Евенски јазик
Евенскиот јазик (эвэды торэн) е тунгуски јазик што го зборуваат Евените во Сибир, Русија. Го зборуваат расштркани заедници на сточари на ирваси од Камчатка и Охотското Море на исток до реката Лена на запад и од арктичкиот брег на север до реката Алдан на југ. Евенскиот е загрозен јазик со само околу 5.700 говорници (според рускиот пописод 2010). Овие говорници се наоѓаат во регионот на Магадан, Чукотскиот регион и регионот Корјак.[1]
| Евенски јазик | |
|---|---|
| эвэды торэн | |
| Застапен во | Русија |
| Народ | 21,800 Евени (попис 2010) |
| Говорници | 5.660 (попис 2010) |
| Јазично семејство | тунгуски
|
| Писмо | кирилица |
| Јазични кодови | |
| ISO 639-3 | eve |
 Евенскиот е класифициран како екстремно загрозен јазик од УНЕСКО | |
Во регионите каде што примарно живеат Евните, јазикот генерално се изучува во претучилишното и основното образование, заедно со националниот јазик, рускиот. [2]
Дијалекти
уредиДијалектите на јазикот се армански, индигиркански, камчаткански, колиманско-омолонски, охотски, олански, томпонски, горноколоимски, сакирирски и ламунхински.[3]
Јазичен контакт
уредиВо некои изолирани арктички села, каде населението потекнува од мешани руско-евенски бракови, дијалектот бил воглавно руски со огромно евенско влијание.[4]
Фонологија
уреди| предни | централни | задни | |
|---|---|---|---|
| затворени | i iː ɪ ɪː |
u uː ʊ ʊː | |
| средни | e eː | ə əː | o oː ɔ ɔː |
| отворени | a aː |
| уснени | венечни | преднонепчени | заднонепчени | ресични | гласилни | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| носни | m | n | ɲ | ŋ | |||
| експлозивни/ слеани |
безвучни | p | t | t͡ʃ | k ~ (q) | ||
| звучни | b | d | d͡ʒ | g ~ (ɣ) | |||
| струјни | s | h | |||||
| вевни | r | ||||||
| апроксимантни | ʋ ~ w | l | j | ||||
[ɣ], и [q] се алофони на /ɡ/ и /k/.[6]
Писмо
уреди- Кирилица
| А а | Ӑ ӑ | Б б | В в | Г г | Д д | Е е | Ё ё | |
| Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Л л | М м | Н н | |
| Ӈ ӈ | О о | Ө ө | Ӫ ӫ | Ӧ ӧ | П п | Р р | С с | |
| Т т | У у | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | |
| Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
- Латиница
| A a | A‘ a‘ | Aw aw | B b | Ch ch | D d | E e | F f |
| G g | G‘ g‘ | H h | I ı | İ i | J j | K k | L l |
| M m | N n | N‘ n‘ | O o | O‘ o‘ | P p | Q q | R r |
| S s | Sh sh | T t | U u | U‘ u‘ | V v | W w | X x |
| Y y | Z z | ’ |
Поврзано
уреди
Наводи
уреди- ↑ „Even (Lamut) language and alphabet“. www.omniglot.com. Посетено на 2017-02-08.
- ↑ „Endangered Languages of Siberia - The Even Language“. lingsib.iea.ras.ru. Посетено на 2017-02-09.
- ↑ Raymond G. Gordon Jr., ed. 2005. Ethnologue: Languages of the World. 15th edition. Dallas: Summer Institute of Linguistics.
- ↑ Russian dialects in East Siberia and Kamchatka. Reviews such publications as: A. Krasovitsky and Ch. Sappok. "The Isolated Russian Dialectal System in Contact with Tungus Languages in Siberia and Far East"; A.Krasovitsky. "Prosody of Statements in the Speech of Old Settlers in the Polar Region".
- ↑ Kim, Juwon. 2011.
- ↑ Aralova, Natalia (2015). Vowel harmony in two Even dialects: Production and perception.
Надворешни врски
уреди| Викимедииниот Инкубатор испробува Википедија на евенски јазик |
- Загрозени јазици во Сибир - евенски јазик
- Универзална декларација за човекови права на евенски
- А. А. Бурыкин (2001). Язык малочисленного народа в его письменной форме : На материале эвенского языка : диссертация ... доктора филологических наук. СПб.
 | Оваа статија поврзана со алтајските јазици е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите. |