Википедија

Корјо

стара корејска држава од 918 до 1392 г.

Корјо (хангул: 고려; ханча: 高麗; [ko.ɾjʌ]) ― држава на Корејскиот Полуостров основана по падот на државата Сила во 935 година и постоела до доаѓањето на власт на династијата Чосон во 1392 година.[2] Името на денешна „Кореја“ е изведено од Корјо кое за првпат било употребено на почетокот од 5 век од Когурјо.[3] Според корејските историчари, за време на Корјо, поединечните идентитети на Когурјо, Пекче и Сила биле успешно споени во еден ентитет кој станал основа на денешниот „корејски“ идентитет.[3][4]

Корјо
高麗 (Ханча)
고려 (Хангул)
Знаме Кралски печат}
(1370–1392)
Местоположба на Корјо
Главен градГлавен :
Кеѓонг
Привремен :
Чорвон
(918–919)
Гангва
(1232–1270)
Ханјанг
(1382–1383, 1390–1391)[1]
Народности  Корејци
Уредување Монархија
(918–1392)
де факто Воена хунта
(1170–1270)

Времето на државата Корјо било познато како „Златно доба на будизмот“ во Кореја.[5] Во Корјо имало развиена трговија, а трговци доаѓале дури од Блискиот Исток.[6] [7] Главниот град во денешен Кесонг, Северна Кореја бил центар на трговијата и индустријата.[8] Корјо бил период на големи достигнувања во корејската уметност и култура.[9]

Корјо постојано се борел со северните царства како Љао (Китани) и Џин (Џурчени). Кон крајот на 14 век, успеал да се одбрани од големата војска на Црвените турбани од Кина [10][11] и јапонските пирати.[12][13] [14] Последниот напад против династијата Минг завршил со државен удар од генералот Ји Сонг-ги кој ставил крај на династијата Корјо.[15]

Историја

уреди

Ран период

уреди

Основање

уреди
 
Освојувањето на Сила и Пекче од страна на Корјо
 
Бронзена статуа од Теџо, ок. 951 [16][17]

Кон крајот на VII век, кралството Сила ги обединило трите корејски кралства и настапил период во историографијата познат како „Обединета Сила“ или „Доцнежна Сила“. Кон крајот од 9 век, Обединета Сила, растргната од внатрешни судири, ослабнала и ја изгубила власта врз намесниците. Земјата западнала во граѓанска војна и востанија, по што накратко на Корејскиот Полуостров повторно се појавиле три држави. Ерата на трите кралства завршила откако Корјо во 936 година ги освоила Сила и Хупекче.

Доцен Когурјо потекнува од северните региони на Доцна Сила, кој заедно со неговиот главен град сместен во денешен Кесонг, Северна Кореја, биле упориште на когурјиските бегалци.[18][19] Меѓу бегалците од Когурјо бил и Ванг Гон.[20] Во 918 година, Ванг Гон со своите генерали го соборил кралот на Когурјо и на негово место ја основал државата Корјо. Ванг Гон, кој постхумно ќе стане познат по неговото храмско име Теџо или „Големиот прародител“, го вратил името на своето кралство во „Корјо“, го усвоил името на епохата „Небесен мандат“ и главниот град го преселил назад во Кесонг.[21] Корјо се сметал себеси за наследник на Когурјо и полагал право на Манџурија како негово вистинско наследство. [22] [23] [24] [25] Еден од првите декрети на Теџо бил повторно да ја насели и заштити древната престолнина на Когурјо, Пјонгјанг, која долго време била во урнатини; потоа, ја преименувал во „Западна престолнина“, а пред да умре, ѝ придал големо значење во неговите Десет наредби за неговите потомци.[26][27]

Обединување

уреди

За разлика од Кунг Је, кој бил непријателски настроен кон Сила, Теџо (Ванг Гон) бил дарежлив кон ослабеното кралство. Во 927 година, Ќон Хвон, кој кога го основал Доцно Пекче се заветил дека ќе го одмазди последниот крал на Пекче, го ограбил главниот град на Доцна Сила, го принудил кралот да се самоубие и поставил марионета на престолот. [21] Теџо ѝ дошол на помош на Доцна Сила, но во близина на денешен Тегу претрпел голем пораз од Ќон Хвон; Теџо едвај си го спасил од својот живот благодарение на саможртвата на генералите Шин Сеонгјеонг и Ким Нак, а потоа, Доцно Пекче станало доминантна воена сила меѓу подоцнежните три кралства.[21] Меѓутоа, по победите над Доцно Пекче во 930 и 934 година и мирната анексија на Доцна Сила во 935 година, рамнотежата на силите превагнала кон Корјо. Теџо љубезно ја прифатил капитулацијата на последниот крал на Сила и воспоставил владејачката класа во Доцна Сила.[21] Во 935 година, Ќон Хвон поради наследен спор бил сменет од престолот од неговиот најстар син и бил затворен во храмот Кејмсанса, но три месеци подоцна тој побегнал во Корјо и бил примен со почит од неговиот поранешен непријател.[28] Следната година, по барање на Ќон Хвон, Теџо и Ќон Хвон со армија од 87.500 војници го освоиле Доцно Пекче, по што завршил периодот на подоцнежните три кралства.[29][30] Корјо мирно ја анектирал Доцна Сила во 935 година и воено го освоил Доцно Пекче во 936 година, успешно обединувајќи го Корејскиот Полуостров.

