Црква „Св. Захариј“ - Загар
Свети Захариј (грчки: Ναός Αγίου Ζαχαρία στο Γράμμο) — црква на планината Грамошта во Костурско, Егејска Македонија. Претставува единствената преживеана градба од некогашното село Загар.[1] Влегува во состав на Костурската епархија на Цариградската патријаршија. Изворно ѝ припаѓал на Охридската архиепископија.
| Свети Захариј | |
|---|---|
| Αγίου Ζαχαρία | |
 | |
| 40°25′22″N 20°52′35″E / 40.42278° СГШ; 20.87639° ИГД | |
| Место | Загар, Костурско |
| Земја | Егејска Македонија, Грција |
| Вероисповед | Цариградска патријаршија |
| Архитектура | |
| Културнонаследна категорија | споменик на културата |
| Завршена | XVI век |
| Управа | |
| Архијерејско намесништво | Нестрамско |
| Епархија | Костурска |
Историја уреди
Според повеќето истражувачи, храмот е изграден на крајот од XVI век и претставува една од највпечатливите цркви на ова подрачје.[2] Своевремено бил црква на денес исчезнат манастир, веројатно метох на соседниот манастир „Св. Архангели“ кај селото Чука, бидејќи црквата е мала.[3] Преостанала само црквата, но откриени се темелите на конаците.[1]
Околу манастирот се развило селцето Загар. По уништувањето на Линотопи во 1769 г. во Загар се населило муслиманско население кое ја претворило црквата во џамија. Подоцна храмот е претворен во штала. По припојувањето на Егејска Македонија кон Грција во 1912 г. истиот одново станал црква. Во XX век е обновена припратата[3] која доготаш била во урнатини.[1]
Во 1990 г. црквата е прогласена за споменик на културата.[4]
Архитектура уреди
Црквата е крстокуполна и покриена со камени плочки, што заедно со внимателната ѕидарија покажува дека е дело на градители од еписката школа.[1]
Внатрешноста е живописана, но голем дел од фреските се уништени во пожар. Зачуваните фрагменти се од XVII век, што се потврдува во натпис над прозорец одвнатре на јужниот ѕид со годината 1671.[3][5][6]
Фреските во храмот се поврзуваат со зографи од Линотопската школа.[3][7] Оштетениот натпис над прагот на црквата е напишан на влашки со грчки букви и гласи:[7]
| „ | Κάρι βα σ’ ίντρα τρου αέστα μπισιάρικα σι βα σ’ ινκλίνα κου εβλάβιε Ντουμνιτζάου βα λι ατζιούτα
Кој ќе влезе во овој храм и ќе се поклони со почит, Бог ќе му помогне[7] |
“ |
Фрески уреди
Поврзано уреди
Наводи уреди
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Δόικος, Νίκος & Γιάννης Σίσιου & Δημήτριος Τσουρτσούλας (1995). Καστοριανά Μνημεία: Μακεδονική Κληρονομιά. Χρωμογραφή. стр. 137.
- ↑ „Ξενώνας Αναστασία“. Архивирано од изворникот на 2008-02-22. Посетено на 2022-05-06.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 . Ιστορικά Καστοριάς http://istorikakastorias.blogspot.com/2010/12/2.html. Посетено на 6 јануари 2014. Занемарен непознатиот параметар
|заглавие=(help); Отсутно или празно|title=(help) - ↑ „ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ36/49443/1076/25-4-1990 - ΦΕΚ 358/Β/18-6-1990“. Διαρκής κατάλογος κηρυγμένων αρχαιολογικών τόπων και μνημείων. Архивирано од изворникот на 2022-05-06. Посетено на 16 декември 2014.
- ↑ „Опис на порталот на Општина Костур“. Архивирано од изворникот на 2011-06-11. Посетено на 2022-05-06.
- ↑ „Στη Μονή του Προφήτου Ζαχαρία“. Cyberότσαρκα. Посетено на 7 март 2013.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Σιώκης, Νικόλαος (5 април 2012). „Το Λινοτόπι και οι ζωγράφοι του“. Βλάχοι.net. Архивирано од изворникот на 2016-04-08. Посетено на 10 јули 2015.
Надворешни врски уреди
Црква „Св. Захариј“ - Загар на Ризницата ?- Во манастирот „Пророк Захариј, 24 октомври 2011 г. (грчки)
