Џамби
Џамби ― покраина во Индонезија. Се наоѓа на источниот брег на средишна Суматра и се протега до планините Барисан на запад. Нејзин главен град и најголем град е Џамби. Покраината има површина од 50.160,05 км2, и морска површина од 3.274,95 км2. Имала население од 3.092.265 жители според пописот од 2010 година[4] и 3.548.228 според пописот од 2020 година.
| Џамби | |||
|---|---|---|---|
| Покраина во Индонезија | |||
| |||
| Гесло: Sepucuk Jambi Sembilan Lurah (џамбиско малајски) Еден Џамби створен од девет регионални ентитети | |||
 Местоположба на Џамби во Индонезија | |||
OpenStreetMap  | |||
| Воспоставен | 6 јануари 1957 | ||
| Главен град и најголем град | Џамби | ||
| Управа | |||
| • Орган | Покраинска влада на Џамби | ||
| • Гувернер | Ал Харис | ||
| • Заменик гувернер | Абдулах Сани | ||
| Површина | |||
| • Вкупна | 50.160,05 км2 (1,936,690 ми2) | ||
| Ранг | 11. | ||
| Надм. вис. | 500 м | ||
| Најг. вис. (Керинчи) | 3.805 м | ||
| Население (попис од 2020)[1] | |||
| • Вкупно | 3.548.228 | ||
| • Ранг | 19. | ||
| • Густина | 0,71/км2 (1,8/ми2) | ||
| • Ранг | 23. | ||
| Демографија | |||
| • Етнички групи | 38% Малајци 30% Јаванци 10% Керинчи 5.2% Минангкабауци 3.4% Батакци 13.4% други[2] | ||
| • Религија | 95% Ислам 3.1% христијанство 0.9% будизам 1% други | ||
| • Јазици | Индонезиски (службен) џамбиско малајски, керинчиски, кубу (регионален) | ||
| ИЧР | ▲ 0.712 (висок) | ||
| Ранк на ИЧР | 18. (2019) | ||
| Номинален БРП | ▲$15.40 милијарди[3] | ||
| ПКМ на БДП (2019) | ▲$50.33 милијарди[3] | ||
| ранг на БДП | 15. (2019) | ||
| Номинален по жител | 4,248 долари (2019)[3] | ||
| ПКМ по жител | 13,963 долари (2019)[3] | ||
| Ранг по жител | 7. (2019) | ||
| Мреж. место | jambiprov.go.id | ||
Историја
уреди
Џамби бил местото на кралството Сривиџаја кое се занимавало со трговија низ Малачкиот Проток и пошироко. Џамби го наследил Палембанг, неговиот јужен економски и воен ривал, како главен град на кралството. Движењето на главниот град во Џамби било делумно предизвикано од инвазијата во 1025 година од кралството Чола во јужна Индија, кое уништило голем дел од Палембанг.
Во раните децении на холандското присуство во регионот (види Холандска источноиндиска компанија во Индонезија), кога Холанѓаните биле еден од неколкуте трговци кои се натпреварувале со Британците, Кинезите, Арапите и Малејците, Џамбискиот Султанат заработил од трговијата со пипер со Холанѓаните. Овој однос се намалил околу 1770 година, а султанатот имал мал контакт со Холанѓаните околу шеесет години.
Во 1833 година, помалите судири со Холанѓаните (индонезиските колонијални поседи на кои сега биле национализирани како Холандска Источна Индија), кои биле добро воспоставени во Палембанг, значеле дека Холанѓаните сè повеќе чувствувале потреба да ги контролираат активностите на Џамби. Тие го принудиле султанот Фахарудин да се согласи на поголемо холандско присуство во регионот и контрола над трговијата, иако султанатот останал номинално независен. Во 1858 година, Холанѓаните, очигледно загрижени поради ризикот од конкуренција за контрола од други странски сили, го нападнале Џамби со сили од нивниот главен град Батавија. Тие наишле на мал отпор, а султанот Таха побегнал по реката, во внатрешните региони на Џамби. Холанѓаните поставиле марионетски владетел, Назарудин, во долниот регион, кој го вклучувал главниот град. Следните четириесет години Таха го одржувал кралството во горниоте тек на реката и полека го продолжи своето влијание врз пониските региони преку политички договори и брачни врски. Меѓутоа, во 1904 година, Холанѓаните биле посилни и, како дел од поголема кампања за консолидирање на контролата над целиот архипелаг, војниците конечно успеале да го фатат и убијат Таха, а во 1906 година, целата област била ставена под директно колонијално управување.
