Ѕвезда од главната низа од типот O
Ѕвезда од главната низа од типот O (O V) — ѕвезда од главната низа (т.е. која согорува водород) од спектралниот тип O и сјајносна класа V. Овие ѕвезди имаат маса 15 до 90 пати поголема од Сончевата и површинска температура од 30.000 до 50.000 K. Имаат сјајност 40.000 до 1.000.000 поголема од онаа на Сонцето.
Спектрални стандарди
уреди
| Спектрален тип |
Маса (M☉) | Полу- пречник (R☉) |
Сјајност (L☉) | Делотворна температура (K) |
Боен показател (B − V) |
|---|---|---|---|---|---|
| O3V | 120,00 | 15,00 | 1.400.000 | 44.900 | −0,330 |
| O4V | 85,31 | 13,43 | 1.073.019 | 42.900 | −0,326 |
| O5V | 60,00 | 12,00 | 790.000 | 41.400 | −0,323 |
| O6V | 43,71 | 10,71 | 540.422 | 39.500 | −0,321 |
| O7V | 30,85 | 9,52 | 317,322 | 37.100 | −0,318 |
| O8V | 23,00 | 8,50 | 170.000 | 35.100 | −0,315 |
| O9V | 19,63 | 7,51 | 92.762 | 33.300 | −0,312 |
Стандардните ѕвезди кои ја дефинираат MK-класификацијата за ѕвезди од главната низа од типот O, т.е. они е стандарди кои се немаат изменето од почетокот на XX век наваму се: S Еднорог (O7 V) и 10 Гуштер (O9 V).[3]
Морган-Кинак-Келермановиот (МКК) „Јеркисов“ атлас од 1943 г. наведува стандарди помеѓу O5 у O9, но сјајносните класи се разделени само за O9.[4] Двата стандарда MKK O9 V биле Јота Орион и 10 Гуштер. Преработените Јеркисови стандарди („MK“) претставени од Џонсон и Морган (1953)[5] немаат измени во типовите од O5 до O8, и наведуваат 5 O9 V-стандарди (HD 46202, HD 52266, HD 57682, 14 Кефеј, 10 Гуштер) и 3 O9,5 V-стандарди (HD 34078, Сигма Орион, Зета Змијоносец). Важната преработна на спектралната класификација на Морган и Кинан (1973)[6] наведува „преработени МК-стандарди“ за O4 до O7, но повторно стандардите не ги двојат по сјајносни класи. Тука се наведени стандардите O9 V за 10 Гуштер и O9,5 V за Сигма Орион.
Сјајносните класи на типот O поттипови претходни на O5 не се дефинирани со стандардните ѕвезди сè до 1970-тите. Спектралниот атлас на Морган, Абт и Тепскот (1978)[7] дава неколку стандарди за ѕвезди од главнат низа од типот O (сјајносна класа „V“): HD 46223 (O4 V), HD 46150 (O5 V), HD 199579 (O6 V), S Еднорог (O7 V), HD 46149 (O8 V) и HD 46202 (O9 V). Цалборн и Фицпатрик (1990)[8] го создале првиот дигитален атлас на спектри за ѕвезди од типот OB, и вклучиле главнонизен стандард за O3 V (HDE 303308). Спектралната класа O2 била дефинирана од Волборн и др. (2002), при што ѕвездата BI 253 има улога на главен стандард за O2 V (впрочем типот „O2 V((f*))“). Тие ја редефинирале и HDE 303308 како стандард за O4 V, и дале нови O3 V-стандарди (HD 64568 и LH 10-3058).[9]
Својства
уредиОва се исклучително ретки тела. Се смета дека во целиот Млечен Пат нема повеќе од 20.000 ѕвезди од класата O,[10] или околу една на 10.000.000 ѕвезди. Сите ѕвезди од класата O се многу млади — не повеќе од неколку милиони години – и сите тие во нашата галаксија имаат висока металичност, двапати повеќе од онаа на Сонцето.[11] Имаат маса помеѓу 15 и 90 M☉, но имаат поумерени полупречници околу 10 R☉. Површинската гравитација е 10 пати поголема од онаа на Земјата, што е релативно ниско во споредба со други ѕвезди од главната низа.
Нивните површински температури изнесуваат некаде меѓу 30.000 и 50.000 K. Ова се силно блескави ѕвезди со болометриска сјајност помеѓу 30.000 и 1.000.000 L☉. Видливата апсолутна величина им се движи од −4 (3.400 пати посветло од Сонцето) до −5,8 (18.000 пати посветло од Сонцето).[11][12]
Ѕвездените ветришта на овие ѕвезди имаат конечна брзина од околу 2.000 км/с.[13] Насјајните меѓу нив губат маса со стапка од преку една милионитина M☉ годишно, иако најмалку сјајните губат многу помалку. Ѕвездите од главната низа од типот O во Големиот Магеланов Облак имаат пониска металичност (нивната внатрешност е помалку непроѕирна од типичните ѕвезди во Млечниот Пат) и забележително повисоки температури; највоочлива е помалата стапка на загуба на маса, која е намалена зради помалата непроѕирност.[14]
Примери
уреди- θ Мува — Волф-Рајеова ѕвезда видлива со голо око, но највеќето видлива светлина ја произведува придружник од клсата O и OB-суперџин.
