Сребрен фазан
Мажјак
Женка
Научна класификација
Царство: Животни
Колено: Хордови
Класа: Птици
Ред: Кокошковидни
Семејство: Фазани
Потсемејство: Фазани
Род: Кокошкофазани
Вид: Сребрен фазан
Научен назив
Lophura nycthemera
(Линеј, 1758)
Мажјак во Зоо Скопје.

Сребрен фазан (науч. Lophura nycthemera) — вид фазан кој живее во шумовитите планини на Индокина и источна и јужна Кина, но и на Хаваите и разни места во САД како доведено животно. Мажјакот е црно-бел, додека пак женката е претежно кафеава. Двата пола имаат месесто црвено лице и црвени нозе, со што овој вид се разликува од сивоногниот непалски фазан (L. leucomelanos).[2] Често се одгледува во птичарството и начелно е добро застапен во дивина, со исклучок на некои подвидови (особено whiteheadi од Хајнан, engelbachi од јужен Лаос и annamensis од јужен Виетнам), кои се ретки и загрозени.[2]

Оваа птица може да се види во Зоолошката градина во Скопје.[3]

Таксономија уреди

Како и другите фазани, сребрениот фазан бил ставен во родот фазани, кога Карл Линеј го опишал во неговото обележје на 10-то издание на „Систем на природата“ во 1758 година. Оттогаш, тоа - или барем некои од подвидовите поврзани со него - биле ставени или во Euplocamus[4] или во Gennceus.[5] Денес сите поголеми власти го ставаат сребрениот фазан во кокошкофазани.[2][6][7]

Сребрениот фазан е тесно поврзан со калиџкиот фазан и се знае дека двајцата се хибридизираат.[8] Поставувањето на таксоната L. n. lineata и L. n. crawfurdi е предмет на спор, при што некои ги третираат како подвидови на калиџкиот фазан,[9] а други како подвидови на сребрениот фазан.[10] Тие имаат сивкасти нозе како кај калиџкиот фазан, но нивниот пердув е поблизок до оној на некои подвидови на сребрениот фазан. Дополнително, како сребрен фазан, L. n. lineata и L. n. crawfurdi се наоѓаат источно од реката Иравади, голема зоогеографска граница, додека сите други подвидови на калиџкиот фазан се наоѓаат западно од реката (L. n. oatesi, подвид на калиџкиот фазан, понекогаш се пријавува дека се јавува источно од таа река,[9] но ова е неточно[11]). Врз основа на митохондријана ДНК, неодамна било потврдено дека L. n. lineata и L. n. crawfurdi треба да се сметаат како подвид на калиџкиот фазан.[12]

Со овие два подвида на калиџкиот фазан, сребрениот фазан има 15 подвидови.[6][7] Сепак, додека некои подвидови се релативно особени, неколку други (барем L. n. Rufipes, L. n. Occidentalis, L. n. Ripponi, L. n. Jonesi, L. n. Beaulieui, L. n. Nycthemera, и L. n. fokiensis) најверојатно се дел од клина,[2] што ако биде потврдено, би резултирало во помлади синоними на номинираниот подвид. Неколку други таксони, на пример L. n. andersoni, сега сите важни органи ги сметаат за неважечки.[2][6][7]

Откако бил сметан за многу редок вид, царскиот фазан е всушност хибрид што се појавува природно помеѓу сребрениот фазан и виетнамскиот фазан.[13]

Подвидови уреди

Постојат 15 подвидови на сребрен фазан. По таксономски редослед, тие се следниве:

  • L. n. occidentalis Делакур, 1948 — западен сребрен фазан (јужна средна Кина и североисточна Бурма)
  • L. n. rufipes (Оутс, 1898) — рубинокопски сребрен фазан (на северот на сојузна држава Шан во северна Бурма)
  • L. n. ripponi (Шарп, 1902) — Рипонов сребрен фазан (на југот на сојузната држава Шан во северна Бурма)
  • L. n. jonesi (Оутс, 1903) – Џонсов фазан (од Бурма до југозападна Кина и среден Тајланд)
  • L. n. omeiensis Ченг, Ченг, и Танг, 1964 — сечуански сребрен фазан (на југот на покраината Сечуан во јужна средна Кина)
  • L. n. rongjiangensi Тан и Ву, 1981 — гуејџоуански сребрен фазан (на југоистокот на покраината Гуејџоу во јужна средна Кина)
  • L. n. beaulieui Делакур, 1948 — лаоски сребрен фазан (од јужна средна Кина до северен Лаос и северен Виетнам)
  • L. n. nycthemera (Линеј, 1758)именител (од јужна Кина до северен Виетнам)
  • L. n. whiteheadi (Оглви-Грант, 1899) — хајнански сребрен фазан (на островот Хајнан во јужна Кина)
  • L. n. fokiensis Делакур, 1948 — фуѓенски сребрен фазан (југоисточна Кина)
  • L. n. berliozi (Делакур и Жабуј, 1928) — Берлиозов сребрен фазан (западни падини на Анамските Планини во среден Виетнам)
  • L. n. beli (Устале, 1898) — Белов сребрен фазан (источни падини на Анамските Планини во среден Виетнам)
  • L. n. engelbachi Делакур, 1948 — болавенски сребрен фазан (на Болавенска Висорамнина во јужен Лаос)
  • L. n. lewisi (Делакур и Жабуј, 1928) – Луисов сребрен фазан (на планините во југозападна Камбоџа и југоисточен Тајланд)
  • L. n. annamensis (Оглви-Грант, 1906) — анамски сребрен фазан (планински шуми во јужен Виетнам)

