Човекови права

Права и слободи на човекот и граѓанинот — основните критериуми што ја отсликуваат улогата на човекот и граѓанинот во едно општество. Истовремено тие се најасниот показател за карактерот на власта. Колку се понапредни тие, толку повеќе ја стеснуваат можноста на власта (властодршците) за злоупотреби и арбитрарност кон правата и слободите на човекот.

Големата повелба (Magna Carta) од 1215 г. — еден од првите документи за правата на граѓанинот.

Историја

Голем чекор кон развојот на правата и слободите на човекот и граѓанинот, во вистинска смисла на зборот - човековата историја се чини со право ја смета Големата повелба за правата (латински: Magna Carta Libertatum) од 1215 година, кога англиските феудалци, стекнале за себе одредени привилегии од тогашниот крал. Ова било зачеток за подоцнежно проширување на корпусот на правата и слободите на човекот.

На повисоко ниво за правата на човекот била Франција, со Декларацијата за правата на човекот и граѓанинот (француски: Declaration des droits de l’home et du citoyen) во 1789 година. Оваа Декларација ја објавила слободата, рамноправноста, приватната сопственост и отпорот против насилството како природни и неотуѓиви права.

Од особено значење во оваа тематска целина има Универзалната Декларација за Човековите Права (англиски: Universal Declaration of Human Rights), која ја усвоила Генералното Собрание на Обединетите Нации на своето заседание во Париз на 10 декември 1948 година. Тргнувајќи од начелото дека „сите луѓе се раѓаат слободни и рамноправни во достоинството и во правата”.

Денес

Република Македонија, од 1997 година ја прифатила јурисдикцијата на Европскиот суд за човекови права во Стразбур, Франција.

Човековите права се сметаат за прекршени во следниве неколку примери:

• Непризнавањето на раса или етничка група
• Ако жените не бидат третирани како еднакви со мажите
• Ако религиозни групи не бидат третирани како еднакви со други
• Осудувањето на смрт
• Ако човекот е продаден или третиран како слуга
• Гаснењето на водата при неплаќање на одредена сметка
• Непостоење на бесплатно школување
• Казнувањето на личност без правилно судење
• Немањето право на глас или политичко претставување

Поврзано

• Прва детска амбасада во светот Меѓаши
• Младешки права
• Машки права
• Женски права

Надворешни врски

• Архива на документи за човековите права на македонски јазик Архивирано на 8 декември 2006 г.
• Човекови права - Списание за антиглобализам Архивирано на 27 септември 2007 г.
• Човекови права - Русија
• Човекови права - Кина
• Amnesty International