Анджеј Дуда

полски политичар и правник

Анджеј Себастијан Дуда е адвокат и политичар кој ја извршувал функцијата претседател на Полска од 6 август 2015 година Парламентот од 2014 до 2015 година.

Анджеј Дуда
Andrzej Duda
Претседател на Полска
На должноста
Стапил
6 август 2015 година
Премиер Матеуш Моравјецки

Доналд Туск

Претходник Бронислав Коморовски
Пратеник во Европскиот парламент
На должноста
1 јули 2014 година – 25 мај 2015 година
Член на Сејмот
На должноста
8 ноември 2011 година – 1 јули 2014 година
Член на градскиот совет на Краков
На должноста
2 декември 2010 година – 8 ноември 2011 година
Државен потсекретар во Канцеларијата на претседателот
На должноста
16 јануари 2008 година – 6 јули 2010 година
Претседател Лех Качински
Државен потсекретар во Министерството за правда
На должноста
1 август 2006 година – 15 ноември 2007 година
Министер Збигњев Зиобро
Лични податоци
Роден(а) Andrzej Sebastian Duda
16 мај 1972(1972-05-16)(52 г.)
Краков, Полска
Народност Полјанец
Партија Независен (2015–сега)
Други припадности Сојуз на слободата (2000–2001)
Право и правда (2005–2015)
Сопружник Агата Корнхаус
Деца 1
Живеалиште Претседателската палата
Установа Јагелонскиот универзитет
Вероисповед Католичка
Потпис

Дуда бил претседателски кандидат за партијата Право и правда (ПиС) за време на претседателските избори во мај 2015 година. Во првиот круг гласање добил 5.179.092 гласови – 34,76% од важечките гласови. Во вториот круг од гласањето, тој добил 51,55 отсто од гласовите, победувајќи го актуелниот претседател Бронислав Коморовски , кој добил 48,45 отсто од гласовите. На 26 мај 2015 година, Дуда поднел оставка од своето партиско членство како новоизбран претседател.

На 24 октомври 2019 година, тој ја добил официјалната поддршка од ПиС пред неговата реизборна кампања во 2020 година. Завршил прв во првиот круг, а потоа го поразил Рафал Трзасковски во вториот круг со 10.440.648 гласови или 51,03% од гласовите.  Во текот на неговиот прв и втор мандат, Дуда во голема мера се усогласувал со десничарските идеологии застапени од ПиС и неговиот водач Јарослав Качињски. По руската инвазија на Украина во февруари 2022 година, Дуда одиграл важна улога во координирањето на меѓународните напори за поддршка на војската на Украина.

Ран живот и образование

уреди

Дуда е роден на 16 мај 1972 година во Краков, во семејството на Јанина (Милевска) и Јан Тадеуш Дуда, професори на Универзитетот за наука и технологија АГХ . Неговиот дедо се борел во Полско-советската војна, а подоцна бил припадник на домашната армија за време на Втората светска војна.

Помеѓу 1987 и 1991 година, Дуда присуствувал на средното училиште Јан III Собиески, Краков, каде што се истакнал во хуманистичките науки.  Потоа студирал право на Јагелонскиот универзитет и се стекнал со диплома по право.

Во 2001 година, бил назначен за истражувачки асистент на Катедрата за административно право на Правниот и административен факултет на Јагелонскиот универзитет. Во јануари 2005 година, Дуда се здобил со диплома за доктор на правни науки (ДОЛ) на Јагелонскиот универзитет.

Поради својата политичка кариера, тој главно бил на неплатено отсуство од универзитетот од септември 2006 година, освен 13-месечен интервал кој започнал во септември 2010 година, кога се вратил на универзитетот.  Дополнително, тДуда бил предавач на колеџот за образование и администрација Миешко I, Познањ.

Политичка кариера

уреди
 
Претседателот Лех Качињски го назначува Дуда за државен потсекретар во Канцеларијата на претседателот, 16 јануари 2008 година

Дуда ја започнал својата политичка кариера со сега веќе непостоечката Партија на Унијата на слободата во раните 2000-ти. По парламентарните избори во 2005 година, тој ја започнал својата соработка со Партијата на правото и правдата (ПиС).  Бил државен потсекретар во Министерството за правда помеѓу 2006 и 2007 година пред да стане член на полскиот државен трибунал од 2007 до 2008 година.