По уништувањето на Бохај од страна на китанската династија Љао во 927 година, последниот престолонаследник на Бохај и голем дел од владејачката класа побарале засолниште во Корјо, каде што биле срдечно пречекани и дадена земја од Теџо. Покрај тоа, Теџо го вклучил Бохајскиот престолонаследник во кралското семејство Корјо, обединувајќи ги двете држави наследнички на Когурјо и, според корејските историчари, постигнал „вистинско национално обединување“ на Кореја.[21] [22] Според Goryeosa jeolyo, бегалците од Бохај кои го придружувале принцот престолонаследник броеле десетици илјади домаќинства.[4] Теџо имал силен анимозитет кон Китаните кои го уништиле Бохај. Во 942 година, династијата Љао испратила 30 пратеници со 50 камили како подарок, но Теџо ги протерал пратениците на остров и ги изгладнувал камилите под мост, во она што е познато како „Инцидентот на мостот Манбу“ [31][32] Според Зижи Тонџијан, Теџо му предложил на Гаотзу од Доцен Џин да ги нападнат Китаните за да им се одмаздат за Бохај.[33] Исто така, во неговите Десет заповеди за неговите потомци, тој изјавил дека Китаните се „дивјачки ѕверови“ и треба да се чуваат од нив.[31] [34]

Корјо-китанска војна

уреди
 
Чеоли Џангсеонг (сина), ѕид изграден од Корјо во последиците од Корјо-Китан војната
 
Гравирањето на оригиналниот Tripitaka Koreana започнало во 1011 година за време на китанските инвазии за да се извлече сила од Буда за одбрана на кралството.[35]

По „Инцидентот на мостот Манбу“ во 942 година, Корјо се подготвил за војна со Китанското Царство: Чонџон во 947 година основал резервна воена сила од 300.000 војници наречена „Сјајна армија“, а Кванџон изградил тврдини северно од реката Чонгчон, проширувајќи се кон реката Јалу. [21] [22] [36] Китаните го сметале Корјо за потенцијална закана и извршиле инвазија во 993 година. Корејците биле поразени во нивното прво соочување со Китаните, но успешно се одбраниле од нив на реката Чонгчон.[32][37] [21] Започнале преговори помеѓу командантот на Корјо, Сео Хуи и командантот на Љао, Ксијао Сунинг. Било заклучено, Корјо да стапи во номинално вазалство со Љао, да ги прекине односите со Сунг, а Љао на Корјо му ја отстапил земјата источно од реката Јалу.[32] [36] Потоа, Корјо на својата нова територија основал „Шест гарнизонски населби источно од реката“.[32] [22] [38] Во 994 година, Корјо ѝ предложил на Сунг заеднички воен напад врз Љао, но бил одбиен; [39] претходно, во 985 година, кога Сунг предложила заеднички воен напад врз Љао, Корјо одбил. [36] Извесно време, Корјо и Љао биле пријателски настроени.[32] Во 996 година, Сеонѓонг се оженил со принцеза од Љао. [39]

Откако Китанското Царство се проширило и станало помоќно, побарало од Корјо да му ги отстапи Шестте гарнизонски населби, но Корјо одбил.[21] Во 1009 година, Канг Џо извршил државен удар, го убил Мокчонг и го поставил Хјонџонг на престолот. [40] Следната година, под изговор за одмазда на Мокчонг, царот Шенгзонг од Љао со армија од 400.000 војници извршил инвазија на Корјо.[21] Во меѓувреме, Корјо се обидел да воспостави односи со Сунг, но бил игнориран, бидејќи Сунг во 1005 година го потпишал договорот од Чанјуан.[41] Корјо победил во првата битка против Љао, но во втората битка војската на Корјо претрпела големи загуби и се разбегала, а многу команданти биле заробени или убиени, меѓу кои бил и Канг Џо.[32] [36] Подоцна, Пјонгјанг бил успешно одбранет, но војската на Љао тргнала кон Кесонг.[32] Хјонџонг, по совет на Канг Гам-Чан, се евакуирал во Наџу, а набргу потоа Кесонг бил нападнат од војската на Љао.[32] Ха Гонг-џин и Го Јеонг-ги биле пратени да бараат мир,[42] со ветување дека кралот лично ќе му оддаде почит на царот Љао и на Китаните, кои биле напаѓани од прегрупираната корејска војска. Барањето било прифатено и започнале со нивното повлекување.[32] [43] Меѓутоа, Китаните биле непрестајно напаѓани за време на нивното повлекување; Јанг Гју спасил 30.000 воени заробеници, но умрел во битка.[32][44][45]  Според Историјата на Љао, Китаните ги зафатил силен дожд и фрлиле голем дел од својот оклоп и оружје.[45]  Според Корјоса, Китаните биле нападнати додека ја преминувале реката Јалу и многумина се удавиле.[45]  [46] Исто така, Хјеонџонг не го исполнил своето ветување дека лично ќе му оддаде почит на императорот Љао, и кога од него било побарано да ги отстапи Шестте гарнизонски населби, тој одбил.[32] [36]

