Клешта

Клешта — рачен алат што служи за фаќање, стегање, виткање или вадење.^[1] Се состојат од два вкрстени метални дела (лостови) споени во стожер. Спојката е поблиску до едниот крај, и така образува „челуст“. Подолгиот дел служи како рачки. Ваквата поставеност дава механичка предност, зголемувајќи ја сила на зафатот и задржувајќи ја во едно место.

Постојат многу видови клешти за поединечни намени. Некои се предвидени за сечење и извлекување, додека пак други се погодни за стегање и фаќање.

Историја

Клешти од XV-XVI век

Ова орудие е мошне прост изум, и веројатно настанало независно на повеќе места. Го користеле ковачите и леарите неколку милениуми пред нашата ера. Почнаел да се изработуваат од бронза веројатно околу 3000 г. п.н.е.^[2] Во античката митолгија, богот Хефест е претставен како ковач што користи клешти во работата.^[3] Со развојот на технологијата се појавиле разни видови клешти: потковичарски, за жици, водоводџиски, електричарски, филигрански итн.

Изглед и материјали

Основниот изглед на клештата се нема изменето уште од самите почетоци: две рачки, стожер (нитна) и глава со „челуст“ за стегање или сечење.

Денес клештите се изработуваат претежно од челик и легури со ванадиум или хром за да се зајакнат и да се спречи корозија. Рачките се облагаат со гума или пластика за добар фат и изолирани за заштита од струен удар. Челуста во голема мера се разликува по облик и големина, од мали шилести и тенки за фина електроника до најгломазни за стегање на големи цевки. Обично е назабена со црти за да нема пролизгување.

Посебен вид на клешти се клештите-секачи што служат исклучиво за пресекување на жици, тенки плочки, ламинат и др. Помали сечила редовно се среќаваат и кај мотоцанглите. Други наменски вид на клешта е соголувачот, кој е наменет за отстранување на изолација од жици.

Во јувелирскиот занает и изработката на музички инструменти, клештите се направени од помек материјал (алуминиум, месинг, пластика во челуста) за да не се општетува предметот.