуство било ограничено на гувернерот и неговите администратори, како и гарнизон од околу. 2.000 војници.[1]

Хиос бил уништен во озлогласениот масакр на Хиос во 1822 година, кога османлиските сили го вратиле островот, кој се приклучил на грчкиот бунт против Империјата, и заклале или продале во ропство околу половина од неговите 80.000 жители.[1] Како и да е, островот закрепнал мал дел од својот поранешен просперитет и задржал голема автономија по завршувањето на Грчката војна за независност, сè додека османлиските административни реформи од 1866 година не го преобразиле во пообична покраина во рамките на Архипелашкиот Вилает.[1] Помеѓу 1880 и 1887 година, Хиос дури служел како главен град на Архипелашкиот Вилаетот.[2]

Во 1912 година, Хиоскиот Санџак ги опфатил казите на самиот Хиос (Сакиз), Калимнос (Килимли), Лерос (Илериоз) и Икарија (Ахикерја). Последните, најсеверните острови од Додеканезите, биле заземени од Италијанците во летото 1912 година за време на Османлиско-италијанската војна, додека самиот Хиос бил заземен од Грците во ноември 1912 година, за време на Првата балканска војна.

Наводи уреди

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 „Ṣaḳi̊z“. The Encyclopaedia of Islam, New Edition (12 vols.). Leiden: E. J. Brill. 1960–2005. Занемарен непознатиот параметар |name-list-style= (help)
  2. Birken, Andreas (1976). Die Provinzen des Osmanischen Reiches [Покраините на Отоманската Империја]. Beihefte zum Tübinger Atlas des Vorderen Orients, 13 (германски). Reichert. стр. 107. ISBN 3-920153-56-1.

Надворешни врски уреди

  • Sarantakou Efi; Misailidou Anna; Beneki Eleni; Varlas Michael (20 April 2005). „Chios“. Cultural Portal of the Aegean Archipelago. Foundation of the Hellenic World. Посетено на 2 April 2013.