Во 1014 година, Китантите изградиле мост преку реката Јалу и го нападнале Корјо во 1015, 1016 и 1017 година.[36] Во 1015 година победиле Корејците, во 1016 година Китаните и во 1017 година повторно Корејците. [43] Во 1018 година, Љао со армија од 100.000 војници започнала инвазија на чело со Сјао Паја, постариот брат на Сјао Сунгнинг.[32] [21] Армијата на Љао била веднаш нападната од заседа и претрпела големи загуби: командантот на Корјо Ган Гам-Чан ја бранел големата притока на реката Јалу и ја пуштил водата врз китанските војници, кои потоа биле нападнати од 12.000-на елитна коњаница.[47] Војската на Љао продолжила кон Кесонг под постојани непријателски напади, но откако не успеала да го заземе добро бранетиот главен град се повлекла.[32] [36] Војската на Љао додека се повлекувала во денешен Кусон била пресретната од Ган Гам-Чан и доживеала голем пораз, при што само неколку илјади војници избегале.[32] [21] [36] Шенгзонг имал намера повторно да нападне, но се соочил со внатрешно противење.[32] Во 1020 година, Корјо пратил данок и Љао прифатил, со што се обновиле номиналните вазални односи.[32] [36] Шенгзонг не барал Хјеонјонг лично да му оддаде почит или да ги отстапи Шестте гарнизонски населби.[21] Единствени услови биле „декларација за вазалство“ и ослободување на притворениот пратеник на Љао.[41] Хјеонџонг ја задржал титулата на владеење и одржувал дипломатски односи со династијата Сунг. [39] Кесонг бил обновен, поголем од порано, [48] и, од 1033 до 1044 година, за одбрана од идни инвазии бил изграден Чеоли Џангсеонг, ѕид кој се протега од устието на реката Јалу до источниот брег на Корејскиот Полуостров.[21] Љао никогаш повеќе не го нападнал Корјо. [21] [43]

Златно доба

уреди

По Корјо-китанската војна, била воспоставена рамнотежа на силите во Источна Азија помеѓу Корјо, Љао и Сунг. [21] [24] Со победата над Љао, Корјо бил уверен во своите воени способности и повеќе не бил загрижен за воената закана од Китаните. [48] Фу Би, голем советник од династијата Сунг, високо ја проценил воената способност на Корјо и рекол дека Љао се плаши од Корјо. [49] [48] Понатаму, во врска со ставот на Корејците, тој рекол: „Помеѓу многуте племиња и народи кои, во зависност од нивната моќ на отпор, биле или асимилирани или станале вазали на Китаните, само Корејците не наведнуваат глави“. [49] Сунг го сметал Корјо како потенцијален воен сојузник и одржувал пријателски односи како рамноправен партнери. [21] Во меѓувреме, Љао се обидел да изгради поблиски врски со Корјо и да го спречи воениот сојуз Сунг-Корјо, повикувајќи се на занесот на Корјо со будизмот, и му понудил на Љао будистичко знаење и артефакти на Корјо. [50] Во текот на 11 век, Корјо се сметал за „држава што може да даде воена надмоќ или на Сунг или на Љао“. [48] Кога царските пратеници, кои ги претставувале императорите на Љао и Сунг, отишле во Корјо, тие биле примени како рамни на себе, а не како сузерени. [50] [50] Меѓународната репутација на Корјо била значително зголемена. [21] [51] Почнувајќи од 1034 година, трговци од Сунг и пратеници од различни племиња Џурчен и кралството Тамна присуствувале на годишниот Палгванхо во Кесонг, најголемата национална прослава во Корјо;[51] трговците на Сунг присуствувале како претставници на Кина, додека пратениците Џурчен и Тамна присуствувале како членови на тијанксијата на Корјо.[52] За време на владеењето на Мунџонг, присуствувале и Хеишуи Мохе и Јапонија, меѓу другите. [53] Кралството Тамна на островот Чеџу било инкорпорирано во Корјо во 1105 година.[54]

