Ламбаног

појаснителна страница

Ламбаног е традиционален филипински дестилиран алкохолен пијалак од палми. Тоа е алкохолен пијалак направен од дестилација на природно ферментиран сок од палми како што се шеќерна палма, кокос или нипа. Ламбаног е добро познат по тоа што има силна концентрација на алкохол и може да се користи како основен пијалак за разни жестоки пијалаци и коктели со вкус.[1] Најпопуларната сорта е кокосовото ламбаног кое најчесто се опишува како „кокосова водка“ поради бистрата до млечно бела боја и високата содржина на алкохол. Потекнува од Лусон и Висајаските Острови (каде што е познат како dalisay de coco). За време на шпанскиот колонијален период, на шпански бил познат и како вино де коко (и покрај тоа што е дестилиран и затоа не е вино). Тој е особено силен, има типична содржина на алкохол од 80 до 90 степени (40 до 45% алкохол по волумен ) по една дестилација; ова може да достигне до 166 степени (83% алкохол по волумен) по втората дестилација.

Шише Ламбаног

Сличен дестилиран пијалак направен од сок од палма нипа е познат како лаксој.

Историја

уреди
 
Кава казан за производство на ламбаног (околу 1912 г.)
 
Генерализирани дијаграми на фотографии од филипински тип на казани за дестилирање

Туба, еден вид палмово вино, постоело на Филипините пред колонизацијата. Виното било широко користено за рекреација и играло важна улога во различни верски ритуали. Големото консумирање алкохол на филипинските острови е опишано во неколку шпански извештаи. Социјалното пиење било и продолжува да е важен аспект на филипинските социјалните интеракции.[2][3][4]

 
Кезон Бест, Тиаонг

Туба може дополнително да се дестилира во карактеристични автохтони казани, што резултира со ламбаног, палмов пијалак добиен од туба. Имало стотици локални дестилерии за производство на ламбаног, главно импровизирани. Тие се разликувале од преносливи казани со околу 20 л капацитет, до големи казани кои можат да обработат 750 л. Тие обично се состоеле од две големи садови, издлабен труп и бамбусова цевка. Едниот сад се полни со туба и се пали. Издлабениот трупец бил поставен помеѓу, делувајќи како ѕидови на казанот. Вториот сад потоа се ставал врз дрвениот цилиндар и постојано се полнел со ладна вода за да предизвика кондензација. На дрвениот цилиндар била прикачена бамбусова цевка за да го собере дестилатот во контејнери.[2]

 
Дестилерија во Пангасинан (околу 1912 г.)

За време на шпанскиот колонијален период на Филипините, ламбаногот неточно се нарекувал вино де коко („кокосово вино“). Од околу 1569 година, тој бил воведен преку галиите од Манила во Нуева Галиција (денешна Колима, Халиско и Најарит), Мексико од филипински имигранти кои основале плантажи со кокос. Брзо станал многу популарен во регионот. Се натпреварувал со продажбата на увезени жестоки пијалаци од Шпанија, што довело до тоа шпанските колонијални власти и Кралската публика во Шпанија да го забранат производството на вино де коко и да издадат наредба за уништување на плантажите со кокос. До средината на 1700-тите, производството на вино де коко во Мексико престанало (иако опстојувале безалкохолните варијанти на туба). Забраната на вино де коко и воведените технологии за дестилација од Филипините довеле до развој на мескал и текила од домородните народи на Мексико.[5][6][7][8]

За време на американскиот колонијален период, Одборот за храна и лекови на Филипинските Острови формирал регулирани дестилерии за ламбаног со модерна опрема. Домашното производство на ламбаног било незаконско, бидејќи нерегулираното производство може да резултира со задржување на токсични нивоа на метанол поради несоодветни процедури. Тие, исто така, го стандардизирале трговското име на ламбаног во „Филипинско палмово бренди“ исто така и Филипинско бренди од кокосова палма. Ова се должи на фактот дека овој тип на алкохолен пијалак е дестилиран (а со тоа не е вино); како и загриженоста во врска со локалните предрасуди кон „домородните пијалаци“ (кои се општо познати како вино или бино) и кои би можеле да влијаат на нивната пазарна продажба.[2]

ТејстАтлас на листата „Топ жестоки пијалаци во светот“ од 15 март 2024 година го рангирал Ламбаног како бр. 2 со 4,4 ѕвезди од можни 5. Ламбаног е опишан како „чист, безбоен и силен Ламбаног кој потекнува од ферментираниот сок од кокосова палма, со вообичаена содржина на алкохол околу 40% алкхол по волумен“.[9]

Опис

уреди

Ламбаног има многу висока содржина на алкохол од 40%-45% алхохол по волумен (од 80 до 90 степени), во споредба со бахалина (10%-13% абв) и туба (2% - 4% абв). [10] Ламбаног обично се служи чист, иако традиционално може да се ароматизира и со суво грозје. Модерниот ламбаног неодамна се продава во неколку вкусови како што се манго, боровинки, ананас, мастика и цимет во обид да им се допадне на сите возрасни групи.[11]

