Милан Роглиќ
Милан Роглиќ (1904 - 1986 ), бил фотограф, фоторепортер - мајстор за фотографирање весници во периодот меѓу светските војни во белградскиот весник „Правда“,[1] „ПРАВДА-ВЕЛИКИ РАТ“[2], во белградскиот весник. „Време“[3], фоторепортер на два белградски илустрирани весници, како и на Народниот театар исто така во Белград, официјален фотограф во Министерството за влада Милан Недиќ и член на Здружението на новинарите на Кралството Југославија. Од 1926 година до 1980-тите има фотографии на улицата Иве Лоле Рибара (денес Светогорска) бр. 37 во Белград.[4][5]
Биографија
уредиРоден е на 22 јуни 1904 година во Крагуевац. Израснал во разурната и изгорена Србија за време на паузата помеѓу Првата и Втората балканска војна, како и во времето по Првата светска војна. Татко му Милош не се вратил во Србија во Првата светска војна. Со француските бродови пловел со ранетите до Марсеј.
Помошта на француската влада на Србите и Србија во тоа време била исклучителна. Така Милан стасал кај својот татко во Марсеј. Тука го започнал своето школување. Студирал фотографија кај најдобрите фотографи од тоа време. Откако завршил со учењето, се вратил во Србија, во Белград. Во 1926 година отвора независна фотографска продавница во Белград - „фото Рголиќ“.[5] Се вработил во белградскиот вечерен весник „Правда“ како фоторепортер. За Милан Роглиќ, вели познатиот српски новинар Вук Трнавски во Политика од 27 август 1978 година. „Тој во тоа време беше еден од најпознатите белградски фоторепортери; еден од тројцата врвни мајстори на фотографијата од весници, чии снимки често значеле исто колку и воведниот коментар во весникот.“[4]
На демонстрациите одржани на 27 март 1941 г. во Белград против потпишувањето на Тројниот пакт на Кралството Југославија со германскиот Рајх, биле направени голем број фотографии од Роглиќ. Меѓу нив се издвојува фотографија од мотоциклист со екипаж. Фотографијата влегла во сите учебници на повоена Југославија и станала една од фотографските документи кои имаат големо историско значење. Посебниот израз и документарното значење на оваа фотографија се споредуваат со сликата на Делакроа „Слободата ги води луѓето“[4]. Негативот на оваа фотографија се чува во Воениот музеј во Белград на Калемегдан.[4] За оваа фотографија на Роглиќ на 10 септември 2015 година има пишувано и белградското „Време“[6] Помеѓу двете светски војни, тој фотографирал многу значајни личности од јавниот живот и снимил неколку важни настани во историјата на Југославија.
Роглиќ во културата
уредиРаботел како соработник за многу белградски дневни, вечерни и културни весници. (Модно списание „Жена и светот“, театарско списание „Српска сцена“, „Илустровани лист“, "Круг"...)[7][8][9]
За придонесот во театарската уметност списанието ТЕАТРОН
уредиТЕАТРОН, списание за театарска уметност, во броевите 156 и 157 под број 211 го наведува Роглиќ Милан и неговото присуство во областа на театарската уметност.
Интересен факт - Роглиќ и махараџина
уредиБелградската „Правда“ 20 април 1934 г. на страна 6, објавила интересна анегдота од пречекот на Индиецот Махараџа со сопругата и целата придружба во Палатата во Белград. Кога ја видел „Лајка“ на Роглиќ, преплашениот махараџа скокнал. Не се случил никаков инцидент бидејќи махараџата со европски манири само се насмеал, а Милан мирно рекол на француски: „Височество, ве молам бидете трпеливи!“[10]
Погреб на патријархот Варнава
уредиМилан е исклучително присутен во тогашната југословенска новинарска фотографија. Позната е неговата фотографија во белградската „Правда“ од 1937 г. во која се бележи збогување од духовниот српски првак патријархот Варнава, пред чиј ковчег кнезот гувернер Павле и многубројната дворска придружба клечат во молитва.[11]
Окупација на Белград во Втората светска војна и повоениот период
уредиЗа време на окупацијата на Србија од страна на фашистичка Германија во Втората светска војна, уценет од логорот, фоторепортерот Милан Роглиќ се вработил во Одделот за пропаганда на Претседателството на Владата на Милан Недиќ и со тоа станал официјален фотограф за владата.[12]
Сите негативи од неговите фотографии, вклучително и оние од посебно значење, се сочувани од неговата сестра Душанка и зетот Петар Јоксимовиќ, во лимени кутии закопани под јаглен во подрумот на станот во Белград - Доситеева 38. Кутиите со негативи биле извадени од јагленот дури по завршувањето на Втората светска војна.[13][14]
Веднаш по војната, Милан бил уапсен. УДБА го следела ова неколку месеци, и тој бил потоа ослободен затоа што нема докази за неговата соработка со окупаторот и квислинзите, но и за интервенциите на старите непопустливи предвоени белградски врски на Роглиќ и за упорноста на семејството Јоксимовиќ.[14] По Втората светска војна направил многу портрети, измеѓу кои имало значајни и познати личности од тоа време. Репродуцирал многу слики од академик г-ѓа Љубица Цуца Сокиќ. Бил член на Здружението на новинарите на Србија.[15] Фотографирал со камера од марката Лајка.[4] Починал во Белград на 27 април 1986 година, каде што бил погребан на Новите гробишта.
Наводи
уреди- ↑ [1]
- ↑ [2]
- ↑ [3]
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Дневни лист Политика - Београд: 27. август 1978.
- ↑ 5,0 5,1 Група аутора, Време - београдски лист, Београд, 18.9.1926.
- ↑ [4]
- ↑ Група аутора, Српска сцена- Позоришни лист, Београд, 16.12.1942.
- ↑ Čitač knjigaПредлошка:Ботовски наслов
- ↑ [5]
- ↑ [ https://upload.wikimedia.org/wikipedia/sr/b/bc/Maharad%C5%BEinica_i_Rogli%C4%87.jpg Архивирано на 23 септември 2018 г.], „Правда“, 20.4.1934. страна 6
- ↑ [6], „Правда“, 1937.
- ↑ Глас јавности: „Скупа цена комформизма“, 14. 7. 2001. Архивирано на 9 септември 2019 г., Посетено на 23. 9. 2012.
- ↑ Дневни лист „Политика": Фотографија која је преживела све ратове 20. века, Б. Малиш, 18. 8. 2009., Посетено на 23. 9. 2012.
- ↑ 14,0 14,1 „Вечерње новости"- Београд: 31. март 2009.
- ↑ [7] Архивирано на 25 јули 2010 г., Посетено на 23. 10. 2012.
![[6]](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/sr/6/69/Sahrana_patrijarha_Varnave_original.jpg){kind=link}
Литература
уреди- Српското здружение на новинари
- Хроника на српската фотографија 1839-2008 година, Горан Малиќ, Фотограм, Белград. 2009 година. стр. 53, 56