Википедија

Камен од Палермо

Каменот од Палермо е еден од седумте фрагменти од стела познати како Кралски хроники на Старото Кралство на древниот Египет. Стелата содржела список на кралеви на Египет од Првата династија (околу 3150 - 2890 п.н.е.) до почетокот на Петтата династија (приближно 2392 - 2283 п.н.е.) како и значајни настани за секоја година од нивното владеење. Стелата веројатно била направена за време на Петтата династија.[1] Каменот од Палермо се чува во Регионалниот археолошки музеј Антонио Салинас во градот Палермо, Италија, од каде што произлегува неговото име.

Каменот од Палермо, фрагмент од египетските Кралски хроники се чува во Палермо, Италија.

Терминот „Камен од Палермо“ понекогаш се применува на сите седум најдени фрагменти од Кралските хроники, вклучувајќи ги и оние што се чуваат во музеите во Каиро и Лондон. Фрагментите, исто така, понекогаш се опишуваат колективно како „Камен со хроники од Каиро“,[2] иако терминот „Камен од Каиро“ се користи да ги означи само оние фрагменти од Кралските хроники сега се чуваат во Каиро.

Каменот од Палермо и другите фрагменти од Кралските хроники го содржат најверојатно најстариот историски текст кој преживеал од Стариот Египет и претставуваат клучен извор за египетската историја на Старото Кралство.[3]

Опис уреди

Стелата со Кралски хроники, од кои еден дел е Каменот од Палермо, била висока околу 60 см и широка 2,1 метри. Фрагментите се составени од компактен тврд црн камен, веројатно некоја форма на базалт.

Самиот Камен од Палермо е неправилен фрагмент во форма на штит, со висина 43,5  см, ширина 25 см и дебелина од 6,5 cm (максимални димензии).

Натписот на предната страна на Каменот од Палермо се состои од 6 хоризонтални ленти или регистри на хиероглифски текст запишан од десно на лево. Првиот ред ги наведува имињата на прединастичките кралеви на Долниот Египет (идентификувани како такви бидејќи имаат Црвена круна). Вториот и следните редови содржат делови од кралски хроники за фараоните од Првата до Четвртата династија, односно списоци на клучните настани за секоја година од владеењето на секој од нив, распоредени хронолошки. Вториот ред на Каменот од Палермо започнува со последните записи за кралот од Првата династија чие име не е зачувано, но за кого обично се претпоставува дека е Нармер или Хор Аха.[4] Остатокот од вториот ред ги содржи првите деветгодишни записи за наследникот на овој крал, кој повторно не е именуван на фрагментот, но се претпоставува дека е или Хор Аха или неговиот наследник Џер. Остатокот од натписот на оваа страна продолжува со кралските хроники сè до кралевите на Четвртата династија.

Текстот продолжува од задната страна на Каменот од Палермо, со каталогизирање на настани за време на владеењето на фараоните до Нефериркар Какаи, третиот владетел од Петтата династија.[5] Од пронајдените фрагменти не е јасно дали Кралските хроники содржеле текстови и после овој крал. Каде што е именуван крал, исто така запишано е името на неговата мајка, како што е Бетрест, мајката на кралот од Првата династија Семерхет, и Мересанк, мајката на кралот од Четвртата династија Снофру.

Информациите запишани во Кралските хроники вклучуваат мерења на висината на годишната поплава на Нил, детали за фестивали (како што е Сед фестивалот), оданочување, скулптури, згради и војни.[6]

Археолошка историја уреди

Не е познато каде е најдена стелата, и ниту еден од пронајдените фрагменти нема сигурно несто. За еден фрагмент кој сега се чува во Каиро, се вели дека е пронајден во археолошко наоѓалиште во Мемфис, додека три други фрагменти кои сега се наоѓаат во Каиро, се вели дека биле пронајдени во Средниот Египет. Не се знае ни местото каде е пронајден Каменот од Палермо.

 
Кралските хроники на Египет, претпоставена реконструкција на стелата и позициите на седумте пронајдени фрагменти. P е Палермо Стоун, бр. 1-5 се фрагменти од Каиро, а L е лондонскиот фрагмент

Каменот од Палермо бил купен од сицилијански адвокат, Фердинанд Гидано, во 1859 година и се чува во Палермо од 1866 година. На 19 октомври 1877 година, каменот бил презентиран во Археолошкиот музеј во Палермо од страна на семејството Гидано, каде се чува денес.

Постојат пет фрагменти од Кралските хроники во Египетскиот музеј во Каиро, од кои четири биле добиени помеѓу 1895 и 1914 година. Петтиот фрагмент бил купен на пазарот за антиквитети во 1963 година. Еден мал фрагмент е во Музејот Петри во Универзитетскиот колеџ во Лондон, кој е дел од збирката на археологот Сер Флиндерс Петри (набавена од него во 1914 година).

