Википедија

Список на знаменитости во Старата скопска чаршија

Ова е список на знаменитости коишто се наоѓаат или историски се наоѓале на просторот на Старата скопска чаршија. Некои од нив денес се сместени надвор од границите на чаршијата, утврдени со Законот за Старата скопска чаршија од 2008 година, но низ историјата биле дел или имале голема улога во нејзиното создавање и развој. Повеќето од наведените знаменитости се со статус на заштитено културно добро.

Најголем број од знаменитостите биле подигнати во периодот кога чаршијата била под отоманска власт, иако постојат и такви коишто постоеле и преттоа (пр. Скопско кале) или биле изградени во поново време (пр. Музеј на Македонија). Главно, станува збор за верски објекти (џамии и цркви) и објекти карактеристични за османлиската архитектура (анови и амами), додека помал е бројот на останатите видови на градби. Според тоа, кај најголем дел од нив се среќава употребата на архитектонски стил препознатлив за османлиската архитектура, но забележливи се и остатоци од византиската и влијанија од модерната архитектура.

Знаменитости уреди

Легенда
  • закосени букви - објекти кои постоеле во минатото.
    Состојба
  • добра - објектот е сочуван во или речиси во целост;
  • лоша - објектот е срушен и не постои, а сочувани се само некои негови остатоци.
    Пристапност
  • добра - пристапот кон објектот или неговите остатоци не претставува проблем;
  • лоша - пристапот кон објектот или неговите остатоци е отежнат или невозможен поради постоењето на други објекти на тоа место.

Анови уреди

Бр. Знаменитост Слика Време на изградба Време на рушење Намена Состојба Пристапност Културно добро
1 Капан ан
 
 15. век — цивилен објект добра добра да[1]
2 Куршумли ан
 
 околу 1540 — цивилен објект добра добра да[2]
3 Сули ан
 
 15. век — цивилен објект добра добра да[3]

Амами уреди

Бр. Знаменитост Слика Време на изградба Време на рушење Намена Состојба Пристапност Културно добро
4 Даут-пашин амам
 
 1497 — уметничка галерија добра добра да[4]
5 Ѓулчилер амам
 
 15. век 1963 — лоша добра да[5]
6 Стара нова бања
 
 15. или 16. век 1963 — лоша добра да[6]
7 Чифте амам
 
 15. век — уметничка галерија добра добра да[7]

Цркви уреди

Бр. Знаменитост Слика Време на изградба Време на рушење Намена Состојба Пристапност Културно добро
8 Црква „Св. Димитрија“
 
 16. век, обновена во 19. век — верски објект добра добра да[8]
9 Манастир „Св. Ѓорѓи Горгос Скоропостижник“ 11. век пред 1436 — лоша лоша не
10 Црква „Св. Спас“
 
 16. век — музеј добра добра да[9]

Џамии и турбиња уреди

Бр. Знаменитост Слика Време на изградба Време на рушење Намена Состојба Пристапност Културно добро
11 Џамија Араста
 
 15. век, обновена во 18. век и во 2014 — верски објект добра добра не
12 Џамија Дуќанџик
 
 пред 1549, обновена во 2007 — верски објект добра добра да[10]
13 Џамија Ибни Пајко непознато Втора светска војна — лоша лоша не
14 Иса-бегова џамија
 
 1475 — верски објект добра добра да[11]
15 Исхак-бегова џамија
 
 1438 — верски објект добра добра да[12]
16 Јигит-пашина џамија 1445 1963 — лоша добра не
— Турбе на Јигит-паша
 
 1426, обновено во 2015 — гробен објект добра добра да[13]
17 Џамија Казанџилер 17. век 1963 — лоша добра не
18 Мурат-пашина џамија
 
 15. век — верски објект добра добра да[14]
19 Мустафа-пашина џамија
 
 1492 — верски објект добра добра да[15]
20 Султан-муратова џамија
 
 1436, обновена во 16. век и во 1712 — верски објект добра добра да[16]
— Турбе на Бикиј Хан 16. век — гробен објект добра добра не
— Турбе на Али-паша од Дагестан 1774 — гробен објект добра добра не
21 Турбе на Исхак-бег
 
 15. век — гробен објект добра добра да[17]
22 Џамија Ќосе Кади
 
 18. век, обновена во 1996 — верски објект добра добра не
23 Џамија Хаџи Балабан
 
 1440 — верски објект добра добра да[18]
24 Хаџи-касамова џамија 1490 непознато — лоша лоша не
25 Џамија Худаверди 15. или 16. век, обновена во 1995 — верски објект добра добра да[19]

Синагоги уреди

Бр. Знаменитост Слика Време на изградба Време на рушење Намена Состојба Пристапност Културно добро
26 Синагога „Бет Ахарон“ 1366 непознато — лоша лоша не
27 Синагога „Бет Јаков“
 
 обновена во 19. век Втора светска војна — лоша лоша не

Музеи уреди

Бр. Знаменитост Слика Време на изградба Време на рушење Намена Состојба Пристапност Културно добро
28 Музеј на Македонија
 
