Хелена Рубинштајн
Хелена Рубинштајн (родена Чаја Рубинштајн; 25 декември 1870[2] – 1 април 1965 година) била полска и американска деловна жена, колекционер на уметнички дела и филантроп. Како козметички претприемач, таа била основач и епоним на козметичката компанија Хелена Рубинштајн Инк. што ја направило една од најбогатите жени во светот.[3]
| Хелена Рубинштајн | |
|---|---|
 | |
| Роден(а) | Чаја Рубинштајн декември 25, 1872 Краков, Австроунгарија, сега Полска |
| Починал(а) | април 1, 1965 (возр. 92) Њу Јорк, САД |
| Националност | Полско[1] |
| Други имиња | Принцеза Гуриели, Мадам Хелена Рубинштајн, Чаја Рубинштајн |
| Занимање |
|
| Познат(а) по | Основач и епоним на Хелена Рубинштајн Инк Козметичка компанија |
| Сопружник |
|
Ран живот
уреди
Рубинштајн била најстарата од осумте ќерки[4] родени на полските Евреи, Аугуста – Гите (Гител) Шајндел Рубинштајн моминско Силберфелд и Хорас – Нафтоли Херц Рубинштајн. Нејзиниот татко бил дуќанџија во Краков, Мала Полска, која тогаш била окупирана од Австроунгарија по поделбите на Полска кон крајот на 18 век. Егзистенцијалистичкиот филозоф Мартин Бубер бил нејзин братучед. Таа била и братучетка на мајката на Рут Рапапорт .[5]
Преселба во Австралија
уредиОткако одбила договорен брак, Рубинштајн емигрирала од Полска во Австралија во 1896 година, без пари и мало познавање на англиски.[6] Нејзината стилска облека и млечниот тен сепак не поминале незабележано меѓу градските дами и набрзо нашла ентузијастички купувачи за теглите со крема за убавина во нејзиниот багаж. Таа забележала дека постои пазар и почнала да си прави свои производи. Клучната состојка на кремот, ланолинот, бил веднаш при рака.
Колерин, во регионот Западна Викторија, каде што нејзиниот вујко бил продавач, можеби било „грозно место“, но било дом на околу 75 милиони овци кои лачат изобилство на ланолин. Овие овци биле богатство на нацијата и огромните толпи мерино во Западниот округ ја произведувале најдобрата волна во земјата. За да го прикрие лутиот мирис на ланолинот, Рубинштајн експериментирала со лаванда, борова кора и водни лилјани.
Рубинштајн се скарала со нејзиниот вујко, но по престојот како гувернанта почнала да служи како келнерка во чајџилниците во Зимската градина во Мелбурн. Таму, таа нашла обожавател подготвен да собере средства за да го лансира нејзиниот Крема Валазе, наводно вклучувајќи билки увезени „од Карпатите“. Чинел десет пени да се произведе а се продавал за шест шилинзи. Позната на своите клиенти само како Хелена, Рубинштајн наскоро можела да си дозволи да отвори салон во модерната улица Колинс, продавајќи гламур како наука на клиентите на кои кожата им била „дијагностицирана“ и „препишан“ соодветен третман.
Следен бил Сиднеј, а во рок од пет години, австралиските операции биле доволно профитабилни за да се финансира салонот за убавина Валазе во Лондон. Како таков, Рубинштајн формирала една од првите козметички компании во светот. Нејзиниот деловен потфат се покажал неизмерно успешен и подоцна во животот, таа го искористила своето огромно богатство за поддршка на добротворни институции во областа на образованието, уметноста и здравството.
Рубинштајн брзо ја проширила својата операција. Во 1908 година, нејзината сестра Ческа ја презела работата на продавницата во Мелбурн и со 100.000 долари, Рубинштајн се преселила во Лондон и го започнала она што требало да стане меѓународно претпријатие. (Жените во тоа време не можеле да добијат банкарски заеми, па парите биле нејзини. )
Брак и деца - Лондон и Париз
уредиВо 1908 година, таа се омажила за американскиот новинар Едвард Вилијам Титус, роден во Полска, во Лондон. Тие имале два сина, Рој Валентин Титус (Лондон, 12 декември 1909 година – Њујорк, 18 јуни 1989 година) и Хорас Титус (Лондон, 23 април 1912 година – Њујорк, 18 мај 1958 година). Тие на крајот се преселиле во Париз каде таа отворила салон во 1912 година. Нејзиниот сопруг помогнал во пишувањето и публицитетот и основал мала издавачка куќа, го објавил Љубовникот на Лејди Чатерли и го ангажирал Семјуел Путнам да ги преведува мемоарите на познатиот модел Алис Прин-Кики.
