Википедија

Будизам

Будизамот (санскрит: बौद्ध धर्म, буда дарма) — нетеистичка религија[1][2] која опфаќа различни традиции, верувања и практики во голема мера врз основа на учењата припишувани на Сидарта Гаутама, познат како Буда (оној кој е разбуден) кој живеел во 5 век п.н.е. во североисточна Индија.[1][3]. Во светот постојат различни извори што тврдат различни бројки за бројот на верници но сепак бројката се движи помеѓу 230 милиони и 1.691 милијарди верници[4][5][6][7][8]. Најголем дел од будистите живеат во Азија.

Будизмот го признава Буда како свет учител кој помагал на луѓето да ги надминат нивните страдања според законите на карма преку разбирањето на Четирите Величествени Вистини а со тоа реализирајќи ја вистинската природа на феноменот и избегнување на кругот на страдања и како краен стадиум е препородувањето познато како Самсара.

Методите што ги користи будизмот за постигнување на самсарата се: етичка прилагоденост, култивација на мудрост, тренирање на мозокот преку учење и медитација, несебично однесување, одрекување од светските работи, побожни обреди и во некои гранки на религијата, разбудување на свети суштества за да им помогнат на луѓето во достигнување на Нирвана.

Будист е човек што пребегнува во Трите Накити: Буда, оној кој е разбуден, Дарма, учењето и Санга, будистичкото општество.

Будизмот се проширил преку две главни гранки: Теравада, што се проширил кон југ и исток од неговото место на создавање и денес се проширило во Југоисточна Азија, и Махајана, кој најпрво се проширил кон запад од местото на создавање потоа северно и источно во Источна Азија. Подоцна, двете гранки се прошириле кон Европа и Америка.

Додека Будизмот се практикува главно во Азија, и двете главни гранки сега ги има насекаде низ светот. Проценките за будистите во светот значително се разликуваат во зависност од начинот на кој будистичкото придржување е дефинирано. Будизмот е исто така признат како една од најбрзорастечките религии во светот.[9][10][11][12]

Будистичките училишта не се согласуваат при интерпретација на Гаутама Буда. Некои клучни текстови, познати како никаи или агами, се зачувани од двете гранки на будизмот. Некои од материјалите се зачувани од страна на тибетскиот будизам. Овие текстови се центар на Теравада, но се ретко користени во Махајаната. Најзначајните Махајана натписи се Сутрите на Махајана. Зачетоците на некои дефинирани Махајана идеи се во агамите.

Покрај тоа што најчесто будизмот е сметан за религија, некои научници не ја вметнуваат во таа категорија [13][14], или пак според други будизмот е фамилија на религии[15]. Исто така има и научници што тврдат дека будизмот нема дадено јасен став за својот статус [16].

Распространетост

уреди
 
Ширење на будизмот низ вековите.

Будизмот е четврта најголема религија по христијанството, исламот и хиндуизмот. Таа е застапена во следниве држави:

Будизмот како мотив во популарната култура

уреди
  • „Бодисатва“ (англиски: Bodhisattva) — песна на американската рок-група Стили Ден (Steely Dan) од 1973 година.[17]

Извор

уреди

Статистиката се внесува со консултирање на https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/index.html Архивирано на 7 ноември 2017 г.

Наводи

уреди
  1. ↑ 1,0 1,1 "Buddhism". (2009). In Encyclopædia Britannica. Retrieved November 26, 2009, from Encyclopædia Britannica Online Library Edition.
  2. ↑ Lopez, Story of Buddhism. p. 239
  3. ↑ Chambers Dictionary, 2006; Merriam-Webster's Collegiate Dictionary, 2003; New Penguin Handbook of Living Religions, px998; Dewey Decimal System of Book Classification; Robinson & Johnson, The Buddhist Religion
  4. ↑ „Major Religions Ranked by Size“. Архивирано од изворникот на 2008-06-15. Посетено на 2008-09-18.
  5. ↑ Gach, Gary. The Complete Idiot's Guide to Understanding Buddhism. Alpha, 2004. ISBN 1-59257-277-4. http://vipassanafoundation.com/Buddhists.html Архивирано на 30 април 2006 г..
  6. ↑ US State Department's International Religious Freedom Report 2004,
  7. ↑ Garfinkel, Perry. "Buddha Rising." National Geographic Dec. 2005: 88-109.
  8. ↑ „CIA - The World Factbook“. Архивирано од изворникот на 2010-01-05. Посетено на 2009-06-03.
  9. ↑ „Buddhism May Regain Its Status as the World's Largest Religion“. PROUT Globe. Посетено на 2013-06-18.
  10. ↑ Beckford, Martin. „Buddhism is fastest-growing religion in English jails over past decade“. Telegraph. Посетено на 2013-06-18.
  11. ↑ „Buddhism fastest growing religion in West“. Asian Tribune. 2008-04-07. Архивирано од изворникот на 2017-11-02. Посетено на 2013-06-18.
  12. ↑ „Stateline Western Australia“. Abc.net.au. Посетено на 2013-06-18.
  13. ↑ Numen, vol 49, p 388; reprinted in Williams, Buddhism, vol III, p 403
  14. ↑ Numen, vol 49, p 389; reprinted in Williams, Buddhism, Routledge, 2005, vol III, p 403
  15. ↑ Robinson et al, Buddhist Religions, 5th ed, p xxi
  16. ↑ Robinson et al, Buddhist Religions, page xx; Philosophy East and West, vol 54, ps 269f; Williams, Mahayana Buddhism, Routledge, 1st edn, 1990, ps 275f/2nd edn, 2008, p 266
  17. ↑ Steely Dan – Countdown To Ecstasy (пристапено на 23.11.2023)
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Будизам&oldid=5109234“