Златното доба на Корјо траело околу 100 години до почетокот на 12 век и бил период на трговски, интелектуални и уметнички достигнувања. [21] Главниот град бил центар на трговијата и индустријата, а неговите трговци развиле еден од најраните системи на двојно книговодство во светот кој се користел до 1920 година [8][55] Корјоса го евидентира доаѓањето на трговците од Арабија во 1024, 1025 и 1040 година,[56] и стотици трговци од Сунг секоја година, почнувајќи од 1030-тите.[48] Имало развој во печатењето и издаваштвото, проширување на знаењето за филозофијата, литературата, религијата и науката.[57] Корјо објавувал и увезувал многу книги, а кон крајот на 11 век, извезувал книги во Кина; династијата Сунг препишала илјадници корејски книги. [21] Првата Tripitaka Koreana, напишана во околу 6.000 тома, била завршена во 1087 година.[58] Приватната академија била основана во 1055 година од Чое Чунг, кој е познат како „ Хедонг Конфуциј“, а набргу потоа имало 12 приватни академии во Корјо кои му конкурираа на националниот универзитет Гукјагам. [54] [21] Неколку владетели од Корјо го реформирале и ревитализирале националниот образовен систем, создавајќи истакнати научници како Ким Бу-сик.[21] Во 1101 година, во Гукјагам било основано печатарското биро Сеојеокпо. [54] Во почетокот од 12 век, биле основани месни училишта.[21] Владеењето на Мунџонг, од 1046 до 1083 година, било наречено „Владеење на мирот“ (хангул: 태평성대; ханча: 太平聖代) и се смета за најпросперитетен и мирен период во историјата на Корјо. Мунџонг бил многу фален и опишан како „добронамерен“ и „свет“ (賢聖之君) во Корјоса .[59][60] Мунџонг имал 13 сина: тројцата најстари го наследиле на престолот, а четвртиот бил истакнатиот будистички монах Ичеон.[61]

Среден и доцен период

уреди

Корјо-џурченска војна

уреди

Џурчените во регионот на реката Јалу биле вазали на Корјо уште од владеењето на Ванг Гон, кој ги повикал за време на војните во периодот на доцните три кралства, но Џурчените ја менувале верноста меѓу Љао и Корјо повеќе пати, користејќи ги несогласувањата меѓу двата народа; тие претставувале закана за граничната безбедност на Корјо, а Џурчените на Корјо му понудиле вазалност, и за возврат очекувале раскошни подароци.[62]

 
Генералот Јан Кван (1040–1111) и неговата војска.

Џурчените кои ги населувале областите северно од Корјо традиционално им оддавале почит на монарсите од Корјо, а Корјо го нарекувале своја „матична земја“ со оглед на минатите врски меѓу Когурјо и нивните поданици Мохе, [48] [63][64] но по поразот на Корејците од Љао во 1019 година, племето Вањан од Хеишуански Мохе ги обединил џурченските племиња и станала моќна држава. 

Откако на почетокот од 12 век геополитичката ситуација почнала да се менува, Корјо започнал две големи воени кампањи од 1104 до 1109 година предводени од амбициозниот крал Јеџонг кој се заколнал дека ќе ги врати поранешните територии на Когурјо, кои ги држеле џурченските племиња, династијата Џин, Вањан Вујашу и Агуда, за да се спречат потенцијалните напади од џурченските племиња. Војската на Корјо со приближно 250.000 [65][66] војници на почетокот успеала да ги опустоши џурченските територии и да ги изгради стратегиските „Девет тврдини“ (동북 9성, 東北九城). По инвазијата, многу џурченски племиња се предале на корејските сили, но многу од нив продолжиле со жесток отпор. Џурченските племиња под водство на Вањан Вујашу извојувале пирова победа бидејќи Корјо сметал дека обезбедувањето на Деветте тврдини е прескапо, иако имале предност во војната. Корјо на крајот пристапил кон неволно потпишување на мировен договор со племето Вањан и подоцна ќе му ги отстапи Деветте тврдини на Вујашу, а за возврат примиле дарови од Џурчените, целосна репатријација на корејските доселеници и гаранција за ненапаѓање.[67] Иако не успеале да ги вратат поранешните земји на предците, Корјо успеал да одржи мирни односи со династијата Џин, која напредувала со освојувањето на династијата Љао и Северен Сунг.[68]

Во 1115 година Џурчените ја основале династијата Џин, а во 1125 година Џин ја уништил династијата Љао, кој бил сузерен на Корјо,[се бара извор] и започнал инвазијата на Сунг. Како одговор на тоа, во 1126 година Корјо се прогласил за вазал на Џин.[69][70] Потоа, мирот бил зачуван и Џин никогаш не го нападнал Корјо.

