Атомска централа „Акују“

Атомска централа „Акују“ (турски: Akkuyu Nerkleer Güç Santrali) — атомска централа што е во фаза на развој во Аккују, во Бујукеџли, провинција Мерсин, Турција. Тоа ќе биде првата атомска централа во земјата[1].

Атомска централа „Акују“
ЗемјаТурција
МестоАкују, Мерсин
Координати36°08′40″N 33°32′28″E / 36.14444° СГШ; 33.54111° ИГД / 36.14444; 33.54111
Статусво изградба
Изградбата почнала1: 3 април 2018
Пуштена2023
Трошок на изградбаUS$20 милијарди
СопственикАкују НГС Електрик Уретим А.Ш.
Страница www.akkunpp.com

Историја уреди

Првата лиценца за проектот за атомската централа Акују беше издадена од Комисијата за атомска енергија во 1976 година. Во мај 2010 година, Русија и Турција потпишале договор дека подружница на „Росатом“, агенција за атомска енергија на Русија и „Акују“ НГС Електрик Уретим Корп ќе изгради, поседува и управува со електрана во Акују, која опфаќа четири постројки од 1.200 MW ВВЕР[2]. Договорот бил ратификуван од турскиот парламент во јули 2010 година[3]. Инженерските и истражувачките работи започнале на местото во 2011 година[4][5].

Во 2013 година, руската атомска градежна компанија Атомстројекспорт (АСЕ) и турската градежна компанија Оздогу го потпишале договорот за подготовка на локацијата за предложената атомска централа „Акују“. Договорот вклучува и истражувачки работи на местото[6].

Официјалната церемонија на започнување се одржала во април 2015 година[7]. Главната изградба започнала во март 2018 година[8], и се очекува првата постројка да започне со работа во 2023 година[8][9]. Другите три постројки се очекува да бидат завршени до 2025 година[8].

На 9 декември 2015 година, новинската агенција Ројтерс објавила дека Росатом ги запрела градежните работи во електраната и дека Турција ги проценува другите потенцијални кандидати за проектот[10]. Но, Росатом и турското Министерство за енергија и природни ресурси веднаш ја отфрлиле изјавата[11]. И покрај тензиите поставени меѓу Русија и Турција, поради турското соборување на рускиот авион на 24 ноември (2015 година), рускиот претседател Владимир Путин изјавил дека одлуката да се продолжи е чисто комерцијална[12]. Извор за РИА Новости изјавил дека компанијата основана за изградба на атомската централа ги продолжила своите операции во Турција[13][14].

Во март 2019 година, бетонската основа на Постројка 1 бил завршен[15].

Финансирање уреди

Финансирањето е обезбедено од руски инвеститори, со 93% од подружница на Росатом. До 49% од акциите може да се продадат подоцна на други инвеститори[16]. Потенцијални инвеститори се турските компании Парк Текник и Електрик Уретим[4].

Турската корпорација за трговија и договори со електрична енергија (TETAS) гарантирала купување на 70% електрична енергија произведена од првите две постројки и 30% од третата и четвртата постројки во текот на 15-годишниот договор за откуп на електрична енергија. Електричната енергија ќе се купи по цена од 12,35 американски центи по kWhh, а преостанатата моќност ќе се продава на отворениот пазар од страна на производителот[17]. Според еден енергетски аналитичар, оваа цена е загрижувачки висока[18].

Приговори уреди

Најважниот приговор е дека Бујукеџли и околното крајбрежје може да го загубат својот туристички потенцијал по реализацијата на проектот[19]. Сепак, претседателот на трговскиот совет на населбата, Алпер Гурсој исто така додал дека атомската енергија е неопходна за турската економија и дека изградбата на таков голем погон може да има корист за градската економија[20].

На 17 април 2011 година во Мерсин бил формиран собир во знак на протест против одлуката[21]. Планирано е да има 30 локации за формирање синџири по автопатот што го поврзува Мерсин со Акују. Но, учеството било поголемо од очекуваното и неколку од овие синџири беа споени. Источниот крај на ланецот се наоѓаше во средниот град Мерсин и достигнал околу 20 километри западно долж автопатот непрекинато. Учествувале и населбите на запад, вклучувајќи ги окружните центри Силифке и Ердемли, како и Бујукеџли , градот најблизок до градилиштето. „Земјотресот и цунамито во Јапонија докажаа колку е опасна атомска технологија“, рекол Сабахат Аслан, портпарол на антиатомската платформа на Мерсин. „Го организиравме овој протест да им кажеме „не“ на атомските централи, што ќе ги доведе во опасност идните генерации[22].

