Псевдонаука

Псевдонауката се состои од тврдења, верувања или практики кои се претставуват дека се и научни и фактички, но се некомпатибилни со научниот метод. Псевдонауката често се одликува со контрадикторни, претерани или недокажани тврдења; потпирање на пристрасност на потврда отколку на ригорозни обиди за побивање; недостаток на отвореност за проценка од страна на други стручњаци; отсуство на систематски практики при развивање хипотези; и продолжува да постои долго време откако експериментално ќе бидат дискредитирани псевдонаучните хипотези.

Псевдонауката може да биде штетна. Како пример е псевдонаучниот активизам против вакцинирање и промоција на хомеопатски лекови како алтернативни третмани на болести како рак може да резултира во луѓе кои ќе поминат важен медицински третман со докажани здравствени придобивки, што ќе доведе до смрт и лошо здравје. Многу псевдонаучни теории за класификации по раса доведоа до расизам и геноцид.

Етимологија

Зборот псевдонаука (pseudoscience) е изведен од грчкиот збор pseudo што значи лажен and the English word science, from the Latin word scientia, meaning "knowledge". Although the term has been in use since at least the late 18th century (e.g., in 1796 by James Pettit Andrews in reference to alchemy) и англискиот збор science изведен од латинскиот збор scientia, што значи „знаење“. Иако терминот се користел од крајот на 18 век (на пример, во 1796 година од Џејмс Петит Ендрјус во врска со алхемија), се чини дека концептот на псевдонаука, различен од вистинската или соодветната наука, станал пораспространет во средината на 19 век. Меѓу најраните употреби на „псевдонауката“ бил во напис во 1844 година во „Северен журнал за медицина“, број 387:

Тој спротивен вид на иновација што го изговара тоа што е признато како гранка на науката, е псевдонаука, составена само од таканаречени факти, поврзани заедно со погрешни сфаќања со која и врши маскирање на принципите.

Индикатори за можна псевдонаука

Тема или практика може разумно да се нарече псевдонаучно кога е претставено како конзистентно со нормите на научно истражување, но очигледно не ги исполнува овие норми.

Хомеопатски препарат Rhus toxicodendron, добиен од отровен бршлен.

Употреба на нејасни, претерани или неиздржани тврдења

• Употреба на нејасни, претерани или неподдржани тврдења.
• Тврдење на научни тврдења кои се нејасни и непрецизни, и немаат специфични мерења.
• Поддржување на тврдења со мала или никаква објаснувачка моќ.
• Употреба на очигледен технички жаргон кој користи површни орнаменти на науката за да ги направи доказите неразбирливи на обичните граѓани.
• Некористење на оперативни дефиниции (т.е. јавно достапни дефиниции за променливите, поимите или предметите од интерес за лицата што не се однесуваат на дефиниторот да можат да ги мерат или тестираат независно).}}
• Некористење на принципот на парници, (т.е. небарање објаснувања што користат најмалку можни претпоставки кога се можни повеќе логични објаснувања).
• Недостаток на гранични услови: Повеќето добро поддржани научни теории поседуваат добро артикулирани ограничувања под кои предвидените феномени важат, односно не важат.
• Недостаток на ефективни контроли, како што се плацебо и двојно слепи, во експерименталниот дизајн.
• Недостаток на разбирање на основните и утврдени принципи на физиката и инженерството.

Белешки