 1976 — музеј добра добра да
29 Музеј на современата уметност
 
 1970 — музеј добра добра да

Административни градби уреди

Бр. Знаменитост Слика Време на изградба Време на рушење Намена Состојба Пристапност Културно добро
30 Вилаетски конак „Уќумат“
 
 19. век — цивилен објект добра добра да[20]
31 Стара турска пошта
 
 19. век — цивилен објект добра добра да[21]

Плоштади уреди

Бр. Знаменитост Слика Време на изградба Време на рушење Намена Состојба Пристапност Културно добро
32 Плоштад Филип II
 
 обновен во 2013 — плоштад добра добра не
33 Скендербег
 
 надграден во 2018 — плоштад добра добра не

Други знаменитости уреди

Бр. Знаменитост Слика Време на изградба Време на рушење Намена Состојба Пристапност Културно добро
34 Безистен
 
 15 век, обновен во 1900 — цивилен објект добра добра да[22]
35 Бит-пазар
 
 11 век — пазариште добра добра не
36 Тврдина Кале
 
 праисторија — археолошко наоѓалиште добра добра да[23]
37 Камен мост
 
 6, 14 или 15 век — мост добра добра да[24]
38 Саат-кула
 
 1573 — цивилен објект добра добра да[25]
39 Споменик на Скендербег
 
 2006 — споменик добра добра не

Белешки уреди

  • а Градбата во којашто се наоѓала синагогата во минатото не постои, иако истата е обновена и се наоѓа во просториите на Еврејската заедница во Македонија.

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. ↑ Решение бр. 04-113/70 од 10.12.1963 година; Решение бр. 231/25 од 14.11.1967 година; Централен регистар бр. 820.
  2. ↑ Решение бр. 34 од 10.03.1952 година; Решение бр. 231/4 05.09.1967; Централен регистар бр. 774.
  3. ↑ Решение бр. 208 од 10.08.1957 година; Решение бр. 27/39 од 06.02.1968 година; Централен регистар бр. 779.
  4. ↑ Решение бр. 35 од 10.03.1952 година; Решение бр. 231/11 од 25.09.1967 година; Централен регистар бр. 782.
  5. ↑ Решение бр. 168 од 02.07.1954 година; Решение бр. 231/9 од 06.09.1967 година; Централен регистар бр. 775.
  6. ↑ Решение бр. 169 од 02.07.1954 година; Решение бр. 27/38 од 06.02.1968 година; Централен регистар бр. 936.
  7. ↑ Решение бр. 209 од 10.08.1957 година; Решение бр. 231/15 од 02.11.1967 година; Централен регистар бр. 773.
  8. ↑ Решение бр. 04-113/68 од 10.12.1963 година; Решение бр. 27/47 од 20.02.1968 година; Централен регистар бр. 827.
  9. ↑ Решение бр. 1041 од 27.07.1950 година; Решение бр. 27/44 од 19.02.1968 година; Централен регистар бр. 150.
  10. ↑ Решение бр. 04-113/69 од 10.12.1963 година; Решение бр. 27/37 од 30.01.1968 година; Централен регистар бр. 813.
  11. ↑ Решение бр. 1041 од 27.07.1950 година; Решение бр. 231/17 од 07.11.1967 година; Централен регистар бр. 821.
  12. ↑ Решение бр. 1041 од 27.07.1950 година; Решение бр. 231/19 од 07.11.1967 година; Централен регистар бр. 794.
  13. ↑ Решение бр. 4 од 13.01.1953 година; Централен регистар бр. 807.
  14. ↑ Решение бр. 04-113/70 од 10.12.1963 година; Централен регистар бр. 819.
  15. ↑ Решение бр. 1041 од 27.07.1950 година; Решение бр. 231/12 20.09.1967; Централен регистар бр. 803.
  16. ↑ Решение бр. 24 од 10.02.1953 година; Решение бр. 231/13 од 30.10.1967 година; Централен регистар бр. 802.
  17. ↑ Решение бр. 6 од 13.01.1953 година; Централен регистар бр. 781.
  18. ↑ Решение бр. 231/23 од 18.11.1967 година; Централен регистар бр. 790.
  19. ↑ Решение бр. 04-113/67 од 10.12.1963 година; Централен регистар бр. 795.
  20. ↑ Решение бр. 231/22 од 13.11.1967 година; Централен регистар бр. 799.
  21. ↑ Решение бр. 231/24 од 13.11.1967 година; Централен регистар бр. 92.
  22. ↑ Решение бр. 207 од 10.08.1967 година; Централен регистар бр. 817.
  23. ↑ Решение бр. 36 од 10.03.1952 година; Решение бр. 122/74 од 25.04.1969 година; Централен регистар бр. 99.
  24. ↑ Решение бр. 32 од 10.03.1952 година; Решение бр. 231/3 од 20.09.1967 година; Централен регистар бр. 839.
  25. ↑ Решение бр. 1041 од 27.07.1950 година; Решение бр. 231/14 од 02.11.1967 година; Централен регистар бр. 800.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Список_на_знаменитости_во_Старата_скопска_чаршија&oldid=4873709“