На 12 јануари 2015 година било објавено дека се фалсификувани потписи на специјалисти во извештај за влијанието врз животната средина, одобрено од владата. Специјалистите поднеле оставки шест месеци пред неговото доставување, а договорната компанија тогаш направила еднострани измени во извештајот[23]. Откривањето предизвикало протест во Северна Никозија. Изградбата на фабриката „Акују“ е контроверзна во Кипар, поради неговата близина на островот[24].

Наводи уреди

  1. „Welcome to the site of Akkuyu NPP JSC!“. Akkuyu NGS location. Akkuyu NGS A.Ş., akkunpp.com. Посетено на 2 October 2012.
  2. „Russian plant for Turkey's Akkuyu“. World Nuclear News. 13 May 2010. Посетено на 13 December 2011.
  3. „Governmental approval for Turkish construction plan“. World Nuclear News. 15 јули 2010. Архивирано од изворникот на 4 март 2016. Посетено на 13 декември 2011.
  4. 4,0 4,1 „Site work to start for Turkish plant“. World Nuclear News. 25 февруари 2011. Архивирано од изворникот на 4 март 2016. Посетено на 13 декември 2011.
  5. Ground broken for first nuclear plant amid safety concerns and protests Архивирано на 14 април 2015 г.
  6. „Russia And Turkey Sign Akkuyu Site Preparation Contract“. NucNet. 22 February 2013. Посетено на 3 April 2013.
  7. „Ground broken for Turkey's first nuclear power plant“. World Nuclear News. 15 April 2015. Посетено на 19 April 2015.
  8. 8,0 8,1 8,2 „Russia starts building Turkey's first nuclear power plant“. World Nuclear News. 3 April 2018. Посетено на 5 April 2018.
  9. „Russia to complete Turkish NPP by 2023“. Nuclear Engineering International. 26 August 2017. Посетено на 8 September 2017.
  10. „Russia halts Turkey nuclear work, Ankara looks elsewhere“. Thomson Reuters. 9 December 2015. Посетено на 22 December 2015.
  11. „Construction of Turkey's first nuclear plant continues as planned“. Daily Sabah. 9 December 2015. Посетено на 22 December 2015.
  12. „Russia not to halt Akkuyu nuclear power plant in Turkey, Putin says“. Daily Sabah. 17 December 2015. Посетено на 22 December 2015.
  13. „Putin Denies Russia Invested $3.5Bln in Turkey's Akkuyu Nuclear Power Plant“. Sputnik International. 17 December 2015. Посетено на 22 December 2015.
  14. „Akkuyu nuke plant in Turkey to be decided by firms: Putin“. Anadolu Agency. 18 December 2015. Посетено на 22 December 2015.
  15. „Basemat of Turkey's Akkuyu 1 completed“. World Nuclear News. 14 March 2019. Посетено на 15 March 2019.
  16. „A case study of a Russian international project: Turkey's Akkuyu project“. Nuclear Engineering International. 3 December 2012. Посетено на 3 January 2014.
  17. „The Akkuyu Nuclear Plant: What Exactly is Going On?“. turkeywonk.wordpress.com. WordPress.com. 16 April 2014. Архивирано од изворникот 12 March 2016. Посетено на 21 January 2017.
  18. DİRESKENELİ, Haluk (2020-01-03). „Enerji piyasalarında 2020 yılı öngörüleri - Haluk DİRESKENELİ“. Enerji Günlüğü (турски). Посетено на 2020-01-04.
  19. „Mersin'de Yapılması Planlanan Nükleer Santral“ [Making Planned Nuclear Power Plant in Mersin] (турски). Anatolian Agency. 1 June 2010. Посетено на 13 December 2011.
  20. „архивска копија“. Архивирано од изворникот на 2017-10-04. Посетено на 2020-04-12.
  21. „Online news“ (турски). Архивирано од изворникот на 23 март 2012. Посетено на 9 јуни 2015.
  22. Hürriyet newspaper English edition
  23. „Signatures on nuclear power plant environmental impact report forged“. Today's Zaman. 12 January 2015. Архивирано од изворникот на 17 January 2015. Посетено на 18 January 2015.
  24. „Lefkoşa'da Nükleer Karşıtı Yürüyüş: 'Akkuyu'da Nükleer En Çok Bizi Etkiler'. Gazeddakıbrıs (турски). 17 January 2015. Архивирано од изворникот на 18 January 2015. Посетено на 18 January 2015.