Кула е град и општина сместен во областа Западна Бачка во автономната покраина Војводина, Србија. Градот има население од 17.866 жители, додека општината има население од 43.101.

Кула
Град и општина
Кула
Грб на Кула
Локација на општина Кула во рамките на Србија
Локација на општина Кула во рамките на Србија
Држава Србија
ПровинцијаВојводина
РегионБачка
ОкругЗападна Бачка
MunicipalityКула
Населби7
Управа
 • ГрадоначалникДамјан Миљаниќ
Површина[1]
 • Општина481 км2 (186 ми2)
Надм. вис.&1000000000000008800000088 м
Население (2011 попис)[2]
 • Град17.866
 • Општина43.101
Час. појасCET (UTC+1)
 • Лето (ЛСВ)CEST (UTC+2)
Поштенски код25230
Шифра+381 25
Автомобилски табличкиSO
Мреж. местоkula.rs
Карта на општина Кула

На српски, градот е познат како Кула; на русински како Кула, на унгарски како Kúla, на хрватски како Kula, на германски како Kula или Wolfsburg и на турски како Kula.

Името Куле на турски и српски значи „кула“. Во 16-17 век на оваа локација постоела кула со османлиски воен гарнизон, па оттука и името на градот. Сепак, не може со сигурност да се каже дали Турците Османлии или локалните Срби го дале ова име на градот.

Историја

уреди

Во средината на 17 век, за време на османлиската управа, се споменуваат две населби со ова име - Горња Кула и Доња Кула. Овие населби биле дел од османлискиот санџак Сегедин и биле населени со етнички Срби. Од крајот на 17 век, регионот бил под управа на Хабсбуршката монархија и две населби биле споменати како Мала Кула и Велика Кула и биле ненаселени. Во 1714 година имало запис за една населба по име Кула која имала 14 куќи. Во 1733 година, населението на населбата броело 251 куќа, а неговите жители биле Срби. Унгарците почнале да се населуваат таму во 1740 година, а Германците во 1780-85 година.

До средината на 19 век, населбата била дел од округот Батш-Бодрог во рамките на Хабсбуршкото Кралство Унгарија. Во 1848-49 година бил дел од автономната српска Војводина, а од 1849-60 година била дел од Војводството Србија и Банат Темешвар, посебна хабсбуршка круна. По укинувањето на војводството во 1860 година, населбата повторно била вклучена во округот Батш-Бодрог. Во втората половина на 19 век и овде се населиле некои Русини.

По 1867 година, колонизацијата на Унгарците била засилена, а до почетокот на 20 век тие ги замениле Србите како најголема етничка група во Кула. Според пописот од 1910 година, населението на Кула било етнички мешано: од вкупното население од 9.119 имало 3.679 говорници на унгарски, 2.510 на српски, 2.425 говорници на германски и 456 говорници на русински.

По 1918 година, населбата била дел од Кралството на Србите, Хрватите и Словенците (подоцна преименувано во Кралство Југославија). Во 1918-1919 година, тој бил дел од регионот Банат, Бачка и Барања, а исто така (од 1918-22 година) дел од округот Нови Сад. Од 1922-1929, таа била дел од Бачката област, како и од 1929-41 дел од Дунавска бановина. За време на Втората светска војна, од 1941-1944 година, Кула била под окупација на Оската и била приврзана кон Унгарскиот Хорти.

Во 1944 година, советската Црвена армија и југословенските партизани ги протерале трупите на Оската од регионот и Кула била вклучена во автономната провинција Војводина во рамките на новата социјалистичка Југославија. Од 1945 година, Војводина е дел од Народна Република Србија во рамките на Југославија.

Според пописот од 1953 година, Унгарците биле најголемата етничка група во градот, додека последователните пописи забележале српска етничка плуралност. Германската заедница ја напуштила Кула на крајот на Втората светска војна, додека значителен број Србиски Црногорци од Црна Гора се населиле таму наместо Германци. По распадот на Југославија (1991-1992) и Србија и Црна Гора (2006), градот стана дел од независна Република Србија. Денес Србите се најголемата етничка група во градот.

Населени места

уреди

Општина Кула ги опфаќа градовите Кула и Црвенка, како и следните села:

Демографски податоци

уреди
Население во минатото
ГодинаНас.±%
194839.488—    
195341.622+5.4%
196146.062+10.7%
197148.727+5.8%
198149.898+2.4%
199149.311−1.2%
200248.353−1.9%
201143.101−10.9%

Според последниот официјален попис направен во 2011 година, општина Кула има 43.101 жител.[3]

Етнички групи во општина Кула

уреди

Населби по етничко мнозинство

уреди

Населби со српско етничко мнозинство се: Липар, Нова Црвенка, Шивац и Црвенка. Населбата со русинско етничко мнозинство е Руски Крстур. Етнички мешани населби се: Кула (со релативно српско мнозинство) и Крушчиќ (со релативно црногорско мнозинство).

Етничките групи во градот Кула

уреди

Градот Кула има вкупно 17.866 жители, меѓу кои:[3]

Јазици во општина Кула

уреди

77% од жителите на општина Кула на пописот од 2002 година го прогласиле српскиот за мајчин јазик.

Економија

уреди

Кула е дом на истакнатиот српски производител на кондиторски производи Јафа Црвенка.

Следната табела дава преглед на вкупниот број на регистрирани лица вработени во правни субјекти по нивната основна дејност (од 2018 година):[4]

Активност Вкупно
Земјоделство, шумарство и риболов 591
Рударство и вадење камен -
Производство 1.964
Снабдување со електрична енергија, гас, пареа и климатизација 21
Снабдување со вода; канализација, управување со отпад и активности за санација 240
Градба 207
Трговија на големо и мало, поправка на моторни возила и мотоцикли 1.448
Транспорт и складирање 601
Услуги за сместување и храна 238
Информации и комуникација 59
Финансиски и осигурителни активности 92
Активности со недвижен имот 2
Стручни, научни и технички дејности 202
Административни и помошни услужни дејности 221
Јавна администрација и одбрана; задолжително социјално осигурување 380
Образование 751
Активности за човековото здравје и социјална работа 294
Уметност, забава и рекреација 85
Други услужни активности 164
Индивидуални земјоделски работници 349
Вкупно 7.911

Политика

уреди

Кај жителите на Црвенка и Руски Крстур постои иницијатива овие две населби да станат свои општини, целосно одвоени од Кула.

Спорт

уреди
 
Стадион Хајдук

Во градот има фудбалски клуб по име Хајдук Кула.

Забележителни граѓани

уреди

Галерија

уреди

Надворешни врски

уреди

Наводи

уреди
  1. „Општини во Србија, 2006 г.“. Републички завод за статистика на Србија. Посетено на 28 ноември 2010.
  2. „Попис на население, домаќинства и станови 2011: Споредбен преглед на бројот на жители во 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002 and 2011, податоци по населени места“ (PDF). Републички завод за статистика на Република Србија, Белград. 2014. ISBN 978-86-6161-109-4. Посетено на 2014-06-27.
  3. 3,0 3,1 „Population by ethnicity – Kula“. Statistical Office of the Republic of Serbia (SORS). Архивирано од изворникот на 2017-06-30. Посетено на 28 February 2013.
  4. „MUNICIPALITIES AND REGIONS OF THE REPUBLIC OF SERBIA, 2019“ (PDF). stat.gov.rs. Statistical Office of the Republic of Serbia. 25 December 2019. Посетено на 28 December 2019.