Увеа (Валис и Футуна)
- За истоименото традиционално кралство видете Кралство Увеа.
Увеа (увеански: ʻUvea) или познат и како Валисов Остров или само Валис (француски: Wallis) — еден од трите големи острови на француската територија Валис и Футуна. Увеа е дел од Полинезија, островска група во Океанија. Увеа се наоѓа северно од Тонга, североисточно од Фиџи, источно од Ротума (Фиџи), југоисточно од Тувалу, југозападно од Токелау и западно од Самоа. Островот има површина од околу 100 км2 и население од околу 11.000 жители. Главен град на Увеа е Мата-Уту. Најголем јазик на островот е увеански јазик, а главна религија е христијанството (римокатолицизмот). Увеа е вулкански остров со плодна почва и има неколку езерца. Највисока точна на островот е планината Лока со 131 метар надморска височина. Островот е дел од традиционалното кралство со исто име.
| Кралство Увеа Puleʻaga Hau ʻo ʻUvea
|
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Гесло: "Liberté, Egalité, Fraternité" (гесло на Франција) |
||||||
.svg) |
||||||
| Главен град | Мата-Уту | |||||
| Најголем град | гл. град | |||||
| Службен јазик | ||||||
| Демоним | Увеец | |||||
| Уредување | прекуморска заедница | |||||
| • | Крал | Капилиеле Фаупала | ||||
| • | Премиер | Сетефано Ханиси | ||||
| • | Бискуп | Гислен де Расили | ||||
| традиционално кралство | ||||||
| • | прекуморска заедница | 29 јули 1961 | ||||
| Површина | ||||||
| • | Вкупна | 96 км2 (211-ми) | ||||
| • | Вода (%) | незначително | ||||
| Население | ||||||
| • | проценка за 2008 г. | 10,731 | ||||
| • | Густина | 111,36 жит/км2 | ||||
| Валута | Франк | |||||
| Часовен појас | (UTC+12) | |||||
| Се вози на | десно | |||||
| НДД | .wf | |||||
| Повик. бр. | +681 | |||||
.svg)
Географија
уредиВкупната површина на островот е 77,5 км2 и пречник на островот е околу 50 км. Највисока точка на островот е планината Лока со 131 метар. Островот е со вулканско потекло и поради тоа има повеќе езерца на островот, како што е на пример езерото Лалолало.
Увеа е оддалечен 240 км од Футуна и Алофи. Околу островот има 15 мали островчиња кои формираат корален гребен околу островот.
Административна поделба
уредиУвеа е поделен на три округа. Од север кон југ тие се:
- Хихифо: опфаќа пет села, Ваилала, Туфуоне, Ваитупу, Малае и Алеле.
- Хахаке : опфаќа шест села, Лику, Акаака, Мата-Уту, Ахоа, Фалалеу и Хафуасиа.
- Муа : опфаќа десет села, Лавегаху, Тепа, Гахи, Хатофо, Малаефоу, Колопо, Халало, Утуфуа, Ваималау и Теси.
| округ („значење“) | адм. центар | површина (км2) |
население (2003 попис) |
села |
|---|---|---|---|---|
| Хихифо („запад“) | Ваитупу | 23.4 | 2422 | 5 |
| Хахаке („исток“) | Мата-Уту | 27.8 | 3950 | 6 |
| Муа („прв“) | Малаефоу | 26.3 | 3699 | 10 |
| 'Увеа | Мата-Уту | 77.5 | 10071 | 21 |
Демографија
уредиСпоред податоците од 2003 година, Увеа имал население од 10.071 жители, односно 67% од вкупното население на Валис и Футуна. Најголем јазик, а воедно и автохтон, е увеански јазик.
Транспорт
уредиЛетови на островот врши само новокаледониската компанија Aircalin. Постои и поморски сообраќај со околните острови.
Образование
уредиНа островот има околу 12 основни училишта,[1] четири средни училишта и едно вишо средно.[2]
Поврзано
уредиБелешки
уреди- ↑ "LIVRET D'ACCUEIL Wallis et Futuna Архивирано на 10 октомври 2017 г.." Wallis and Futuna. p. 22 (22/28). Посетено на September 14, 2016.
- ↑ "Cartographie des établissements du second degré." Wallis and Futuna. June 24, 2016. Посетено на September 14, 2016.
Наводи
уреди- E.G. Burrows, Ethnology of Uvea, BPB 1937.
- „Wallis Islands“. Глобална програма за вулканизмоит. Смитсонова установа. (англиски)
- Hawkesworth, John; Byron, John; Wallis, Samuel; Carteret, Philip; Cook, James; Banks, Joseph (1773), An account of the voyages undertaken by the order of His present Majesty for making discoveries in the Southern Hemisphere, and successively performed by Commodore Byron, Captain Wallis, Captain Carteret, and Captain Cook, in the Dolphin, the Swallow, and the Endeavour drawn up from the journals which were kept by the several commanders, and from the papers of Joseph Banks, esq, London Printed for W. Strahan and T. Cadell
|access-date=бара|url=(help), Volume I, Volume II-III
Надворешни врски
уреди- Француски свет, јазично мрежно место Архивирано на 3 септември 2011 г.
- Детална карта на Увеа Архивирано на 20 февруари 2002 г.
- Слики од Увеа
- Знаме на кралството Увеа
- Увеански зборови на Австронезиската база на основни зборови Архивирано на 15 април 2017 г.