Бромид
Бромид — негативно наелектризиран јон (Br−) на елементот бром, припадник на халогените. Хемиските соединенија наречени бромиди се безбојни. Наоѓаат многу практични примени како антиконвулзиви, огноотпорни материјали, и вапсила на клетки.[3] Иако е ретко, долготрајното внесување на бромиди предизвикува бромизам, синдром со повеќе невролошки симптоми. Долготрајната изложеност може да предизвика и исфрлање на кожата. Бромидниот јон има јонски полупречник од 196 пм.[4]
| |||
| Систематско име | бромид[1] | ||
| Назнаки | |||
|---|---|---|---|
24959-67-9 
| |||
| Бајлштајн | 3587179 | ||
| ChEBI | CHEBI:15858
| ||
| ChEMBL | ChEMBL11685
| ||
| ChemSpider | 254
| ||
| 14908 | |||
| |||
| 3Д-модел (Jmol) | Слика | ||
| KEGG | C01324 
| ||
| PubChem | 259 | ||
| |||
| UNII | 952902IX06
| ||
| Својства | |||
| Хемиска формула | |||
| Моларна маса | 0 g mol−1 | ||
| Конјуг. киселина | бромоводород | ||
| Термохемија | |||
| Ст. енталпија на образување ΔfH |
−121 kJ·mol−1[2] | ||
| Стандардна моларна ентропија S |
82 J·mol−1·K−1[2] | ||
| Pharmacology | |||
| ATC код | N05CM11 | ||
| Фармакокинетика: | |||
| 12 д | |||
| Слични супстанци | |||
| Други анјони | флуорид | ||
| Дополнителни податоци | |||
| (што е ова?) (провери) Освен ако не е поинаку укажано, податоците се однесуваат на материјалите во нивната стандардна состојба (25 °C, 100 kPa) | |||
| Наводи | |||
Застапеност во природата
уредиБромидот е присутен во типичната морска вода (35 ПЕС) во концентрација од околу 65 мг/л, што изнесува 0,2 % од сите растворени соли. Морската храна и длабокоморските растенија бично имаат повеќе бромид отколку копнената грана. Најчест бромиден минерал е бромаргиритот (кристално сребро бромид), но сепак е многу редок. Покрај среброто, бромот се содржи и во минерали смешан со жива и бакар.[5]
Образување и реакции на бромидот
уредиДисоцијација на бромидните соли
уредиБромидните соли алкалните, земноалкалните и многу други метали се раствораат во вода (па дури и некои алкохоли и естри) и даваат бромидни јони. Класичен случај е натриум бромидот, кој наполно се дисоцира во вода:
- NaBr → Na+ + Br−
Бромоводородот, кој е двоатомска молекула, добива солни својства во допир со вода, давајќи јонски раствор наречен хипобромна киселина. Процесот употресно може да се опише како образување на хидрониумска сол на бромидот:
- HBr + H2O → H3O+ + Br−
Хидролиза на бромот
уредиБромот лесно реагира со вода, т.е. претрпува хидролиза:
- Br2 + H2O → HOBr + HBr
Ова образува хипоброместа киселина (HOBr) и хипобромна киселина (HBr во вода). Растворот е наречен „бромна вода“. Хидролизата на бромот е поповолна во присуство на база, како на пример натриум хидроксид:
- Br2 + NaOH → NaOBr + NaBr
Оваа реакција е аналогна на производството на белило, каде хлорот се раствора во присуство на натриум хидроксид.[6]
Оксидација на бромот
уредиБромиден јон можеме да го испитаме додавајќи оксидатор. Едн метода користи разредена азотна киселина (HNO3).
Методата на Балард и Левиг може да послужи за вадење на бром од морска вода и извесни расоли. На пример, кога се испитува концентрација на бромиди се додава хлор, кој дава бром (Br2):[7]
- Cl2 + 2 Br− → 2 Cl− + Br2
Примена
уредиГлавната стопанска вредност на бромидот е во производството органобромни соединенија, кои се прилично специјализирани. Органобромните соединенија претежно се користат како огноотпорници, но дури и ова е спорна тема. Се произведуваат многу метални бромиди како LiBr, NaBr, NH4Br, CuBr, ZnBr2 и AlBr3. Претходно служел како сотојка во развивањето на фотографски филм, чија вредност опаѓа, а се користи и во течности за дупчење, кои бараат општонаменски густи соединенија и затоа таму има мала вредност.[8]
Биохемија
уредиБромидот ретко се споменува во биохемиски контекст. Некои ензими користат бромин како супстрат или кофактор.