- 9 Стрелец — спектроскопска двојка со ѕвезди од класите O3,5 и O5–5,5, што ја прави најблескавата ѕвезда во маглината Лагуна.
- μ Гулаб — ѕвезда од типот O9,5 видлива со голо око. Ова е ѕвезда-бегалка.
- θ1 Орион C — најблесквата ѕвезда во јатото Трапез во маглината Орион, класа O6 со послаб спектроскопски придружник.
- ζ Змијоносец — ѕвезда од класата O9,5, најблескавата на ноќното небо со 3. величина.
- υ Орион — ѕвезда ид типот O9,7, макар што понекогаш ѝ се дава спектралниот тип B0V
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ Pecaut, Mark J.; Mamajek, Eric E. (1 септември 2013). „Intrinsic colors, temperatures, and bolometric corrections of pre-main-sequence stars“. The Astrophysical Journal Supplement Series. 208 (1): 9. arXiv:1307.2657. Bibcode:2013ApJS..208....9P. doi:10.1088/0067-0049/208/1/9. ISSN 0067-0049. S2CID 119308564.
- ↑ Mamajek, Eric (2 март 2021). A Modern Mean Dwarf Stellar Color and Effective Temperature Sequence (Report). Department of Physics and Astronomy. University of Rochester. Посетено на 5 јули 2021.
- ↑ Garrison, R. F (1994). „A Hierarchy of Standards for the MK Process“. The MK Process at 50 Years. A Powerful Tool for Astrophysical Insight Astronomical Society of the Pacific Conference Series. 60: 3. Bibcode:1994ASPC...60....3G.
- ↑ Morgan, William Wilson; Keenan, Philip Childs; Kellman, Edith (1943). „An atlas of stellar spectra, with an outline of spectral classification“. Chicago. Bibcode:1943assw.book.....M.
- ↑ Johnson, H. L; Morgan, W. W (1953). „Fundamental stellar photometry for standards of spectral type on the revised system of the Yerkes spectral atlas“. Astrophysical Journal. 117: 313. Bibcode:1953ApJ...117..313J. doi:10.1086/145697.
- ↑ Morgan, W. W; Keenan, P. C (1973). „Spectral Classification“. Annual Review of Astronomy and Astrophysics. 11: 29–50. Bibcode:1973ARA&A..11...29M. doi:10.1146/annurev.aa.11.090173.000333.
- ↑ Morgan, W. W; Abt, Helmut A; Tapscott, J. W (1978). „Revised MK Spectral Atlas for stars earlier than the sun“. Williams Bay: Yerkes Observatory. Bibcode:1978rmsa.book.....M.
- ↑ Walborn, Nolan R; Fitzpatrick, Edward L (1990). „Contemporary optical spectral classification of the OB stars - A digital atlas“. Astronomical Society of the Pacific. 102: 379. Bibcode:1990PASP..102..379W. doi:10.1086/132646.
- ↑ Walborn, Nolan R; Howarth, Ian D; Lennon, Daniel J; Massey, Philip; Oey, M. S; Moffat, Anthony F. J; Skalkowski, Gwen; Morrell, Nidia I; Drissen, Laurent; Parker, Joel Wm (2002). „A New Spectral Classification System for the Earliest O Stars: Definition of Type O2“ (PDF). The Astronomical Journal. 123 (5): 2754. Bibcode:2002AJ....123.2754W. doi:10.1086/339831.
- ↑ „Scientists Begin To Tease Out A Hidden Star's Secrets]“. ScienceDaily. 27 јули 1998. Посетено на 2 февруари 2018.
- ↑ 11,0 11,1 Tables 1 and 4, Fabrice Martins; Daniel Schaerer; D. John Hiller (2005). „A new calibration of stellar parameters of Galactic O stars“. Astronomy & Astrophysics. 436 (3): 1049–1065. arXiv:astro-ph/0503346. Bibcode:2005A&A...436.1049M. doi:10.1051/0004-6361:20042386. S2CID 39162419. Занемарен непознатиот параметар
|name-list-style=(help) - ↑ Table 5, William D. Vacca; Catharine D. Garmany; J. Michael Shull (април 1996). „The Lyman-Continuum Fluxes and Stellar Parameters of O and Early B-Type Stars“. Astrophysical Journal. 460: 914–931. Bibcode:1996ApJ...460..914V. doi:10.1086/177020. hdl:2060/19970023476. Занемарен непознатиот параметар
|name-list-style=(help) - ↑ Martins, F (2004). New atmosphere models for massive stars: Line-blanketing effects and wind properties of O stars (Thesis). Bibcode:2004PhDT........21M.
- ↑ Massey, Philip; Bresolin, Fabio; Kudritzki, Rolf P; Puls, Joachim; Pauldrach, A. W. A (2004). „The Physical Properties and Effective Temperature Scale of O-Type Stars as a Function of Metallicity. I. A Sample of 20 Stars in the Magellanic Clouds“. The Astrophysical Journal. 608 (2): 1001–1027. arXiv:astro-ph/0402633. Bibcode:2004ApJ...608.1001M. doi:10.1086/420766. S2CID 119373878.