По смртта на султанот Џамби, Таха Саифудин, на 27 април 1904 година и успехот на холандските контролирани области на Џамбискиот Султанат, Џамби тогаш е поставен како седиште и влегување на територијата Холандска Индија. Првиот жител на Џамби, О.Л. Хелфрих, бил назначен од генералниот гувернер според холандскиот декрет бр. 20, од 4 мај 1906 година, со неговата инаугурација одржана на 2 јули 1906 година.
| Година | Нас. | ±% |
|---|---|---|
| 1971 | 1.006.084 | — |
| 1980 | 1.445.994 | +43.7% |
| 1990 | 2.020.568 | +39.7% |
| 1995 | 2.369.959 | +17.3% |
| 2000 | 2.407.166 | +1.6% |
| 2005 | 2.635.968 | +9.5% |
| 2010 | 3.092.265 | +17.3% |
| 2015 | 3.397.164 | +9.9% |
| 2020 | 3.548.228 | +4.4% |
Места на светско наследство
уреди
- Националниот парк Керинчи Себлат
Најголемиот од трите национални паркови што го сочинуваат наследството на тропските дождовни шуми на Суматра, Керинчи Себлат има разлика како втор по големина национален парк во цела Југоисточна Азија, само по Националниот парк Лоренц на Папуа. Тој е едно од последните упоришта на суматранскиот тигар на островот, а во неговите граници се наоѓа највисокиот активен вулкан во Југоисточна Азија - планината Керинчи.
- Храмов комплекс Муаро Џамби
Мај 2011: Администрацијата на покраината Џамби се стремела да го има античкото храмско место Муаро Џамби во селото Муаро Џамби во округот Маро Себо, Регенција Муаро Џамби, признаено како светско наследство.
Локалитетот бил будистичко образовно средиште кој процветал во текот на 7-ми и 8-ми век и е направен од тули слични на оние што се користат во будистичките храмови во Индија.[5]
Демографија
уредиСлужбениот јазик на покраината Џамби е индонезиски како и во сите делови на Индонезија. Сепак, Џамби е дом на неколку домородни јазици и дијалекти како што се џамбиско малајски, керинчиски, кубуски , лемпурско малезиски и рантаупанџангско малајски, од кои сите се малајски јазици.[6]
Поради прекуиселеничката политика, многу етнички групи од различни делови на Индонезија, особено Јава, Борнео, Сулавеси и други делови на Суматра ги донеле и своите мајчини јазици. Луѓето кои не се Прибумци, како што се кинеските Индонезијци, зборуваат неколку варијанти на кинески.
Етнички, населението се состои од:
- 38% Малајци
- 20% Јаванци
- 10,2% Кинези
- 10% Керинчи
- 5,2% Минангкабауци
- 3,4% Батакци
- 3,3% Банџарци
- 3,1% Бугинци
- 2,6% Сундци, и
- 4,4% други[7]
Исламот е најголемата религија во Џамби, која ја практикуваат 96,5% од населението. Малцинските религии се христијанството со 3%, будизмот 0,97%, конфуцијанството 0,05% и хиндуизмот 0,25% од населението.[8]
Поврзано
уреди- Путри Тангук, малајски традиционален фолклор кој потекнува од Џамби
Наводи
уреди- ↑ Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2021.
- ↑ . Badan Pusat Statistik. 2010. Отсутно или празно
|title=(help) - ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 „Indonesia“. Badan Pusat Statistik. Посетено на 29 март 2022.
- ↑ (2010 BPS)
- ↑ „Waspada Online – Pusat Berita dan Informasi Medan Sumut Aceh“. waspada.co.id. Посетено на 29 март 2022.
- ↑ „Архивиран примерок“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 14 јули 2014. Посетено на 29 март 2022.
- ↑ . Badan Pusat Statistik. 2010. Отсутно или празно
|title=(help) - ↑ „Penduduk Menurut Wilayah dan Agama yang Dianut“. sp2010.bps.go.id. Посетено на 29 март 2022.
- Лохер-Шолтен, Елсбет. 1993 година. Rivals and rituals in Jambi, South Sumatra. Modern Asian Studies 27 (3): 573-591.
Надворешни врски
уреди- (на индонезиски) Службена владина мрежна страница Архивирано на 5 септември 2013 г.
- (на индонезиски) Обожавателска страница