Опис уреди

 
Јајце на сребрениот фазан

Ова е релативно голем фазан, при што мажјаците од најголемиот подвид се долги од 120 до 125 см (од кои 75 см отпаѓаат на опашката), додека пак мажјаците од мајмалиот подвид одвај достигнуваат 70 см (од кои 30 см е опашката).[2] По тежина се движат од 1,13 до 2 кг.[14] Женките од сите подвидови се забележително помали од мажјаците, со големина од 55 до 90 см (од кои 24-32 см отпаѓаат на опашката).[2][15][16] Тешки се 1-1,3 кг.[14]

Мажјаците од северните подвидови се најголеми, имаат бел горен дел и опашка (со извесни црни белези), а долните делови и пувката се синкаво црни. Јужните подвидови имаат посиви горни делови и опашка, со многу повеќе црни белези, што ги прави по изгед многу потемни од северните подвидови.[2] Мажјаците го добиваат полнолетното перје во втората година од животот.[2]

Женките се кафеави и имаат пократки опашки од мажјаците. Кај некои подвидови имаат бел долен дел со изразена црна шара, а кај подвидот whiteheadi шарата се издига и во погорните делови.[2]

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. BirdLife International (2012). Lophura nycthemera. IUCN Red List. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature. Посетено на 26 November 2013.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 McGowan, P. J. K. (1994). Silver Pheasant (Lophura nycthemera). стр. 533 in: del Hoyo, J, A. Elliott, & J. Sargatal (1994). Handbook of the Birds of the World. Vol. 2. New World Vultures to Guineafowl. Lynx Edictions. ISBN 84-87334-15-6
  3. „Сребрен фазан“. Зоо Скопје. Архивирано од изворникот на 2015-07-02. Посетено на 4 јули 2015.
  4. Hume, A. O., & C. H. T. Marshall (1879-1881). Game Birds of India, Burmah and Ceylon.
  5. Finn, F. (1915). Indian Sporting Birds.
  6. 6,0 6,1 6,2 Clements, J. F. (2007). The Clements Checklist of the Birds of the World. 6. издание Christopher Helm. ISBN 978-0-7136-8695-1
  7. 7,0 7,1 7,2 Dickinson, E. C. Eds. (2003). The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World. 3. издание. Christopher Helm. ISBN 0-7136-6536-X
  8. MacKinnon, J., & K. Phillipps (2000). A Field Guide to the Birds of China. Oxford University Press. ISBN 0-19-854940-7
  9. 9,0 9,1 McGowan, P. J. K. (1994). Kalij Pheasant (Lophura leucomelanos). pp. 533 in: del Hoyo, J, A. Elliott, & J. Sargatal (1994). Handbook of the Birds of the World. Vol. 2. New World Vultures to Guineafowl. Lynx Edictions. ISBN 84-87334-15-6
  10. McGowan, P. J. K., A. L. Panchen (1994). Plumage variation and geographical distribution in the Kalij and Silver Pheasants. Bulletin of the British Ornithologists' Club. 114: 113-123.
  11. Robson, C. (2000). A Field Guide to the Birds of South-East Asia. New Holland Publishers. ISBN 1-85368-313-2
  12. Moulin, S., E. Randi, C. Tabarroni, & A. Hennache (2003). Mitochondrial DNA diversification among the subspecies of the silver and kalij pheasants, Lophura nycthemera and L. leucomelanos, Phasianidae. Ibis 145: E1-E11
  13. Hennache, A., P. Rasmussen, V. Lucchini, S. Rimondi, & E. Randi (2003). Hybrid origin of the imperial pheasant Lophura imperialis (Delacour and Jabouille, 1924) demonstrated by morphology, hybrid experiments, and DNA analyses. Biological Journal of the Linnean Society 80(4): 573-600.
  14. 14,0 14,1 CRC Handbook of Avian Body Masses by John B. Dunning Jr. (Editor). CRC Press (1992), ISBN 978-0-8493-4258-5.
  15. [1] (2011).
  16. [2] Архивирано на 2 јули 2015 г. (2011).

Надворешни врски уреди