Шајо (унгарски: Sajó) или Слана (словачки: Slaná) е река во Словачка и Унгарија.

Шајо
Слана
Реката Шајо
Местоположба
CountryСловачка, Унгарија
Физички особености
Извор 
 • местоСтолички Планини
Устие 
 • место
Тиса
 • координати
47°56′37″N 21°06′51″E / 47.9437° СГШ; 21.1142° ИГД / 47.9437; 21.1142
Должина229 kм (751,000 ст)
Особености на сливот
ТечениеТисаДунавЦрно Море
Притоки 
 • левиХорнад, Бодва
 • десниРимава

Нејзината должина е 229 км, од кои 110 км се во Словачка. Нејзиниот извор е во опсегот на Столички Планини на Словачката руда. Тече низ словачкиот град Рожњава и унгарскиот град Мишколц. Во Унгарија тече низ Боршод-Абауј-Земплен. Се влева во реката Тиса во близина на Тисаујварош. Нејзините главни притоки се Бодва и Хорнад .

Исто така позната по Битката на реката Шајо од 11 април 1241 година помеѓу Монголското Царство и Кралството Унгарија.

Потекло на поимот

уреди

Потеклото на името е предмет на научни дискусии. Унгарските јазичари и историчари сугерираа деривација од унгарскиот sojó, só folyó (солена вода, река) веќе во 19 век.[1] Поновите теории го поврзуваат името со sió што се однесува на брзите потоци. Според словачките јазичари, името е предунгарско (Slaná : солена река) и, најверојатно, не е поврзано со соленоста, но со солениот пат кој постоел во времето на Велика Моравија. Поддржувачите се расправаат со бројни словенски топоними во сливот на реката и со локални имиња поврзани со soľ (сол) и Моравија како Моравце , Сољар , Сољеж , Сољка , Сољник , Морава (според ова толкување, унгарското име е подоцнежен превод).[2]

Наводи

уреди
  1. Krško, Jaromír (2013). „Rudolf Odraz multietnicity karpatského regiónu v slovenskej hydronymii“. Во Žeňuch, Peter; Uzeňova, Elena; Žeňuchová, Katarína (уред.). Jazyk a kultúra na Slovensku v slovanských a neslovanských súvislostiach (словачки). Bratislava: Slavistický ústav J. Stanislava SAV, Slovenský komitét slavistov a Zemplínske múzeum v Michalovciach. стр. 71. ISBN 978-80-89489-11-4.
  2. Krško, Jaromír (2009). „Rudolf Krajčovič: Živé kroniky slovenských dejín skryté v názvoch obcí a miest - recenzia“. Acta Onomastica (словачки). Praha: Ústav pro jazyk český AV ČR (L): 204–209. ISSN 1211-4413.