Рубинштајн организирала раскошни вечери и станала позната по апокрифните потсмевови, како на пример кога опиениот француски амбасадор изразил жестокост кон Едит Ситвел и нејзиниот брат Сашеверел: "Vos ancêtres ont brûlé Jeanne d'Arc!" Рубинштајн, која знаела малку француски, прашала гостин што рекол амбасадорот. „Тој рекол: „Вашите предци ја запалија Јована Орлеанка.“ Рубинштајн одговорила: „Па, некој мораше да го направи тоа“.[7]
На друга свеченост, Марсел Пруст ја прашал каква шминка може да носи војвотка. Таа накратко го одбегнала бидејќи „мирисал на нафталин“. Рубинштајн подоцна се присетила: „Како можев да знам дека ќе стане познат?“ [3]
Преселба во Соединетите Американски Држави
уреди_cropped.jpg)
На почетокот на Првата светска војна, таа и Титус се преселиле во Њујорк, каде што отворила козметички салон во 1915 година, претходник на синџир низ целата земја. Хелена го отворила огромниот американски пазар и вешто го искористила, и покрај сериозните конкуренти. Ова бил почеток на нејзиното ривалство со друга значајна жена од козметичката индустрија, Елизабет Арден. И двете биле свесни за ефективниот маркетинг и луксузното пакување, привлечноста на козметичарите во уредни униформи, вредноста на одобрувањата на познатите личности, воочената вредност на преголемата цена и промоцијата на псевдонауката за нега на кожата. Ривалството со Арден траело цел живот. Рубинштајн изјавила за нејзината ривалка: „Со нејзиното пакување и мојот производ, можевме да владееме со светот“. [8]
Од 1917 година, Рубинштајн се занимавала со производство и дистрибуција на големо на нејзините производи. „Денот на убавината“ во различните салони станал голем успех. Наводниот портрет на Рубинштајн во нејзината реклама бил од средовечен манекен со нееврејски изглед.
Во 1928 година, таа го продла американскиот бизнис на Леман Брадерс за 7,3 милиони долари (127 милиони долари во 2022 година). По почетокот на Големата депресија, таа ги откупила речиси безвредните акции за помалку од 1 милион долари и на крајот ја зголемила вредноста на компанијата на 100 милиони долари, основајќи салони и продажни места во речиси десетина американски градови. Оваа сага, и раната деловна кариера на Рубинштајн, биле предмет на неодамнешниот случај на бизнис школата на Харвард.[9] Нејзиниот последователен спа центар на Петтата авенија 715 вклучувал ресторан, фитнес центар и килими од сликарот Џоан Миро. Таа порачала од уметникот Салвадор Дали да дизајнира компактна пудра, како и портрет од неа.
Развод и повторен брак
уредиПо нејзиниот развод, во 1938 година, Хелена лесно се омажила за принцот Арчил Гуриели-Чконија (понекогаш се пишува Куриели-Чконија; роден во Грузија, 18 февруари 1895 година, починал во Њујорк на 21 ноември 1955 година), чие донекаде заматено матрилинеарно тврдење за грузиско благородништво бидејќи е роден како член на неименуваното благородно семејство Чконија од Гурија, привлекувајќи го амбициозниот млад човек да ја присвои вистинската титула на неговата баба, родена принцезата Гуриели.[10]
Гуриели-Чконија бил 23 години помлад од Рубинштајн. Желна за кралска титула, Рубинштајн жестоко го гонела згодниот маж, па ја именувала линијата за машка козметика по нејзиниот младешки ценет улов. Некои тврдат дека бракот бил маркетиншки трик, вклучително и тоа што Рубинштајн можела да се продаде како принцезата Хелена Гуриели.[11]
Рубинштајн носела спакуван ручек на работа и била штедлив во многу работи, но купувала врвна модна облека и вредна ликовна уметност и мебел. Таа го основала павилјонот за современа уметност Хелена Рубинштајн во Тел Авив и во 1957 година ја основала стипендијата за патувачка уметност Хелена Рубинштајн во Австралија.[12] Во 1953 година, таа ја основа филантропската фондација Хелена Рубинштајн за да обезбеди средства за организации специјализирани за здравство, медицински истражувања и рехабилитација, како и за Американско-Израелската културна фондација и стипендии за Израелците.