Борби за власт

уреди

Династијата Ји од Инџу (хангул: 인주 이씨) стекнала поголема моќ од самиот монарх. Ова довело до неуспешен државен удар во 1126 година, но моќта на монархот била ослабена; во Корјо завладеала граѓанска војна меѓу благородниците.[71]

Во 1135 година, Мичонг се залагал за преместување на главниот град во Согјонг (денешен Пјонгјанг).[71] Овој предлог ги поделил благородниците. Една група, предводена од Мичонг, верувала дека со преместување на главниот град во Пјонгјанг ќе можат да се прошират во Манџурија. Другата, предводена од Ким Бу-сик била за задржување на статус кво. Мичонг не успеал да го убеди кралот; се побунил и ја основал државата Дебанг, но тоа не успеало и бил убиен.[71]

Воен режим

уреди

Во 1170 година, група армиски офицери предводени извршиле успешен државен удар.[72] Кралот Јиџонг бил пратен во егзил, а на престолот бил поставен кралот Мјонѓонг. Моќта, сепак ја поседувале генерали кои користеле елитна гарда позната како Тобанг за да го контролираат престолот. Со ова започнала воената диктатура во Корјо. Во 1179 година, на власт дошол младиот генерал Ќонг Даесеунг и се обидел да ја врати моќта кај монархот.[73] За време на воената диктатура, Корјо речиси 30 години бил цел на инвазии од Монголското Царство. Во 1258 година, водачот од кланот Чое бил убиен од своите дворјани, по што власта била вратена на монархијата и бил склучен мир со Монголите; сепак, во дворот продолжиле борбите за власт, а воената диктатура завршила во 1270 година.[21] Од тогаш, Корјо станал полуавтономна држава, покорена на династијата Јуен предводена од Монголците. [21] Независноста била повторно воспоставена за време на владеењето на Гонгмин во средината на 14 век. Потоа биле извојувани победи врз војските на Црвениот турбан кои го нападнале Корјо од север и Вокоу од југ.[74] Во 1388 година, Ји Сеонг-ги бил испратен да ја нападне династијата Минг во Љаодунг, но тој со своите сили извршил државен удар и го победил Чое Јонг; во 1392 година, на местото од Корјо основал нова држава Чосон, и ставил крај на 474-годишното владеење на Корјо на Корејскиот полуостров.[75]