 
Фрагмент на Кралските хроники изложен во Музејот Петри, Лондон, кој содржи дел од регистарот за Хасехемхви и на дното има знак од регистарот за Снофру

На важноста на Каменот од Палермо укажал француски археолог во 1895 година. Првото целосно објавување и превод било направено во 1902 година од страна на Хајнрих Шефер.

Несигурности уреди

Постојат неизвесности во врска со датумот на Каменот од Палермо и на Кралските хроники што ги содржи. Не е познато дали натписот е направен наеднаш или бил додаван текст со текот на времето. Исто така не е познато дали датира од периодот што го опишува (т.е. не подоцна од Петтата династија). Се претпоставува дека стелата била направена многу подоцна, можеби за време на Дваесет и петтата династија (747 - 656 п.н.е.).

Исто така е непознато дали сите пронајдени фрагменти се дел од истата стела или доаѓаат од различни копии на стелата. Можно е барем еден од помалите фрагменти што се чуваат во Каиро (од кои ниту еден нема јасно објаснување каде е најден) да не е вистински.[7]

Текстот е тешко да се дешифрира поради состојбата на натписот (што варира во голема мера) и поради неговата состојба. Доколку текстот е подоцнежна копија, а не оригинал од времето на Петтата династија, постои можност за грешки при процесот на копирање.[7]

Значење уреди

Каменот од Палермо и другите придружни фрагменти од Кралските хроники се витален извор за историјата на Старото Кралство, меѓу другото затоа што ги содржат имињата на членовите на кралските семејства во првите пет династии кои не се забележани на друг начин.

Новите египетски кралски списоци, како што се Торинскиот Канон (13 век п.н.е.) и Кралскиот список од Абидос (владеењето на Сети I, 1294-1279 п.н.е.), го идентификуваат Менес (веројатно Нармер) (околу 3100 или 3000 п.н.е.) како прв крал на првата династија кој го обединил Египет. Сепак, списокот од Кралските хроники наведува некои претходни владетели на Горниот и Долниот Египет, веројатно од времето пред обединувањето на Египет. Поврзувањето на овие кралеви со историски личности останува контроверзно.

Древниот историчар Манетон можеби користел информации слични на целата стела со Кралски хроники за да ја конструира својата хронологија на раните династии на Египет и да стане дел од неговата „Историја на Египет“, напишана во третиот век п.н.е. Сепак, најстариот список на кралеви кој е тесно поврзан со неговата работа (зачувана од подоцнежните писатели) е Торинскиот Канон.[8]

Наводи уреди

  1. ↑ Додсон, Ајдан (2004) Целосните кралски семејства на Стариот Египет , стр. 62. Темза и Хадсон,
  2. ↑ Dodson
  3. ↑ Hsu, Hsu, Shih-Wei (2010) Каменот на Палермо: најстариот кралски натпис од Стар Египет , Алториан. Forsch., Akademie Verlag, 37 (2010) 1, 68-89.
  4. ↑ Лојд, Алан Б. (1988), Коментар за Херодот 99-132 стр. 8.
  5. ↑ O'Neill, John P. Egyptian Art in the Age of the Pyramids. p.349. Yale University Press. The Metropolitan Museum of Art. 1999. ISBN 0-87099-907-9
  6. ↑ Shaw, Ian (2003) The Oxford History of Ancient Egypt, p.5. Oxford University Press. ISBN 0-19-280458-8.
  7. ↑ 7,0 7,1 Вилкинсон, Тоби АХ (1999), стр. 54
  8. ↑ Tetley, C. (2014) The Reconstructed Chronology of the Egyptian Kings Архивирано на 11 февруари 2017 г., Vol I & II, Whangarei, New Zealand. ISBN 978-0-473-29338-3

Извори уреди

  • Делумен и датиран англиски превод на текстот во JH Breasted , (1906). Античка евиденција на Египет , том. Јас, делови 76-167. Чикаго: Универзитетот во Чикаго.
  • Св. Јован, Мајкл (1999). Палермо камен: Аритметички поглед . Лондон: Универзитетска книжарска публикација. ISBN 0-9536-8650-7 ISBN   0-9536-8650-7
  • Вилкинсон, Тоби АХ (2000). Кралски анали на древниот Египет . Њујорк: Универзитетот Колумбија. ISBN 0-7103-0667-9 ISBN   0-7103-0667-9 .
  • Вилкинсон, Тоби АХ (1999). Рано Династички Египет . Лондон: Routledge. ISBN 0-203-02438-9 ISBN   0-203-02438-9 .

Надворешни врски уреди

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Камен_од_Палермо&oldid=4835418“