Во 1959 година, Рубинштајн ја претставувала американската козметичка индустрија на американската национална изложба во Москва.
Наречена „Мадам“ од нејзините вработени, таа избегнувала безделничења, продолжила да биде активна во корпорацијата во текот на целиот свој живот, дури и од болничкиот кревет, и ја екипирала компанијата со нејзините роднини.
Смрт и наследство
уредиРубинштајн починала на 1 април 1965 година, од природна смрт и била погребана на гробиштата Маунт Оливет во Квинс.[13] Дел од нејзиниот имот, вклучително африканска и ликовна уметност, мебел Лусит и обработен викторијански мебел тапациран во виолетова, бил продаден на аукција во 1966 година во галериите Парк-Бернет во Њујорк.
Една од бројните изреки на Рубинштајн била: „Нема грди жени, туку само мрзливи“.[14] Научна студија за нејзините ексклузивни козметички салони и како тие ги заматиле и влијаеле на концептуалните граници во тоа време меѓу модата, уметничките галерии, домашниот ентериер и верзиите на модернизмот е истражена од Мари Џ. Клифорд ( Винтертур портфолио, том 38). Долгометражниот документарен филм „Правот и славата“ (2009) на Ен Керол Гросман и Арни Рајсман, го прикажува ривалството помеѓу Рубинштајн и Елизабет Арден .
Во својата книга „Грдата убавина“ Рут Брендон ја опиша нејзината методологија:
Таа била „првата само-направена жена милионерка, достигнување што го должи првенствено на тактот за публицитет. Таа знаеше како да се рекламира - користејќи „копирање на страв со малку бла-бла“ - и го воведе концептот на „проблематични“ типови на кожа. Таа, исто така, беше пионер во употребата на псевдонауката во маркетингот, носејќи лабораториски мантил во многу реклами, и покрај фактот што нејзиниот единствен тренинг беше двомесечна турнеја низ европските установи за нега на кожа. Таа знаеше како да манипулира со статусната вознемиреност на потрошувачите, исто така: ако производот на почетокот не се продавал, таа ќе ја зголеми цената за да ја подигне воочената вредност.“ [15]
Во 1973 година, компанијата Хелена Рубинштајн Инк. била продадена на Колгејт-Палмолив, и сега е во сопственост на Лореал.[16][17] Преземањето на Лореал предизвикало голем број скандали бидејќи основачот на компанијата, Јуџин Шулер, бил ентузијастички соработник на нацистите за време на војната, а како последица од неа, Лореал станал познат по тоа што вработува поранешни нацисти во бегство. Жак Корез, кој го дизајнирал преземањето, бил еден од нив: тој бил активен во експропријацијата на еврејскиот имот во Париз.[18]
Наградите на Лореал-УНЕСКО за жени во науката се познати и како награди за жени во науката Хелена Рубинштајн.
Фондацијата Хелена Рубинштајн, која била основана во 1953 година, работела до 2011 година, на крајот дистрибуирајќи речиси 130 милиони долари во текот на шест децении, првенствено за образованието, уметноста и организациите со седиште во заедницата во Њујорк.[19]
Еврејскиот музеј на Менхетен бил домаќин на изложбата „Хелена Рубинштајн: Убавината е моќ“, првата музејска изложба посветена на Рубинштајн, од 31 октомври 2014 година, до 22 март 2015 година.[20][21]
Поддршка на уметноста
уредиЕднократната награда Рубинштајн Мурал била доделена во 1958 година на Ерика МекГилкрист за нејзината работа на Женскиот колеџ, Универзитетот во Мелбурн, а стипендијата Хелена Рубинштајн била доделена на Френк Хоџкинсон во 1958 година и Чарлс Блекман во 1960 година.
