Кунлун
Кунлун (кинески: 昆仑山, пинјин: Kūnlún Shān; ујгурски: كۇئېنلۇن تاغ تىزمىسى; тибетски: ཁུ་ནུ་རི་རྒྱུད།; монголски: Хөндлөн Уулс) — еден од најдолгите планински венци во Азија, со распон од 3.000 км. Во најширока смисла, ја бразува северната граница на Тибетската Висорамнина јужно од Таримската Котлина и коридорот Хесји, па продолжува источно од реката Веј, сè до крајот на Севернокинеската Низина.
| Кунлун 昆仑山 / كۇئېنلۇن تاغ تىزمىسى | |
|---|---|
 Западниот дел на Кунлун гледан од патот Тибет-Синѓанг | |
| Највисока точка | |
| Врв | Кунлунска Божица |
| Надм. височина | 7167 м |
| Географија | |
  | |
| Земји | Кина |
| Покраина | Тибет, Ќингхај, Синѓанг |
| Координати | 36°N 84°E / 36° СГШ; 84° ИГД |
| Се граничи со | пустина Гоби |
Кај постарите извори[1] Кунлун е планинскиот појас што се протега низ средината на Кина Алтинтаг, самиот Кунлун во потесна смисла и венците Чилиен и Чин. Во поново време[2] се смета дека Кунлун ја сочинува јужната страна на Таримската Котлина и потоа продолжува на исток, јужно од Алтинтаг. Историчарот Сема Ќен[3] вели дека царот Хан Вуди (II и I век п.н.е.) испратил извидници за да го пронајдат изворот на Жолтата Река (Хоангхо) и таа планина ја нарекол Кунлун. Името веројатно потекнува од истоименото полумитско место во древното класично дело „Шанхај Ѓинг“ („Книга на планините и морињата“).
Географска положба
уредиПланините почнуваат од Памир во Таџикистан, па на исток, долж границата помеѓу автономните региони Синѓанг и Тибет, па до кинеско-тибетските венци во покраината Ќингхај.[4] Се протегаат по јужната граница на Таримската Котлина, кај пустините Такла Макан и Гоби. Од нив истекуваат повеќе важни реки, како што се Каракаш и Јурункаш, кои минуваат низ оазата Хотан и навлегуваат во Такла Макан.
Најабележителни планини во северниот дел се врвовите на Алтинтаг. Источниот дел е сочинет од планините со збирен назив Чилиен. Главен крај во јужниот дел е планината Мин. Во ова подрачје, кракот Бајан Хар ја образува вододелницата на сливовите на двете најдолги реки во Кина — Јангцекјанг и Хоангхо.
Највисока планина на Кунлун е Кунлунската Божица или Лиуше (7.167 м) во областа Керија. Во средиштето се наоѓа венецот Аркатаг, чија највисока планина е Улуг Мустаг.
Венецот е создаден на северниот раб на Кимерскаа Плоча, при нејзиното судрување со сибирското копно во доцниот тријас.
Во сета должина од 3.000 км, Кунлун го преминуваат само два пата — автопатот 219 од Јеченг за Лаце, Тибет. и автопатот 109 од Ласа за Голмуд.
Митологија
уредиСпоред верувањата на таоизмот, на Кунлун се наоѓа рајот. Него прво го посетил кралот Му (976-922 п.н.е.) од династијата Џоу, каде го открил жадовиот дворец на Жолтиот цар (Хуангди) — родоначалник на Кинезите. Во истото патување ја сретнал и култната божица Си Вангму („Кралицата-мајка на Западот“).
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ L. Richard, 'Comprehensive Geography of the Chinese Empire', 1905
- ↑ National Geographic Atlas of China,2008
- ↑ Сема Ќен, Записи на историчарот, свиок 123
- ↑ Кунлун — Енциклопедија „Британика“ (англиски) посет. 19 ноември 2009 г
Надворешни врски
уреди| „Кунлун“ на Ризницата ? |
- Информативен центар за Тибет Архивирано на 30 септември 2007 г. (англиски)
- „Севернотибетска Висорамнина-Кунлун и планинска пустина“. Земски екорегиони. Светски фонд за природа (WWF). (англиски)
- Кунлун Архивирано на 8 април 2007 г. на портал за кинеската култура (англиски)