Наводи

уреди
  1. ↑ 김재명. „남경(南京)“. Encyclopedia of Korean Culture (корејски). Academy of Korean Studies. Посетено на 14 March 2019.
  2. ↑ „Koryŏ dynasty | Korean history“. Encyclopedia Britannica (англиски). Encyclopædia Britannica, Inc. Посетено на 8 February 2019.
  3. ↑ 3,0 3,1 „고려“. 문화콘텐츠닷컴 (корејски). Korea Creative Contents Agency. Посетено на 2 November 2018.
  4. ↑ 4,0 4,1 „발해 유민 포섭“. 우리역사넷 (корејски). National Institute of Korean History. Посетено на 13 March 2019.
  5. ↑ Johnston, William M. (2013). Encyclopedia of Monasticism (англиски). Routledge. стр. 275. ISBN 9781136787157.
  6. ↑ Till, Geoffrey; Bratton, Patrick (2012). Sea Power and the Asia-Pacific: The Triumph of Neptune? (англиски). Routledge. стр. 145. ISBN 9781136627248. Посетено на 8 February 2019.
  7. ↑ Lee 2017a.
  8. ↑ 8,0 8,1 Ronald, Ma (1997). Financial Reporting in the Pacific Asia Region (англиски). World Scientific. стр. 239. ISBN 9789814497626. Посетено на 8 February 2019.
  9. ↑ „Korea, 1000–1400 A.D.“. Heilbrunn Timeline of Art History. The Metropolitan Museum of Art. Посетено на 8 February 2019.
  10. ↑ Park, Jinhoon (2018). „On the Invasion of Red Turban Army (紅巾賊) in late Goryeo Dynasty and Military activities of Ahn-Woo (安祐)“. Korea Citation Index. Посетено на 2022-04-02.
  11. ↑ Lee, Jung Ran (2018). „Invasion by Red Turban Bandits in 1361 into Goryeo and King Gongmin's Politics of Evacuation in Chungcheong Region“. 지방사와 지방문화. 21: 40 – преку Korea Citation Index.
  12. ↑ „왜구“. terms.naver.com (корејски). Посетено на 2022-04-02.
  13. ↑ „대마도정벌“. terms.naver.com (корејски). Посетено на 2022-04-02.
  14. ↑ Lee 2017b.
  15. ↑ „요동정벌“. terms.naver.com (корејски). Посетено на 2022-04-02.
  16. ↑ „왕건상“. 우리역사넷 (корејски). National Institute of Korean History. Посетено на 26 April 2019.
  17. ↑ 노명호. „왕건동상(王建銅像)“. Encyclopedia of Korean Culture (корејски). Academy of Korean Studies. Посетено на 26 April 2019.
  18. ↑ 이상각 (2014). „후삼국 시대의 개막“. 고려사 - 열정과 자존의 오백년 (корејски). 들녘. ISBN 9791159250248. Посетено на 13 March 2019.
  19. ↑ „(2) 건국―호족들과의 제휴“. 우리역사넷 (корејски). National Institute of Korean History. Посетено на 13 March 2019.
  20. ↑ 장덕호 (1 March 2015). „한반도 중심에 터 닦으니 화합·통합의 새시대 '활짝'“. 중앙일보 (корејски). JoongAng Ilbo. Посетено на 13 March 2019.
  21. ↑ 21,00 21,01 21,02 21,03 21,04 21,05 21,06 21,07 21,08 21,09 21,10 21,11 21,12 21,13 21,14 21,15 21,16 21,17 21,18 21,19 21,20 21,21 21,22 21,23 Kim 2012.
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 22,3 Lee 1984.
  23. ↑ Ro 2009.
  24. ↑ 24,0 24,1 Rossabi 1983.
  25. ↑ Grayson 2013.
  26. ↑ „북진 정책과 영토 확장“. 우리역사넷 (корејски). National Institute of Korean History. Посетено на 13 March 2019.
  27. ↑ 이병도. „훈요십조(訓要十條)“. Encyclopedia of Korean Culture (корејски). Academy of Korean Studies. Посетено на 13 March 2019.
  28. ↑ 고운기. „견훤“. 네이버 지식백과 (корејски). Naver. Посетено на 13 March 2019.
  29. ↑ „견훤[甄萱:李萱]“. 한국사 연대기 (корејски). National Institute of Korean History. Посетено на 22 April 2019.
  30. ↑ 문수진; 김선주. „일리천전투(一利川戰鬪)“. Encyclopedia of Korean Culture (корејски). Academy of Korean Studies. Посетено на 13 March 2019.
  31. ↑ 31,0 31,1 이기환 (22 June 2015). „[여적]태조 왕건이 낙타를 굶겨죽인 까닭“. 경향신문 (корејски). The Kyunghyang Shinmun. Посетено на 13 March 2019.
  32. ↑ 32,00 32,01 32,02 32,03 32,04 32,05 32,06 32,07 32,08 32,09 32,10 32,11 32,12 32,13 32,14 32,15 „거란의 고려침입“. 한국사 연대기 (корејски). National Institute of Korean History. Посетено на 22 April 2019.
  33. ↑ 박종기 (2015). „신화와 전설에 담긴 고려 왕실의 역사“. 고려사의 재발견: 한반도 역사상 가장 개방적이고 역동적인 500년 고려 역사를 만나다 (корејски). 휴머니스트. ISBN 9788958629023. Посетено на 13 March 2019.
  34. ↑ Lee 2010.
  35. ↑ „팔만대장경“. 한국사 연대기 (корејски). National Institute of Korean History. Посетено на 22 April 2019.
  36. ↑ 36,0 36,1 36,2 36,3 36,4 36,5 36,6 36,7 36,8 Twitchett, Fairbank & Franke 1994.
