Википедија

Хаплогрупа Е-М132

Хаплогрупата Е-М132, порано позната како Е-М33 (Е1а) — хаплогрупа на ДНК на човечки Y-хромозом. Заедно со E-P177, таа е една од двете главни гранки на постарата татковска клада E-P147. E-M132 е поделен на две основни подгранки, E-M44 и E-Z958, со многу потомци.

Хаплогрупа Е-М132
Можно време на потекло49,800 п.н.е.
Возраст на спојување19,800 п.н.е.
Можно место на потеклоАфрика
ПредокE-P147
ПотомциE-M44, E-Z958
Својствени мутацииM132, L633, M33

Античка ДНК

уреди

E-M132/E1a е пронајден во остатоците од еден Гуанче (1/30) од Канарските Острови и еден Бимбапе (1/16) од Ел Хиеро, кој е датиран во 10 век од нашата ера.[1]

Еден човек од културата на Кобањ (1/15) од Северен Кавказ, која е датирана помеѓу 9 век п.н.е. и 7 век п.н.е., носел татковска хаплогрупа E1a2a1b1b, како и мајчина хаплогрупа J1b1 или J1c.[2]

Распространетост

уреди
 
E-M132 Честоти во одредени популации

E-M132 најчесто се наоѓа во Западна Африка, а денес е особено честа појава во регионот на Мали. Една студија откри хромозоми на хаплогрупата E-M132 Y во дури 34% (15/44) од примерок од мажи од Мали, вклучувајќи 2/44 E-M44 и 13/44 E-M33/M132 (xE-M44).[3] Конкретно, откриено е дека народот Догон од Мали носи хаплогрупа Е-М132 со честота од 45,5% (25/55). Ова ја прави можеби најчестата Y-DNA хаплогрупа кај оваа популација, иако се чини дека хаплогрупата E-P1 е речиси подеднакво честа кај Догон (24/55 = 43,6%).[4] Друга студија ја откри хаплогрупата E-M132 во 15,6% (44/282) од група од седум примероци од различни етнички групи во Гвинеја-Бисао.[5]

Хаплогрупата E-M132, исто така, е пронајдена во примероците добиени од Марокански Бербери, Сахрави, Буркина Фасо (вклучувајќи E-M33/M132(xE-M44) во 2/20 = 10% Фулбе и 2/37 = 5,4% Римаибе[6]), северен Камерун (вклучувајќи го E-M44 во 9/17 = 53% Фулбе и E-M33/M132 (xE-M44) во 3/15 = 20% Тали[6]), Сенегал (7/139 = 5,0%[7]), Гана (1/29 = 3% Га, 1/32 = 3% Фанте), Судан (вклучувајќи 5/32 = 15,6% Хауса и 3/26 = 11,5% Фулани[8]), Египет (1% -1,4%[9]), Калабрија (вклучувајќи ги и италијанските и албанските жители во регионот), шиитски муслимани од Либан (3/193 = 1,55%),[10] Сиријци (2/202 = 1%),[11] Друзи од Либан (5/363 = 1,3%),[12] Маронити од Либан (2/200 = 1%),[13] Италијанец (1/67 = 1,5%) од Трентино на североисток Италија,[14] и Романци од Констанца.[15]

E-M132 е забележан и кај приватните комерцијални ДНК-тестери од Швајцарија, Франција, Јемен, Шпанија, Саудиска Арабија, Португалија, Мали, Италија, Ашкенази Евреите и Афроамериканците.[16]

Подклади

уреди

Е-М44

уреди

Хаплогрупата Е-М44 е подклада на хаплогрупата Е-М132.

E-Z958

уреди

Хаплогрупата E-Z958 е подклада на хаплогрупата E-M132.

Филогенетика

уреди

Филогенетска историја

уреди

Пред 2002 година, во академската литература имаше најмалку седум системи за именување на филогенетското дрво на Y-хромозомот. Ова доведе до значителна конфузија. Во 2002 година, главните истражувачки групи се собраа и го формираа Y-хромозомот конзорциум. Тие објавија заеднички труд кој создаде единствено ново дрво кое сите се согласија да го користат. Подоцна, група граѓански научници со интерес за популациската генетика и генетската генеалогија формираа работна група за создавање на аматерско дрво со цел да биде, пред сè, навремено. Табелата подолу ги обединува сите овие дела на местото на значајното дрво на YCC од 2002 година. Ова му овозможува на истражувачот што прегледува постара објавена литература брзо да се движи помеѓу номенклатурите.