Супстрат
уредиБромопероксидазните ензими користат бромид (обично во морска вода) за да создадат електрофилни броминирачки агенси. Со овој процес се добиваат стотици органобромни соединенија. Значаен пример е бромоформот, од кој по овој пат се поизведуваат илјадници тони годишно. Старинското ваписло пурпур се добива со слични ензимски реакции.[9]
Кофактор
уредиБромидот е неопходен кофактор во периксидирачката катализа на сулфониминските вмрежувања во колагенот IV. Оваа посттранслациска измена се јавува кај сите животни, а бромот е неопходен микроелемент за човекот.[10]
На еозинофилите им е потребен бромин за да се борат против повеќеклеточни паразити. Хипобромидот се произведува преку еозинофилска пероксидаза, ензим кој може да користи хлорид, но претпочита бромид.[11]
Испитано е дека просечната концентрација на бромид во човечката крв во Квинсленд, Австралија изнесува 5,3 ± 1,4 мг/л, и истата се разликува со староста и полот.[12] Многу повисоки количини укажуваат на изложеност на броминирани хемикалии. Се среќава и во морската храна.
Наводи
уреди- ↑ „Bromide – PubChem Public Chemical Database“. The PubChem Project. USA: National Center for Biotechnology Information. Архивирано од изворникот 3 ноември 2012.
- ↑ 2,0 2,1 Zumdahl, Steven S. (2009). Chemical Principles (6. изд.). Houghton Mifflin. ISBN 978-0-618-94690-7.
- ↑ Rattley, Matt (2012). „Ambiguous bromine“. Nature Chemistry. 4 (6): 512. Bibcode:2012NatCh...4..512R. doi:10.1038/nchem.1361. PMID 22614389.
- ↑ Shannon, R. D. (1976). „Revised effective ionic radii and systematic studies of interatomic distances in halides and chalcogenides“. Acta Crystallographica A. 32 (5): 751–767. doi:10.1107/s0567739476001551.
- ↑ „Mindat.org - Mines, Minerals and More“. www.mindat.org. Архивирано од изворникот 2 март 2001. Посетено на 29 април 2018.
- ↑ Chemistry of the Elements, N. N. Greenwood, A. Earnshaw, Elsevier, 2012, pp 789
- ↑ Magazinovic, Rodney S.; Nicholson, Brenton C.; Mulcahy, Dennis E.; Davey, David E. (2004). „Bromide levels in natural waters: its relationship to levels of both chloride and total dissolved solids and the implications for water treatment“. Chemosphere (англиски). 57 (4): 329–335. Bibcode:2004Chmsp..57..329M. doi:10.1016/j.chemosphere.2004.04.056. PMID 15312731. Архивирано од изворникот 25 мај 2021. Посетено на 7 март 2021.
- ↑ Dagani, Michael J.; Barda, Henry J.; Benya, Theodore J.; Sanders, David C., „Bromine Compounds“, Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley-VCH, doi:10.1002/14356007.a04_405
- ↑ Gribble, Gordon W. (1999). „The diversity of naturally occurring organobromine compounds“. Chemical Society Reviews. 28 (5): 335–346. doi:10.1039/a900201d.
- ↑ McCall, A. Scott; Cummings, Christopher F.; Bhave, Gautam; Vanacore, Roberto; Page-McCaw, Andrea; Hudson, Billy G. (2014). „Bromine Is an Essential Trace Element for Assembly of Collagen IV Scaffolds in Tissue Development and Architecture“. Cell (англиски). 157 (6): 1380–1392. doi:10.1016/j.cell.2014.05.009. PMC 4144415. PMID 24906154.
- ↑ Mayeno, Arthur N.; Curran, A. Jane; Roberts, Robert L.; Foote, Christopher S. (5 април 1989). „Eosinophils Preferentially Use Bromide to Generate Halogenating Agents“. Journal of Biological Chemistry. 264 (10): 5660–5668. doi:10.1016/s0021-9258(18)83599-2. ISSN 0021-9258. PMID 2538427.
- ↑ Olszowy, HA; Rossiter, J; Hegarty, J; Geoghegan, P (1998). „Background levels of bromide in human blood“. Journal of Analytical Toxicology. 22 (3): 225–30. doi:10.1093/jat/22.3.225. PMID 9602940.
