Славеносрпски јазик
Славеноспрски јазик (славяносербскій / slavjanoserbskij или словенскій / slovenskij) е форма на српскиот јазик, која најмногу била користена на крајот на 18 век и почетокот на 19 век од срското население во Војводина, во дијаспората и други делови на Хабсбуршката монархија.
| Славеносрпски јазик | |
|---|---|
| Славено-сербскiй | |
 Славеносербскиј магазин, 1768 | |
| Застапен во | Војводина |
| Ера | 18 до 19 век |
| Јазично семејство | индоевропско
|
| Јазични кодови | |
| ISO 639-3 | – |
Славеносрпски јазик првенствено бил литературен и писмен јазик, а не говорен јазик. Во тоа време, славеносрпскиот јазик бил под големо влијание на црковнословенскиот и од рускиот јазик.
Историја
уредиНа почетокот на 18 век, литературен и писмен јазик кај Србите била српската рецензија на црковнословенскиот јазик, кој имал вековна традиција.[1][2] После големата српска преселба во 1690, многу Срби ги напуштиле османлиските територии и се населиле во јужните краеви на Кралството Унгарија во Хабсбуршката Монархија, највеќе на територијата на денешна Војводина. Православната црква на ова подрачје имала потреба од богослужбени книги, а српските училишта имале потреба од учебници. Хабсбуршкиот двор не им дозволувал на Србите да формираат свои печатници. Црквата и училиштата добиле голема помош во книги и учители од Руската империја. До средината на 18 век, српскословенскиот т.е. српската рецензија на црковнословенски во голема мера бил заменет со руско-словенскиот (руската рецензија на црковнословенски) како главен литературен јазик на Србите.[3][4]
Во тоа време, лаиците станале побројни и позначајни од православните монаси и свештеници помеѓу српските писатели. Световните писатели сакале нивните дела да бидат поблиску до општата српска читателска публика, но во исто време, повеќето од нив го сметале црковнословенскиот за попрестижен и повозвишен од народниот српски јазик. На црковнословенскиот се гледало како продолжување на една античка традиција од прасловенскиот јазик. Писателите започнале да ги мешаат рускословенскиот, народниот српски, и руски јазик, што резултирало со создавање на славеносрпскиот јазик. Првата печатена книга на славеносрпски е од 1768, напишана од Захарије Орфелин. Пред тоа, Германско–Славеносрпски речник бил издаден во 1730те. Овој јазик станал доминантен во световната српска книжевност и публикациите во 1780те и 1790те.[5] На почетокот на 19 век, бил жестоко критикуван од Вук Караџиќ и неговите следбеници, со чија реформа бил стандардизиран современиот српски јазик врз основа на народниот јазик.[6] Последното значајно дело на славеносрпски јазик било објавено во 1825 година.[7]
Поврзано
уредиНаводи
уредиБиблиографија
уреди- Albin, Alexander (1970). „The Creation of the Slaveno-Serbski Literary Language“. The Slavonic and East European Review. London: Modern Humanities Research Association – via JSTOR [бара регистрација]. 48 (113): 483–491. ISSN 0037-6795. JSTOR 4206278.
- Gudkov, Vladimir Pavlovich (1993). Сербская лексикография XVIII века [Serbian Lexicography of the 18th Century] (руски). Moscow: Philological Faculty of the Moscow State University.
- Ivanova, Najda (2010). Славеносрпски језик између 'простоте' и 'совершенства' [Slaveno-Serbian Language between 'Simplicity' and 'Perfection']. Južnoslovenski Filolog (српски). Belgrade: Institute for the Serbian Language of the Serbian Academy of Sciences and Arts. 66 (66): 255–268. doi:10.2298/JFI1066255I. ISSN 0350-185X.
- Ivić, Pavle (1998). Преглед историје српског језика [Overview of History of the Serbian Language]. Целокупна дела Павла Ивића (српски). 8. Novi Sad: Izdavačka knjižarnica Zorana Stojanovića. OCLC 500282371.
- Paxton, Roger V. (1981). „Identity and Consciousness: Culture and Politics among the Habsburg Serbs in the Eighteenth Century“. Во Ivo Banac; John G. Ackerman; Roman Szporluk (уред.). Nation and Ideology: Essays in Honor of Wayne S. Vucinich. Boulder, Colorado: East European Monographs. ISBN 978-0914710899.