YCC 2002/2008 (α) (β) (γ) (δ) (ε) (ζ) (η) YCC 2002 YCC 2005 YCC 2008 YCC 2010r ISOGG 2006 ISOGG 2007 ISOGG 2008 ISOGG 2009 ISOGG 2010 ISOGG 2011 ISOGG 2012
E-P29 21 III 3A 13 Eu3 H2 B E* E E E E E E E E E E
E-M33 21 III 3A 13 Eu3 H2 B E1* E1 E1a E1a E1 E1 E1a E1a E1a E1a E1a
E-M44 21 III 3A 13 Eu3 H2 B E1a E1a E1a1 E1a1 E1a E1a E1a1 E1a1 E1a1 E1a1 E1a1
E-M75 21 III 3A 13 Eu3 H2 B E2a E2 E2 E2 E2 E2 E2 E2 E2 E2 E2
E-M54 21 III 3A 13 Eu3 H2 B E2b E2b E2b E2b1 - - - - - - -
E-P2 25 III 4 14 Eu3 H2 B E3* E3 E1b E1b1 E3 E3 E1b1 E1b1 E1b1 E1b1 E1b1
E-M2 8 III 5 15 Eu2 H2 B E3a* E3a E1b1 E1b1a E3a E3a E1b1a E1b1a E1b1a E1b1a1 E1b1a1
E-M58 8 III 5 15 Eu2 H2 B E3a1 E3a1 E1b1a1 E1b1a1 E3a1 E3a1 E1b1a1 E1b1a1 E1b1a1 E1b1a1a1a E1b1a1a1a
E-M116.2 8 III 5 15 Eu2 H2 B E3a2 E3a2 E1b1a2 E1b1a2 E3a2 E3a2 E1b1a2 E1b1a2 E1ba12 removed removed
E-M149 8 III 5 15 Eu2 H2 B E3a3 E3a3 E1b1a3 E1b1a3 E3a3 E3a3 E1b1a3 E1b1a3 E1b1a3 E1b1a1a1c E1b1a1a1c
E-M154 8 III 5 15 Eu2 H2 B E3a4 E3a4 E1b1a4 E1b1a4 E3a4 E3a4 E1b1a4 E1b1a4 E1b1a4 E1b1a1a1g1c E1b1a1a1g1c
E-M155 8 III 5 15 Eu2 H2 B E3a5 E3a5 E1b1a5 E1b1a5 E3a5 E3a5 E1b1a5 E1b1a5 E1b1a5 E1b1a1a1d E1b1a1a1d
E-M10 8 III 5 15 Eu2 H2 B E3a6 E3a6 E1b1a6 E1b1a6 E3a6 E3a6 E1b1a6 E1b1a6 E1b1a6 E1b1a1a1e E1b1a1a1e
E-M35 25 III 4 14 Eu4 H2 B E3b* E3b E1b1b1 E1b1b1 E3b1 E3b1 E1b1b1 E1b1b1 E1b1b1 removed removed
E-M78 25 III 4 14 Eu4 H2 B E3b1* E3b1 E1b1b1a E1b1b1a1 E3b1a E3b1a E1b1b1a E1b1b1a E1b1b1a E1b1b1a1 E1b1b1a1
E-M148 25 III 4 14 Eu4 H2 B E3b1a E3b1a E1b1b1a3a E1b1b1a1c1 E3b1a3a E3b1a3a E1b1b1a3a E1b1b1a3a E1b1b1a3a E1b1b1a1c1 E1b1b1a1c1
E-M81 25 III 4 14 Eu4 H2 B E3b2* E3b2 E1b1b1b E1b1b1b1 E3b1b E3b1b E1b1b1b E1b1b1b E1b1b1b E1b1b1b1 E1b1b1b1a
E-M107 25 III 4 14 Eu4 H2 B E3b2a E3b2a E1b1b1b1 E1b1b1b1a E3b1b1 E3b1b1 E1b1b1b1 E1b1b1b1 E1b1b1b1 E1b1b1b1a E1b1b1b1a1
E-M165 25 III 4 14 Eu4 H2 B E3b2b E3b2b E1b1b1b2 E1b1b1b1b1 E3b1b2 E3b1b2 E1b1b1b2a E1b1b1b2a E1b1b1b2a E1b1b1b2a E1b1b1b1a2a
E-M123 25 III 4 14 Eu4 H2 B E3b3* E3b3 E1b1b1c E1b1b1c E3b1c E3b1c E1b1b1c E1b1b1c E1b1b1c E1b1b1c E1b1b1b2a
E-M34 25 III 4 14 Eu4 H2 B E3b3a* E3b3a E1b1b1c1 E1b1b1c1 E3b1c1 E3b1c1 E1b1b1c1 E1b1b1c1 E1b1b1c1 E1b1b1c1 E1b1b1b2a1
E-M136 25 III 4 14 Eu4 H2 B E3ba1 E3b3a1 E1b1b1c1a E1b1b1c1a1 E3b1c1a E3b1c1a E1b1b1c1a1 E1b1b1c1a1 E1b1b1c1a1 E1b1b1c1a1 E1b1b1b2a1a1

Истражувачки публикации

уреди

Следниве истражувачки тимови по нивните публикации беа претставени во креирањето на дрвото на YCC.

Филогенетски дрвја

уреди

Ова филогенетско дрво на подкладите на хаплогрупите се заснова на дрвото YCC 2008[17] и последователните објавени истражувања.