Производство

уреди
 
Работник на Филипините кој собира сладок кокос од сечени стебленца за производство на ламбаног

Производството на Ламбаног беше традиционално центрирано во јужниот Тагалог регион. Сегашните главни области за производство се провинциите Кесон, Лагуна и Батангас, каде што кокосот е доминантна земјоделска култура. Не сите варијанти на ламбаног се од кокос. Ламбаног исто така се користи како генерички термин претежно во јужен Лусон, конкретно во Кесон, за сите алкохолни пијалоци од палми - без разлика дали се од каонг, кокос или нипа. Повеќето производители на ламбаног се мали колиби со само околу 4 до 25 вработени. Кесон е водечки производител на ламбаног, домаќин на трите најголеми дестилери на ламбаног во земјата: Дестилерија Малари, Дестилерија Бункајо и Дестилерија Капистрано.[12]

Здравствена грижа

уреди

Нерегистрираното производство на ламбаног е нелегално на Филипините според прописите на Управата за храна и лекови и Одделот за земјоделство. Потрошувачите се предупредуваат да купуваат само ламбаног што е соодветно запечатен и направен од компании регистрирани во ФДА. Неколку смртни случаи сè уште се случуваат секоја година од труење со метанол по пиење ламбаног кој е несоодветно произведен или фалсификуван ламбаног.[13][14]

Во декември 2019 година, најмалку 11 лица починале, а повеќе од 300 биле лекувани откако испиле ламбаног во Лагуна и Кесон, две провинции јужно од Манила. [15]

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. „The Philippine Vodka "Lambanog": Facts & Misconceptions“. Архивирано од изворникот на December 13, 2023. Посетено на May 7, 2024.
  2. 2,0 2,1 2,2 Gibbs, H.D.; Holmes, W.C. (1912). „The Alcohol Industry of the Philippine Islands Part II: Distilled Liquors; their Consumption and Manufacture“. The Philippine Journal of Science: Section A. 7: 19–46.
  3. Lasco, Gideon. „Tagay: Why there's no Tagalog word for "cheers" and other notes on Filipino drinking culture“. Health, Culture, and Society in the Philippines. Посетено на May 6, 2019.
  4. Garcia, Lawrence (December 9, 2017). „Tagay: A Look at Philippine Drinking Culture“. Humaling. Архивирано од изворникот на May 6, 2019. Посетено на May 6, 2019.
  5. Zizumbo-Villarreal, Daniel; Colunga-GarcíaMarín, Patricia (June 2008). „Early coconut distillation and the origins of mezcal and tequila spirits in west-central Mexico“. Genetic Resources and Crop Evolution. 55 (4): 493–510. doi:10.1007/s10722-007-9255-0.
  6. Machuca, Paulina (2018). El vino de cocos en la Nueva España: historia de una transculturación en el siglo XVII. Zamora, Michoacán: El Colegio de Michoacán. ISBN 978-607-544-034-7.
  7. Machuca, Paulina (8 August 2021). „La herencia asiática en México: nuestra cuarta raíz“. El Universal: 2–3. Архивирано од изворникот на April 20, 2024. Посетено на April 21, 2024.
  8. Hatchett, Caroline (27 April 2023). „The Philippine Influence in Mexican Mezcal Distilling“. Liquor.com. Архивирано од изворникот на February 4, 2024. Посетено на 20 April 2024.
  9. Purnell, Kristofer (March 23, 2024). „Shot puno! Lambanog second on 'top global spirits' list“. The Philippine Star. Архивирано од изворникот на March 29, 2024. Посетено на March 24, 2024.
  10. Sanchez, Priscilla C. (2008). Philippine Fermented Foods: Principles and Technology. UP Press. стр. 151–153. ISBN 9789715425544. Посетено на November 30, 2020.
  11. Lambanog: a Philippine drink Архивирано на 11 февруари 2017 г., TED Case Studies #782, 2005
  12. Ascan, Tricia C.; Zapata, Normito R. Jr.; Agapay-De Jesús, Hannah Aesa S. (2010). „Status and strategic directions of the lambanog wine processing industry in Liliw, Laguna, Philippines“ (PDF). Journal of the International Society for Southeast Asian Agricultural Sciences. 16 (2): 39–52. Архивирано од изворникот (PDF) на May 12, 2013. Посетено на April 21, 2019.
  13. Galvez, Daphne (December 11, 2018). „FDA orders seizure of unregistered 'lambanog' products“. Архивирано од изворникот на May 6, 2019. Посетено на May 6, 2019.
  14. Guzman, Jimmyley E. (December 12, 2018). „Public warned to buy only FDA-registered Lambanog“. Philippine Information Agency. Архивирано од изворникот на May 6, 2019. Посетено на May 6, 2019.
  15. „Eleven dead, 300 treated after drinking coconut wine in Philippines“. Reuters. December 22, 2019. Архивирано од изворникот на December 24, 2019. Посетено на December 23, 2019.

Надворешни врски

уреди