  37. ↑ 김남규. „안융진(安戎鎭)“. Encyclopedia of Korean Culture (корејски). Academy of Korean Studies. Посетено на 21 March 2019.
  38. ↑ 이용범. „강동육주(江東六州)“. Encyclopedia of Korean Culture (корејски). Academy of Korean Studies. Посетено на 21 March 2019.
  39. ↑ 39,0 39,1 39,2 Bielenstein 2005.
  40. ↑ Bowman 2000.
  41. ↑ 41,0 41,1 Rogers 1961.
  42. ↑ 하현강. „하공진(河拱振) - 한국민족문화대백과사전“. Encyclopedia of Korean Culture (корејски). Academy of Korean Studies. Посетено на 21 March 2019.
  43. ↑ 43,0 43,1 43,2 Yuk 2011.
  44. ↑ 나각순. „양규(楊規)“. Encyclopedia of Korean Culture (корејски). Academy of Korean Studies. Посетено на 21 March 2019.
  45. ↑ 45,0 45,1 45,2 이윤섭 (2013). „거란군의 퇴각과 고려군의 반격“. 한나절에 읽는 고려-거란 전쟁사 (корејски). ebookspub(이북스펍). ISBN 9791155190128. Посетено на 21 March 2019.
  46. ↑ „제2차 침입“. 우리역사넷 (корејски). National Institute of Korean History. Посетено на 21 March 2019.
  47. ↑ „귀주대첩(龜州大捷)“. 문화콘텐츠닷컴 (корејски). Korea Creative Content Agency. Архивирано од изворникот на 2019-03-27. Посетено на 21 March 2019.
  48. ↑ 48,0 48,1 48,2 48,3 48,4 48,5 Breuker 2010.
  49. ↑ 49,0 49,1 Rogers 1959.
  50. ↑ 50,0 50,1 50,2 Breuker 2003.
  51. ↑ 51,0 51,1 „외국과의 무역 활동“. 우리역사넷 (корејски). National Institute of Korean History. Посетено на 29 March 2019.
  52. ↑ 강호선. „연등회와 팔관회“. 우리역사넷 (корејски). National Institute of Korean History. Посетено на 29 March 2019.
  53. ↑ Jung 2015.
  54. ↑ 54,0 54,1 54,2 Lee и др. 2014.
  55. ↑ 윤근호. „사개치부법(四介治簿法)“. 한국민족문화대백과사전 (корејски). Academy of Korean Studies. Посетено на 29 March 2019.
  56. ↑ 정수일 (2002). 이슬람 문명 (корејски). 창비. стр. 335. ISBN 9788936470777. Посетено на 29 March 2019.
  57. ↑ Lee, Kenneth B.; Yi, Kong-bok (1997). Korea and East Asia: The Story of a Phoenix (англиски). Greenwood Publishing Group. стр. 61. ISBN 9780275958237. Посетено на 29 March 2019.
  58. ↑ Park 2014.
  59. ↑ „1) 문치주의 정치 이념; 고려 왕조 전성기의 길을 열다“. 우리역사넷 (корејски). National Institute of Korean History. Посетено на 29 March 2019.
  60. ↑ „문종[文宗]“. 한국사 연대기 (корејски). National Institute of Korean History. Посетено на 22 April 2019.
  61. ↑ 배상열 (2009). 대역죄인, 역사의 법정에 서다 (корејски). 책우리. стр. 140. ISBN 9788993975017. Посетено на 29 March 2019.
  62. ↑ Breuker 2010.
  63. ↑ Yi, Ki-baek (1984). A New History of Korea (англиски). Harvard University Press. стр. 126. ISBN 9780674615762. Посетено на 30 July 2016.
  64. ↑ Walker, Hugh Dyson (2012-11-20). East Asia: A New History (англиски). AuthorHouse. стр. 207. ISBN 9781477265178. Посетено на 30 July 2016.
  65. ↑ „고려 예종 2년, 정해년(丁亥年), 1107년“. terms.naver.com (корејски). Посетено на 2021-12-06.
  66. ↑ „고려 예종 4년, 기축년(己丑年), 1109년“. terms.naver.com (корејски). Посетено на 2021-12-06.
  67. ↑ „여진정벌(女眞征伐) ㅡ Jurchen Campaigns“.
  68. ↑ „고려 예종 12년, 정유년(丁酉年), 1117년“. terms.naver.com (корејски). Посетено на 2021-12-06.
  69. ↑ Twitchett, Fairbank & Franke 1994: "the king of Koryŏ declared himself a vassal of Chin in the summer of 1126."
  70. ↑ Ebrey & Walthall 2014, , p. 171, at Google Books: "In the case of the Jurchen Jin, the [Goryeo] court decided to transfer its tributary relationship from the Liao to Jin before serious violence broke out."
  71. ↑ 71,0 71,1 71,2 Song-nae Pak, 《Science and Technology in Korean History:Excursions, Innovations, and Issues》, Jain Publishing Company, 2005. ISBN 0895818388
  72. ↑ S. Wise Bauer, 《The History of the Renaissance World: From the Rediscovery of Aristotle to the Conquest of Constantinople》, W.W Norton&Company, 2013. ISBN 0393059766
  73. ↑ Hyonhui Yi, Songsu Pak, Naehyon Yun, 《New History of Korea》, Jimoondang, 2005. ISBN 8988095855
  74. ↑ 이정완; 최효성 (2015). 만만한 취업 한국사: 국내 주요 기업 입사대비 최단기 한국사 마스터북 (корејски). 박문각. стр. 165. ISBN 978-9791170239. Посетено на 8 February 2019.
  75. ↑ Tang-taek, Kim (2011). „고려말 이성계의 정적“. 한국중세사연구 (корејски). 31: 407–445. ISSN 1225-8970.