  • E-P147 (P147)
    • E-M132 (M132, L633, M33)
      • E-M44 (M44)
      • E-L96 (L94)
      • E-L133 (L133)

Наводи

уреди
  1. ↑ Ordonez, Alejandra C.; и др. (2017). „Genetic studies on the prehispanic population buried in Punta Azul cave (El Hierro, Canary Islands)“. Journal of Archaeological Science. 78: 24. Bibcode:2017JArSc..78...20O. doi:10.1016/j.jas.2016.11.004. ISSN 0305-4403. OCLC 6937282838.
  2. ↑ Boulygina, Eugenia; и др. (June 2020). „Mitochondrial and Y-chromosome diversity of the prehistoric Koban culture of the North Caucasus“ Проверете ја вредноста |url= (help) (PDF). Journal of Archaeological Science: Reports. 31: 102357. Bibcode:2020JArSR..31j2357B. doi:10.1016/j.jasrep.2020.102357. ISSN 2352-409X. OCLC 8579921843.
  3. ↑ Peter A. Underhill, Peidong Shen, Alice A. Lin et al., "Y chromosome sequence variation and the history of human populations," Nature Genetics, Volume 26, November 2000
  4. ↑ Wood, Elizabeth T.; и др. (2005). „Contrasting patterns of Y chromosome and mtDNA variation in Africa: evidence for sex-biased demographic processes“ (PDF). European Journal of Human Genetics. 13 (7): 867–876. doi:10.1038/sj.ejhg.5201408. PMID 15856073. Посетено на 5 June 2017. ; cf. Appendix A for population frequencies
  5. ↑ Rosa Alexandra, Ornelas Carolina, Jobling Mark A; и др. (2007). „Y-chromosomal diversity in the population of Guinea-Bissau: a multiethnic perspective“. BMC Evolutionary Biology. 2007 (7): 124. doi:10.1186/1471-2148-7-124. PMC 1976131. PMID 17662131.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  6. ↑ 6,0 6,1 Cruciani Fulvio, Santolamazza Piero, Shen Peidong; и др. (2002). „A Back Migration from Asia to Sub-Saharan Africa Is Supported by High-Resolution Analysis of Human Y-Chromosome Haplotypes“. American Journal of Human Genetics. 70 (5): 1197–1214. doi:10.1086/340257. PMC 447595. PMID 11910562.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  7. ↑ Semino Ornella, Santachiara-Benerecetti A. Silvana, Falaschi Francesco; и др. (2002). „Ethiopians and Khoisan Share the Deepest Clades of the Human Y-Chromosome Phylogeny“. American Journal of Human Genetics. 70 (1): 265–268. doi:10.1086/338306. PMC 384897. PMID 11719903.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  8. ↑ Hassan, Hisham Y.; и др. (2008). „Y‐chromosome variation among Sudanese: Restricted gene flow, concordance with language, geography, and history“. American Journal of Physical Anthropology. 137 (3): 316–323. doi:10.1002/ajpa.20876. PMID 18618658. Посетено на 11 October 2017.
  9. ↑ Luis, Javier R.; и др. (2004). „The Levant Versus the Horn of Africa: evidence for bidirectional corridors of human migrations“. American Journal of Human Genetics. 74 (3): 532–544. doi:10.1086/382286. PMC 1182266. PMID 14973781.
  10. ↑ Zalloua, Pierre (2008). „Y-Chromosomal Diversity in Lebanon Is Structured by Recent Historical Events“. Am J Hum Genet. 82 (4): 873–882. doi:10.1016/j.ajhg.2008.01.020. PMC 2427286. PMID 18374297.
  11. ↑ Zalloua, Pierre (2008). „Identifying Genetic Traces of Historical Expansions: Phoenician Footprints in the Mediterranean“. Am J Hum Genet. 83 (5): 633–642. doi:10.1016/j.ajhg.2008.10.012. PMC 2668035. PMID 18976729.
  12. ↑ Druze Y-DNA Project
  13. ↑ Haber M, Platt DE, Badro DA, Xue Y, El-Sibai M, Bonab MA, Youhanna SC, Saade S, Soria-Hernanz DF, Royyuru A, Wells RS, Tyler-Smith C, Zalloua PA; Genographic Consortium. Influences of history, geography, and religion on genetic structure: the Maronites in Lebanon. Eur J Hum Genet. 2011 Mar;19(3):334-40. doi: 10.1038/ejhg.2010.177. Epub 2010 Dec 1. PMID: 21119711; PMCID: PMC3062011.
  14. ↑ Vincenza Battaglia, Simona Fornarino, Nadia Al-Zahery et al., "Y-chromosomal evidence of the cultural diffusion of agriculture in southeast Europe," European Journal of Human Genetics (2008), 1 – 11
  15. ↑ Bosch E., Calafell F., González-Neira A.; и др. (2006). „Paternal and maternal lineages in the Balkans show a homogeneous landscape over linguistic barriers, except for the isolated Aromuns“. Annals of Human Genetics. 70 (4): 459–487. doi:10.1111/j.1469-1809.2005.00251.x. PMID 16759179.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  16. ↑ E-M132
  17. ↑ Karafet et al. 2008

Извори за табели за конверзија

уреди

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Хаплогрупа_Е-М132&oldid=5252275“