Михаило Рашиќ
Михаило Рашиќ (Алексинац, Кнежевство Србија, 13 јуни 1858 - Белград, Кралство Србија, 17 февруари 1932) бил српски војсководец. Тој служел како генерал на Кралската југословенска армија и министер за војна на Кралството Србија во Првата светска војна. По војната, во Кралството Југославија ја продолжил службата како министер за армија и морнарица во Министерството за одбрана. Бил 16-ти декан на Академскиот одбор на Воената академија во Белград (1912-1914).
Раниот живот
уредиРашиќ е роден на 13 јуни 1858 година во Алексинац од татко Петар, судски службеник и мајка Катарина.[1] Во трето одделение се преселил во Белград и живеел кај тетка му Стана додека не завршил гимназија. [2] запишал во Артилериското училиште на Воената академија како питомец на 20 септември 1874 година. Дипломирал на академијата во септември 1880 година, осми во својата класа, пред Степа Степановиќ и Живојин Мишиќ.
Воена кариера
уредиНа почетокот на Првата српско-турска војна, Рашиќ и неговите колеги кадети во Артилериското училиште биле мобилизирани. За време на овој конфликт, тој беше унапреден во чинот пешадиски потполковник на 10 декември 1876 година. Тој стана поручник на 20 август 1883 година. Рашиќ бил унапреден во капетан, втора класа на 22 февруари 1887 година, полноправно капетан на 1 јануари 1891 година, мајор на 22 февруари 1893 година, потполковник на 22 февруари 1897 година, полковник на 6 април 1901 година, генерал на 20 октомври 1901 година. [3] [4]
Активна услуга
уредиПо избувнувањето на војната, бил распореден како питомец во орденот на Штабот на артилериската бригада Шумадија. Тој служел во таа единица од 10 декември 1876 година, кога бил унапреден во чин артилериски поручник . Во истата бригада бил назначен за офицер на вод на теренската артилерија. За време на Втората српско-турска војна (1877), од 28 декември служел како аѓутант во 1. артилериски полк Шумадија. На таа функција останал до 12 април 1878 година кога дејствувал како офицер во штабот на истата бригада, распореден на должностите на новоослободениот Врањски округ. Од 1 мај до 20 август 1878 година бил испратен во Главниот штаб на Првата дивизија на Шумадискиот корпус. Потоа се вратил како командант во артилериската бригада Шумадија. На таа позиција останал до 1 декември 1878 година, кога продолжил со школувањето во Белград додека не бил прекинат од војната во 1876 година. [3] [4]
По дипломирањето на 1 септември 1880 година присуствувал на Германска воена академија. Во 1883 година дипломирал и се вратил во Србија, каде што служел во одделението за убојни средства во Лафетнице (одделот за воени кочии) на Воено-техничкиот институт. Од април 1884 година бил аѓутант на Управата на Воениот институт. Во март 1885 година бил назначен за воден офицер на артилерискиот полк Тимок. Во воениот конфликт со Бугарија во 1885 година, тој бил прераспореден прво во Главниот штаб на армијата на Нишава, а потоа во Оперативниот оддел на штабот на Врховната команда. Од 1 март 1886 година до април 1887 година бил на чело на Телеграфскиот одред.
