Гнојна

поранешно село во Лагадинско, Егејска Македонија

Гнојна (грчки: Παλαιοχώρα, Палеохора) — поранешно село во Лагадинско, Егејска Македонија, на територијата на денешната општина Лагадина на Солунскиот округ, Грција. Било населено исклучиво со Македонци.

Гнојна
Δρακόντιο
Гнојна is located in Грција
Гнојна
Гнојна
Местоположба во областа
Гнојна во рамките на Лагадина (општина)
Гнојна
Местоположба на Гнојна во Лагадина и областа Централна Македонија
Координати: 40°49.12′N 22°58.40′E / 40.81867° СГШ; 22.97333° ИГД / 40.81867; 22.97333
ЗемјаГрција
ОбластЦентрална Македонија
ОкругСолунски
ОпштинаЛагадина
Надм. вис.&10000000000000270000000270 м
Население
 • Вкупноиселено
Час. појасEET (UTC+2)
 • Лето (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Географија

уреди

Селото се наоѓало на неколку километри јужно од Ново Село, во непосредна близина на Гвоздово и јужно од Богородица.

Историја

уреди

Во Отоманското Царство

уреди

Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Гниона (Gniona) било село село со 24 домаќинства на 98 жители Македонци.[1][2]

Според Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. во Гнојна живееле 75 лица, кои тој погрешно ги нарекува „Грци“.[3] По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Гнојна (Gnoïoïana) имало 240 жители Македонци под Цариградската патријаршија.[4]

Според Анастасија Каракасиду Гнојна била чифлик каде

живееле словенојазични исполичари и овчари, чиишто понапредни семејства ги испраќале децата во грчко училиште во Ѓувезна за да станат учители, свештеници, бакали или занаетчии.[5]

Жителите на околните села сведочат дека населението на Гнојна било „словенојазично“, во чиј прилог одат презимињата на луѓето што живееле во него пред крајот на османлиското време. Според раскази за време на грчката вооружена пропаганда селото настрадало од андартските чети и дел од неговите жители се преселиле во Гвоздово, а македонските четници ги евакулрале старите лица од Гнойна во соседното Ајватово — значајно македонско упориште во регионот.[6]

Потомок на старо семејство од Гнојна си споменува:

Чичко ми се оженил за жена од Висока. Таа говорела македонски, кој е различен јазик. И мајка ми, татко ми и тешта ми, сите зборуваа македонски. Таков беше обичајот овде. Бевме навикнати на тоа. Тетката ја викавме чино, а водата вода.[7]

Голем дел од жителите на селото го напуштиле во 1905 г. На пописот од 1913 г. неговото население заедно со она на Богородица броело 56 жители. Во следните децении тука спорадично се доселувале групи на бегалци од немирите — како Македоннци, така и Грци. Последните жители на селото биле семејство Kаракачани кои го напуштиле во 1949 г., по што Гнојна постепено е претворена во обработливо земјиште.[8]

Наводи

уреди
  1. Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  2. Македония и Одринско : Статистика на населението от 1873 г. София: Македонски научен институт – София, Македонска библиотека № 33. 1995. стр. 152–153. ISBN 954-8187-21-3.
  3. Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 171. ISBN 954430424X.
  4. Brancoff, D. M (1905). La Macédoine et sa Population Chrétienne : Avec deux cartes etnographiques (PDF). Paris: Librarie Plon, Plon-Nourrit et Cie, Imprimeurs-Éditeurs. стр. 196–197.
  5. Каракасиду, Анастасия (2008). Житни поля, кървави хълмове: Преходи към националното в Гръцка Македония 1870 – 1970. София: „Сиела“. стр. 39. ISBN 978-954-28-0186-3.
  6. Каракасиду, стр. 66-67, 92
  7. Каракасиду, стр. 103
  8. Каракасиду, стр. 158-159