Извори

уреди

Bielenstein, Hans (2005), Diplomacy and Trade in the Chinese World, 589-1276, BRILL, ISBN 9789047407614 Bowman, John S. (2000), Columbia Chronologies of Asian History and Culture, Columbia University Press, ISBN 9780231500043 Breuker, Remco E. (2003), "Koryŏ as an Independent Realm: The Emperor's Clothes?", Korean Studies, 27: 48–84, doi:10.1353/ks.2005.0001, ISSN 0145-840X, JSTOR 23719570, S2CID 144851344 Breuker, Remco E. (2010), Establishing a Pluralist Society in Medieval Korea, 918-1170: History, Ideology and Identity in the Koryŏ Dynasty, BRILL, ISBN 9789004183254 Chung, Yang-mo (1998), "The Art of the Korean Potter: From the Neolithic Period to the Chosŏn Dynasty", Arts of Korea, Metropolitan Museum of Art, ISBN 9780870998508 Em, Henry (2013), The Great Enterprise: Sovereignty and Historiography in Modern Korea, Duke University Press, ISBN 9780822353720 Grayson, James H. (2013), Korea - A Religious History, Routledge, ISBN 9781136869259 Jung, Byung-Sam (2015), "The Palgwanhoe Ceremony and the Practice of the Eight Prohibitions in Goryeo", Bul Gyo Hak Bo (in Korean), 71: 195–219, ISSN 1226-1386, retrieved 29 March 2019 Kim, Jinwung (2012), A History of Korea: From "Land of the Morning Calm" to States in Conflict, Indiana University Press, ISBN 9780253000248 Kim, Djul Kil (30 May 2014), The History of Korea, 2nd Edition, ISBN 978-1-61069-581-7 Korean History Society (2002), 고려의 황도 개경 (in Korean), 창비, ISBN 9788936482213 Lee, Injae; Miller, Owen; Park, Jinhoon; Yi, Hyun-Hae (2014), Shin, Michael D. (ed.), Korean History in Maps, Cambridge University Press, ISBN 9781107098466 Lee, Kang Hahn (2017a), "Koryŏ's Trade with the Outer World", Korean Studies, 41 (1): 52–74, doi:10.1353/ks.2017.0018, S2CID 164898987 Lee, Kyuchul (2017b), "The Changing International Circumstances & Foreign Conquest From Late Koryo to Early Chosun Dynasty", ̠전북사학, 50: 92 – via Korea Citation Index Lee, Ki-baik (1984), A New History of Korea, translated by Wagner, Edward W.; Schultz, Edward J., Harvard University Press, ISBN 9780674615762 Lee, Peter H. (2010), Sourcebook of Korean Civilization: Volume One: From Early Times to the 16th Century, Columbia University Press, ISBN 9780231515290 Park, Sang-jin (2014), Under the Microscope: The Secrets of the Tripitaka Koreana Woodblocks, Cambridge Scholars Publishing, ISBN 9781443867320 Rawski, Evelyn S. (2015), Early Modern China and Northeast Asia: Cross-Border Perspectives, Cambridge University Press, ISBN 9781316300350 Ro, Myoungho (2009), The State and Four Streams of Group Consciousness in the Koryŏ Dynasty (in Korean), Seoul National University Press, ISBN 9788952110664 Rogers, Michael C. (1959), "Factionalism and Koryŏ Policy under the Northern Sung", Journal of the American Oriental Society, 79 (1): 16–25, doi:10.2307/596304, ISSN 0003-0279, JSTOR 596304 Rogers, Michael C. (1961), "Some Kings of Koryo as Registered in Chinese Works", Journal of the American Oriental Society, 81 (4): 415–422, doi:10.2307/595688, ISSN 0003-0279, JSTOR 595688 Rossabi, Morris (1983), China Among Equals: The Middle Kingdom and Its Neighbors, 10th-14th Centuries, University of California Press, ISBN 9780520045620 Seo, Ji-Eun; Hong, Seung-Jae (2004), "고려시대 사찰 주불전의 건축 특성 연구" [A Study on the Archtectural [sic] Characteristics of main Buddhist sanctum in Koryeo Period], Journal of the Architectural Institute of Korea Planning & Design (in Korean), 20 (12): 177–186, ISSN 1226-9093 Seth, Michael J. (2010), A History of Korea: From Antiquity to the Present, Rowman & Littlefield, ISBN 9780742567177 Shultz, Edward (1 June 2000), Generals and Scholars: Military Rule in Medieval Korea, University of Hawaii Press, ISBN 978-0-8248-6263-3 Twitchett, Denis C.; Fairbank, John King; Franke, Herbert (1994), The Cambridge History of China: Volume 6, Alien Regimes and Border States, 907-1368, Cambridge University Press, ISBN 9780521243315 Yuk, Jungim (2011), "The Thirty Year War between Goryeo and the Khitans and the International Order in East Asia", Dongbuga Yeoksa Nonchong (in Korean) (34): 11–52, ISSN 1975-7840 Ebrey, Patricia Buckley; Walthall, Anne (2014), Pre-Modern East Asia: To 1800: A Cultural, Social, and Political History, Third Edition, Boston, MA: Wadsworth, Cengage Learning, ISBN 978-1-133-60651-2. Hyun, Jeongwon (2013), Gift Exchange among States in East Asia during the Eleventh Century (Thesis (PhD)), University of Washington, hdl:1773/24231. Vermeersch, Sem. (2008). The Power of the Buddhas: the Politics of Buddhism during the Koryǒ Dynasty (918–1392). Cambridge: Harvard University Press. ISBN 9780674031883; OCLC 213407432

 

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Корјо&oldid=5213348“