Стојан Заимов
Стојан Стојанов Заимов (12 август 1853 - 9 септември 1932) — револуционер, апостол на Априлското востание, просветен деец, општественик и писател [1][2][3][4][5][6][7][8][9].
| Стојан Заимов | ||
| ||
| Роден | 12 август 1853 Чирпан, Бугарија | |
|---|---|---|
| Починал | 9 септември 1932 Плевен, Бугарија | |
| Занимање | бугарски револуционер | |
Животопис уреди
Стојан Заимов е роден во градот Чирпан. Студирал во класното училиште во градот Стара Загора (1867-1869), каде што се запознал со Васил Левски и станал член на Тајниот централен бугарски комитет (ТЦБК). Во следните две години завршил педагошки курс во Пловдив и станал учител во бугарското машко училиште во градот Хасково. Помеѓу 1871 и 1873 година учествува во основањето на локалниот револуционерен комитет и е еден од неговите најактивни дејци. Го потпомагал на Атанас Узунов во подготовката на нападот над хасковскиот чорбаџија Хаџи Ставре, по што е фатен е и заточен во Дијарбекир, Мала Азија. Меѓутаоа следната година успеал да избега и се насели во Романија.
Таму Стојан Заимов се запознава со Љубен Каравелов, Христо Ботев и други истакнати претставници на бугарската емиграција и се вклучува активно во нејзината работа. Во 1875 година раководството на Бугарскиот револуционерен комитет централен му ја доделува да го спроведе планот за палење на Цариград за да го олесни кревањето на предвиденото востание за септември 1875 година.
Прв помошник му е Георги Бенковски. Акцијата не е остварена и Заимов се враќа во Букурешт. Учествува во основањето на Ѓоргевскиот револуционерен комитет, кој го подготвува Априлското востание. Определен е за главен апостол на Третиот (Врачанскиот) револуционерен округ. Во почетокот на 1876 година се префрла во Бугарија, но по избувнувањето на востанието е уапсен и добива смртна пресуда, заменета е со доживотен прогонство во крепоста Сен Жан д'Акр (денес Акра или Ако, Израел). Ослободен е по општата амнестија по Санстефанскиот мировен договор (3 март 1878 година). По Ослободувањето се враќа во Бугарија.
Во 1882 година завршува Педагошкиот институт во Москва, а потоа е повторно учител во различни градови на Бугарија - Шумен (1882-1884), Варна (1884-1885), Ќустендил (1888-1895), Софија (1898-1901)). Во 1895 станува за три години член на постојаниот наставен комитет на Министерството за народното просветителство. Подготвува учебници и методолошки водичи, врз основа списанието "Училиштен преглед" (1896-1949), директор на Народната библиотека во Софија помеѓу 1903 и 1908 година.
Заедно со Захариј Стојанов ја поставува основата на бугарската модерна мемоарна традиција. Заимов умира во градот Плевен во 1932 година. Татко е на генерал Владимир Заимов.
Извори уреди
- ↑ „Миналото. Белетристични и исторически очерци из областа на българските движения от 1870-1877 година" в 4 тома (1884-1888);
- ↑ "Васил Левски Дяконът. Кратка биография, написана по повод откриване на паметника. Второ издание (1895)"
- ↑ "Васил Левски Дяконът. Кратка биография, написана по повод откриване на паметника. Второ издание (1897)"
- ↑ "Миналото. Етюди върху записките на Захари Стоянов" (1895)
- ↑ "Миналото. Очерки и спомени из деятелността на българските тайни революционни комитети от 1869-1877 г. Кн. I-III (1898-1899) - второ, преработено и допълнено издание,
- ↑ "Светите места на признателна България" в 2 части (1912)
Литература уреди
- Енциклопедичен речник КЮСТЕНДИЛ А-Я, София, 1988 г., изд.БАН., с.230-231;