Од 2008 до 2010 година, за време на претседателствувањето на Лех Качински, Дуда бил државен потсекретар во Канцеларијата на претседателот.  Во 2010 година, се кандидирал за градоначалник на Краков како кандидат на ПиС, но бил поуспешен на парламентарните избори во 2011 година, каде што добил 79.981 гласа за областа Краков, и на тој начин станал член на Сејмот.

Во септември 2013 година, информативниот магазин „Политика“ го пофалил Дуда дека е еден од најактивните членови на парламентот, опишувајќи го како отворен за аргументи на опозицијата и дека се воздржува од лични напади, како дел од неговата улога во Комисијата за уставна одговорност.  Дуда останал член на Сејмот сè додека не бил избран во Европскиот парламент во 2014 година.

Претседателска кампања 2015 година

уреди

Како што истекувал претседателскиот мандат на Бронислав Коморовски, Коморовски можел да побара реизбор на закажаните претседателски избори. Дуда бил ривал на Коморовски за Право и правда на изборите.

Во првиот круг од претседателските избори во 2015 година , Дуда бил прв, со 5.179.092 гласови и со тоа 34,76% од важечките гласови.

Во вториот круг Дуда освоил 51,55% од гласовите наспроти уделот од 48,45% на неговиот ривал, актуелниот претседател Бронислав Коморовски.  На 26 мај 2015 година, тој официјално поднел оставка од партиското членство;  неодамнешниот преседан бара претседателот да не биде формален член на политичка партија.

Претседателска кампања 2020 година

уреди

Во првиот круг од претседателските избори во 2020 година, Дуда бил прв, добивајќи речиси 44% од гласовите. Градоначалникот на Варшава Рафал Трзасковски се нашол на второто место, со нешто повеќе од 30 отсто од гласовите. Вториот круг се одржал на 12 јули.  Дуда победил на реизборот.

Претседателство (2015-сега)

уреди

Првиот петгодишен мандат на Анджеј Дуда започнал на 6 август 2015 година со полагање заклетва за време на седницата на Националното собрание. Дуда го отфрлил предлогот на Европската унија за мигрантски квоти за прераспределба на барателите на азил, велејќи: „Нема да се согласам со диктат на силните. Нема да поддржам Европа во која економската предност од големината на населението ќе биде причина да се изнудат решенија на други земји без оглед на нивните национални интереси“.

Во септември 2015 година, премиерката Ева Копач изјавила дека Полска, како израз на „европска солидарност“, ќе прими 2.000 луѓе во следните две години, главно од Сирија и Еритреја (од 3.700 првично побарани). Дуда и хрватската претседателка Колинда Грабар-Китаровиќ биле основачите на Иницијативата Три мориња.

Дуда во певеќе наврати се состанувал со генералниот секретар на Кинеската комунистичка партија, Си Ѓинпинг, наведувајќи дека „полските компании ќе имаат огромна корист“ од Кинеската иницијатива „Појас и пат“.  Дуда и Си потпишале декларација за стратешко партнерство во која повториле дека Полска и Кина меѓусебно се гледаат како долгорочни стратешки партнери.  Дуда рекол дека се надева дека Полска ќе стане порта кон Европа за Кина. Во септември 2017 година, неговиот рејтинг на одобрување изнесувал 71%, а во февруари 2018 година, на 72%, рекорд што го надминал само Александар Квашњевски, чиј рејтинг на одобрување надминал 75% од 1995 до 2005 година.

На 6 јуни 2023 година, Дуда ги претставил трите цели на полското претседавање со Европската унија во првата половина на 2025 година. Првата цел е продлабочување на трансатлантската соработка и зајакнување на односите меѓу Европската Унија и Соединетите Држави. Втората цел е дополнително да се прошири заедницата за да ги вклучи Украина, Молдавија и Западен Балкан, а во иднина и други земји аспиранти. Третата цел ќе биде зајакнување на енергетската безбедност на Европа.

Личен живот

уреди

Дуда е оженет со Агата Корнхаузер-Дуда, професорка по германски јазик во средното училиште Јан III Собиески во Краков. Тие се запознале како средношколци, на забава. Двојката е во брак од 21 декември 1994 година. Тие имаат една ќерка по име Кинга (р. 1995 година).

Дуда е искусен скијач, а учествувал на полското академско првенство во алпско скијање додека бил студент.

Дуда е римокатолик. Учествувал во верски церемонии во многу прилики, вклучително и полноќна миса , благослов на храна на Велика Сабота и поворка Корпус Кристи во Краков.