Годишната награда за портрет на Хелена Рубинштајн од 300 фунти била доделена за дела од австралиски уметници. Добитници на награди биле Ромола Клифтон во 1960 година; Вилијам Боасеваин 1961 година; Маргарет Оли 1962 година; Владас Мескенас 1963; Џуди Касаб 1964 и 1965 година; Џек Карингтон Смит 1966.[22]
Во популарната култура
уредиМјузиклот Воени Бои го драматизира нејзиното ривалство со конкурентката Елизабет Арден. По завршувањето на театарот Гудман во Чикаго, претставата била отворена на Бродвеј во театарот Недерландер на 6 април 2017 година, заработувајќи четири номинации за наградата Тони, вклучувајќи ја и најдобрата женска улога во главна улога за портретирањето на Рубинштајн од Пети ЛуПоун, како и за Кристин Еберсоле во истата категорија за нејзината улога на ривал, Арден.[23]
Комедијата Сервисот за усни на австралискиот драматург Џон Мисто го прикажува животот и кариерата на Рубинштајн и нејзиното ривалство со Елизабет Арден и Ревлон. Сервисот за усни бил премиерно прикажан на 26 април 2017 година, во театарот Парк во Лондон, под наслов Мадам Рубинштајн,[24] пред да се отвори во Сиднејскиот ансамбл театар во август истата година.
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ „Helena Rubinstein“. Biography. Посетено на May 19, 2017.
- ↑ Woodhead, Lindy (2003). War Paint (1. изд.). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons. ISBN 978-0-471-48778-4.
- ↑ 3,0 3,1 Празен навод (help)
- ↑ Stonehouse, Cheryl (March 16, 2013). „Helena Rubinstein, the penniless refugee who built a cosmetics empire“. Daily Express. London.
- ↑ „Oral history interview with Ruth Rappaport“. United States Holocaust Memorial Museum. Посетено на 2015-10-26.
- ↑ Dzienkiewicz, Marta; Rzezak, Joanna; Karski, Piotr; Monod-Gayraud, Agnes (2017). Polish Pioneers: Book of Prominent Poles. Warszawa: Wydawnictwo Dwie Siostry. стр. 50. ISBN 978-8-3653-4168-6. OCLC 1060750234.
- ↑ O'Higgins, Patrick (1971). Madame: An Intimate Biography of Helena Rubinstein. Viking Press. стр. 17. ISBN 978-0-6704-4530-1. Посетено на November 10, 2020.
- ↑ „The Powder & the Glory“. Powder and Glory.
- ↑ Jones, Geoff (March 14, 2019). „How Helena Rubinstein Used Tall Tales to Turn Cosmetics into a Luxury Brand“. Working Knowledge. Посетено на November 10, 2020.
- ↑ Fitoussi, Michèle; Bignold, Kate; Iyer, Lakshmi Ramakrishnan (2013). Helena Rubinstein: The Woman who Invented Beauty. Gallic Books. ISBN 9781908313553. Посетено на March 21, 2021.
- ↑ Mrs.
- ↑ Poynter, J. R. Rubinstein, Helena (1870–1965). Australian Dictionary of Biography. Australian National University. Посетено на December 20, 2010.
- ↑ Koykka, Arthur S. (1986). Project remember: a national index of gravesites of notable Americans. Reference Publications. ISBN 978-0-9172-5622-6.
- ↑ Green, Penelope (February 15, 2004). „The Rivals“. The New York Times. Посетено на 2008-08-08.
- ↑ Graham, Ruth.
- ↑ Reckert, Clare M. (September 6, 1973). „Colgate Acquires Cosmetics Maker Helena Rubinstein“. The New York Times. Посетено на November 10, 2020.
- ↑ Levin, Doron P. (October 15, 1988). „L'Oreal buys Rubinstein in shrouded deal“. The New York Times.
- ↑ Brandon, 'Ugly Beauty' ch. 5 'A Takeover and Three Scandals'
- ↑ "Helena Rubinstein Foundation to Close at Year's End". Соопштение за печат.
- ↑ Rosenberg, Karen (October 30, 2014). „Celebrating Helena Rubinstein at the Jewish Museum“. The New York Times.
- ↑ „Helena Rubinstein: Beauty Is Power“. The Jewish Museum.
- ↑ McCulloch, Alan; Nodrum, Charles (1984). Rubinstein Portrait Prize. Encyclopedia of Australian Art. Hutchinson of Australia. стр. 973. ISBN 978-0-0914-8560-3.
- ↑ Clement, Olivia (May 14, 2017). „Watch Patti LuPone and Christine Ebersole Chat War Paint on CBS Sunday Morning“. Playbill. Посетено на November 10, 2020.
- ↑ Madame Rubinstein by John Misto Архивирано на 20 декември 2022 г., thesoandsoartsclub.com.