Милан Илиќ „Чича Шумадиски“ (Горња Трешњевица, близу Аранѓеловац, 1886 - Пјеновац, близу Хан-Пијесак, 21 јануари 1942), учесник во Народноослободителната борба и национален херој на Југославија.

Биографија

уреди

Роден е во 1886 година во селото Горња Трешњевица, близу Аранѓеловац. Потекнувал од сиромашно селско семејство. По основното училиште, татко му Радоје го испратил да учи да биде келнер. Но, по некое време, тој се вратил во селото и започнал со земјоделство.

Учествувал во Балканските и Првата светска војна. Во 1915 г. бил заробен и однесен на принудна работа во Германија. Од тригодишното заробеништво, Милан, покрај познавањето на германскиот јазик, ги видел и можностите и резултатите од напредното земјоделство. Откако ја доживеал револуцијата во Германија, тој се запознал со револуционерното движење. Кога, по крајот на војната, се вратил во својата татковина, разорена од војната и уште посиромашна, тој веднаш станал активен учесник во револуционерното движење и член на Комунистичката партија на Југославија, од нејзиното основање во 1919 година.

Тој се залагал за модерно и рационално земјоделство и сточарство во неговата област. Набавил стручна литература, се преплатил за списанија, вклучително и од Германија, и го пренел своето знаење на други и практично го применувал во своето домаќинство. Тој исто така бил и во групата за напредни задруги, работел во Кредина, а подоцна и во Општата земјоделска задруга. Во средината на 1920-тата, кога аграрната криза дополнително го влошила животот на сиромашните селани, Милан поминал неколку години со својот постар брат, претседател на Судот во Нови Пазар, и бил судски службеник. Во 1925 г. се вратил во своето село.

Поради својата револуционерна работа, Милан во почетокот на 1937 година со група комунисти од Аранѓеловац, Крагуевац и околните села, бил уапсен, но подоцна бил ослободен поради недостаток на докази. Милан станал првиот секретар на новоформираната партиска ќелија во селото, во 1939 година. Следната година станал член на ОК КПЈ за Крагуевац, и кога, на почетокот на 1941 година бил формиран локален комитет во Аранѓеловац, станал еден од водечките членови.

После Априлската војна, активно работел на подготовките за востанието. На почетокот на јули, во близина на неговото село бил формиран Првиот шумадиски одред НОП, и тој бил назначен за заменик командант на одредот. Учествувал и го водел Одредот во многу акции. Особено бил истакнат во битките за ослободување и одбрана на Рудник. Тој со личен пример покажувал како треба да се бориме, често користејќи го искуството од Првата светска војна. На крајот на август 1941 година, Германците спровеле посебна акција врз Горња Трешњевица за да ја запалат неговата куќа, а во текот на 1942 година за него била распишана потерница од 50 000 динари.

Кога четниците со измама го заробиле, а потоа и го стрелале, командантот на Првиот шумадиски одред, Милан Благојевиќ Шпанац, на 27 октомври 1941 година командата над одредот ја преземал Чича Шумадијски. Во ноември тој учествувал во тешки битки против надмоќниот непријател, кој сакал да ја уништи слободната територија во Шумадија и западна Србија. Потоа, со дел од одредот се повлекол во Санџак. Од тој дел што се повлекол, бил формиран Петтиот (Шумадиски) батаљон на Првата пролетерска ударна бригада, а Милан станал командант на батаљонот. На крајот на декември, се преселил во источна Босна и учествувал во битките кај Власеница, на Плас, околу Хан-Пијесак и други.

Загинал во Битката кај Пјеновац, на 21 јануари 1942 година. Заедно со него биле убиени и командантот на романскиот партизански одред Славиша Вајнер Цица и политичкиот комесар на Петтиот батаљон на Првата пролетерска бригада, Драган Павловиќ Шиља.

Со декрет на Претседателството на Антифашистичкиот совет на народното ослободување на Југославија (АВНОЈ), 25 септември 1944 година меѓу првите борци на Народноослободителната армија, тој бил прогласен за народен херој .

Имал девет деца, меѓу кои биле и Росанда Радовановиќ (1924), родена Илиќ.[1]

Неговото име го носи едно од основните училишта во Аранѓеловац.

Користена литература

уреди

Литература

уреди
  • Воена енциклопедија (книга втора). Белград 1971 година
  • Народни хероји Југославије. Младост. 1975.