На 16 април 1887 година, тој станал уредник на кралот Милан Обреновиќ. Рашиќ ја извршувал оваа должност до 21 февруари 1889 година, кога бил унапреден во аѓутант на кнезот Александар Обреновиќ и в.д. аѓутант на кралот Милан Обреновиќ. Покрај овие должности, од октомври 1890 до септември 1892 година, тој служел како командант на 1-та батерија на дунавскиот артилериски полк. Од септември-ноември 1892 година служел како вршител на должноста командант на Артилериското подофицерско училиште (училиште за подофицери) и член на Артилерискиот комитет. [5] [6]
Тој останал како помошник на кралот до август 1893 година, кога бил назначен за Маршал на Кралскиот двор. Тој служел како маршал на судот речиси седум години, до февруари 1900 година, кога бил назначен за командант на артилерискиот полк Морава. Од април 1902 до 1905 година бил командант на дивизиската област Шумадија. Во истиот период, од јуни 1903 до август 1906 година, работел како артилериски инспектор во Министерството, а до јануари 1907 година бил комесар за гранични спорови против Турција. Во јули 1910 година бил приведен, заедно со полковникот Дамјан Влајиќ, под обвинение за „неправилно примање муниција и артилериски материјал“.[7] По долг, официјален престој во Франција, се пензионирал во февруари 1911 година. [5] [6]
Војна и последните години
уредиВо војната од 1912 година, како резервен офицер бил назначен за командант на Втората дунавска дивизија. Со одлука од 20 октомври 1912 година, тој бил вратен во активна служба и бил унапреден во чин генерал. Тој командувал со таа дивизија во војните од 1912 и 1913 година. По завршувањето на војните, на 1 септември 1913 година, бил назначен за декан на Воената академија, а во исто време и претседател на Воениот дисциплински суд. Тој остана на таа позиција сè додека Австриската империја не објави војна на Кралството Србија кога веднаш беше назначен за командант на Комбинираната дивизија на 1-виот повик. Тој командувал со таа дивизија до доаѓањето на српската војска на Крф во јануари 1916 година. На Крф бил поставен за командант на Тимочката војска. Тој беше назначен за делегат на Врховната команда на српската армија во Врховната команда на француската армија на 27 февруари 1916 година [5]
Во јуни 1917 година, поради организациски промени во француската војска, бил назначен на нова функција - шеф на српската воена мисија во Франција. Тој служел како претставник на српската војска кај другите сојузници. Во втората половина на 1917 година, како член на државната мисија заминал во САД, со задача да мотивира и собира доброволци за солунскиот фронт. Таа функција ја извршува до февруари 1918 година, кога се вратил во Франција, како шеф на Воената мисија. Со реконструкцијата на владата на Никола Пашиќ, тој беше назначен за воен министер на 24 јуни 1918 година. Тој го задржал овој оддел во новиот кабинет на Пашиќ, од 3 ноември 1918 година. Во новоформираниот кабинет на Стојан Протиќ, од 7 декември 1918 година, тој повторно бил началник на одделението и останал на таа функција до 30 март 1919 година, кога и официјално поднел оставка.
На 20 септември 1920 година, тој беше назначен за претседател на Одборот на Фондот за ремонт во војската. На негово барање, тој повторно се пензионирал на 7 ноември 1921 година, иако бил префрлен во резерва на 21 октомври 1923 година. [6]
Михаило Рашиќ починал во својата семејна куќа на 17 февруари 1932 година. Погребан е на белградските Нови гробишта.[8]
Приватен живот
уредиРашиќ се оженил со Лепосава, ќерка на Глиша Исајловиќ, телеграф и управител на пошта. Тие имаа три сина: Светозар Драгољуб и три ќерки: Катарина, Ружица и Јелена.[9] Неговиот син Светозар, роден во 1885 година, бил адвокат, шеф на кабинет на д-р Воје Маринковиќ и дипломат. Ќерките на Рашиќ, Катарина, Ружица и Јелена беа во брак со генералот Драгомир Ж. Стојановиќ, фармацевтот Сима Протиќ и индустријалецот Владимир Ѓорѓевиќ со почит. Внукот на академик Димитрије Ѓорѓевиќ (историчар) бил професор по историја на Универзитетот во Калифорнија, Санта Барбара од 1970 до 1991 година.[10][11] [4]
Наводи
уреди- ↑ Serbian Royal Academy, "Settlements of Serbian Lands" book 30. (Dr. Stanoje M. Mijatović: "Belica").
- ↑ Opačić 2008.
- ↑ 3,0 3,1 Milićević & Popović 2003.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Bjelajac 2004.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Милићевић & Поповић 2003.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Бјелајац 2004.
- ↑ „Čitač knjiga“. digitalna.nb.rs.
- ↑ name="Политика"
- ↑ name = "Generali"> Milić Milićević; Ljubodrag Popović (2003). Generali Vojske Kneževnine i Kraljevine Srbije. Vojnoizdavački zavod. стр. 207–212. ISBN 978-86-335-0142-2.
- ↑ „Dimitrije ĐORĐEVIĆ“. Архивирано од изворникот на 2016-03-04. Посетено на 11 август 2013.
- ↑ „Public Affairs & Communications | Institutional Advancement“. www.dia.ucsb.edu.