Халанд
Халанд (швед. ⓘ) е традиционална покраина (landskap) на западното крајбрежје на Шведска. Се граничи со покраините Вестерјетланд, Смоланд, Сканија и заливот Категат.
| Халанд Halland | ||
|---|---|---|
| ||
 | ||
| Земја | Шведска | |
| Крај | Јеталанд | |
| Округ | Халанд | |
| Површина | ||
| • Вкупна | 4,796 км2 (1,852 ми2) | |
| Население (2009)[1] | ||
| • Вкупно | 303,895 | |
| • Густина | 63/км2 (160/ми2) | |
| Народ | ||
| • Наречја | халандско јетамол сканиско | |
| Култура | ||
| • Цвет | жолтика | |
| • Животно | лосос | |
| • Птица | сив сокол | |
| • Риба | лососи | |
| Часовен појас | CET (UTC+1) | |
| • Лете (ЛСВ) | CEST (UTC+2) | |
| Пошт. бр. | Повик. бр. | |
| Повик. бр. | 0300 0340–0346 0430 | |
Управа уреди
Покраините во Шведска немаат административна улога, туку постојат само како културно-историски целини. Управата е во рацете на окрузите. Во случајот на оваа покраина, подрачјето што го зафаќа е речиси истоветно со она на административниот округ Халанд, со помали делови во окрузите Вестра Јеталанд и Сканија.
Населението на Халанд брои 303.895 жители, од кои 287.668 живеат во округот Халанд, 13.980 во Вестра Јетланд и 2.247 во Сканија.[1]
Географија уреди
Низ покраината течат реките Лаган, Етран, Нисан и Вискан, а потоа се влеваат во заливот Категат. Халанд има плодна почва и развиено земјоделство.
Историја уреди
Во бронзено време Халанд доживеал развој, за што сведочат бројните нови населби и археолошки наоди. Пронајдени се над 1.100 могили и погребалишта од ова време.
Во средниот Халанд бил данска покраина и претрпел многу воени судири во натпреварот помеѓу Шведска, Данска и (во извесна мера) Норвешка за превласт над Скандинавија. Големиот број на војни ја осиромашиле и разориле покраината, како на материјален, така и на општествен план. Развојот престанал бидејќи населението не гледало причина да вложува во нешто што набргу ќе се опустоши.
Во 1645 Халанд ѝ припаднал на Шведска со одредбите на Вториот договор од Бремсебру, но ова траело само три децении. Во 1658 покраината трајно ѝ припаднала на Шведска под условите на Роскилдскиот мировен договор. Последната битка во Халанд се одиграла во Филебру на 17 август 1676, за време Сконската војна.
Во XX покраината доживеала една од најголемите стапки на развој во Шведска, а по Втора светска војна бројот на населеието се удвоил. Ова се должи делумно на фактот што северните делови како Кундсбака и Онсала станале предградија на Гетеборг.
Градови уреди
Ова се поголемите населени места во Халанд со бројот на жители:[2]
- Варберг (27.602)
- Кунгсбака (19.057)
- Лахолм (6.150)
- Фалкенберг (20.035)
- Халмстад (58.577)
Култура уреди
Наречјата што се говорат во Халанд збирно се нарекуваат халандски (halländska), но впрочем се двојат на две групи. На северот се говори варијанта на јеталандскиот говор, а на југ е застапен сканискиот говор.
Знаменитости уреди
- Варбершка тврдина (Varbergs fästning) - тврдина во Варберг од XIII век, со надградба на ѕидините во XV век
Наводи уреди
- ↑ 1,0 1,1 Статистички податоци - Централна статистичка служба (шведски)
- ↑ „Површина на населените места, населеност и број на жители на км2 2005 2010 г.“. Централна статистичка служба. 14 декември 2011. Архивирано од изворникот на 2012-01-27. Посетено на 10 јануари 2012. (шведски)
- Kungsvägen genom Halland - Bidrag till halländsk kulturhistoria och underlag för vägminnesvårdsprogram. Stellan Haverling. 1996. Gothenburg: Vägverket
Надворешни врски уреди
- Халанд - туристички портал