Островот на богатството

За други значења видете ја страницата за појаснување.

„Островот на богатството“ (англиски: Treasure Island) или Островот на скриеното богатство e роман на шкотскиот писател Роберт Луис Стивенсон, кој за првпат бил објавена на 23 мај 1883 година. Во него се опишува приказната за една група пирати и обични граѓани кои се во потрага по закопано богатство на еден ненаселен остров во Карипското Море. Книгата е позната по приказната, но и по добриот опис на атмосферата, ликовите и акцијата која се одвива низ целиот текст. Исто така, романот вклучува добар опис на моралните вредности на самите ликови, особено на главниот негативен лик, а тоа се смета за чуден елемент во детската литература. Препознатливо за романот се пиратите, картата со скриеното богатство, бродовите и убиствата, како и тајните договори и преговори за опстанок на островот и враќање во Бристол со здраво тело и дух, но и богатство во џебовите.

Островот на богатството
Treasure Island

Корица на книгата од 1911.
Автор	Роберт Луис Стивенсон
Земја	Обединето Кралство
Јазик	англиски
Жанр	авантура детска лутература
Издавач	London: Cassell and Company (денес дел од Orion Publishing Group)
Издадена	1883

Структура

Романот се состои од вкупно 34 глави, распределени во шест дела:

Прв дел: Стариот гусар

• Стариот молски волк кај „Адмиралот Бенбау“
• Црниот пес се појавува и исчезнува
• Црн знак
• Морнарски ковчег
• Последната средба со слепиот
• Капетановите документи

Втор дел: Бродски готвач

• Заминувам за Бристол
• Во крчмата „Кај дулбијата“
• Барут и оружје
• Патување
• Што слушнав од бурето
• Воен совет

Трет дел: Мојата авантура на островот

• Почеток на авантурата
• Првата пресметка
• Човек на островот

Четврти дел: Барикада

• Приказната ја продолжува докторот: Како е напуштен бродот
• Приказната ја продолжува докторот: Последниот премин со чамецот
• Приказната ја продолжува докторот: Крај на борбата првиот ден
• Приказната одново ја продолжува Џим Хоукинс: Екипажот во засолниште
• Силвер како пратеник
• Напад

Петти дел: Мојата авантура на море

• Почетокот на мојата авантура на море
• Осеката дејствува
• Крстарењето на чунот
• Долу гусарското знаме
• Израил Хендс
• „Осмаци“

Шести дел: Капетанот Силвер

• Во непријателскиот логор
• Повторно црн знак
• На чесен збор
• Потрага по богатството - Флинтовата стрелка
• Потрага по богатството - Глас од шумата
• Падот на еден главатар
• И крај

Содржина

Џум Хоукинс е младо момче кое работи во гостилницата на неговите родители, „Адмиралот Бенбау“. Редовен гостин во гостилницата е стариот морнар Били Боунс, кој му дава пари на Џим за да внимава на пиратот со една нога. Еден ден го посетува Пју, слеп просјак и поранешен член на екипажот на злогласниот пиратски капетан Флинт. Били Боунс добива „црн знак“ од Пју, еден вид пиратска казна, и за кратко време умира. Тогаш, Џим и мајка му го отклучуваат морнарскиот ковчег на Били и во него наоѓаат дневник и карта, запечатена со восок. Исплашени, тие бегаат со документите пред непријателите на Били, а Џим се советува со докторот Лејсви и со неговиот пријател Трелони, кои сметаат дека станува збор дека картата го покажува скриеното богатаство на капетанот Флинт. Затоа, Трелони веднаш започнува со подготовките за заминување на непознатиот остров и го закупува бродот „Хиспањола“. Меѓутоа, прибирајќи го екипажот за бродот, Трелони ненамерно вработува и еден соработник на капетанот Флинт, Лонг Џон Силвер, како и други членови на екипажот на бродот на капетанот Флинт. Капетанот на „Хиспањола“, Смолет, не е задоволен од екипажот и се жали кај Трелони, но без успех. За време на пловидбата, Џим случајно го слуша Лонг Џон Силвер како се фали дека бил соработник на капетанот Флинт при што дознава и дека Силвер и неговите другари планираат да кренат бунт. Кога бродот пристига на островот, капетанот Смолет ги оддалечува повеќето од бунтовниците надвор од бродот, но на островот заминува и Џим. Таму, тој случајно го среќава Бен Ган, кој порано служел на бродот на капетанот Флинт и кој бил оставен на островот. Во меѓувреме, капетанот Смолет, докторот Лејсви, Трелони и нивните соработници ја напуштаат „Хиспањола“ со залихите и се засолнуваат во една барака која одамна ја изградиле пиратите. Подоцна, ним им се придружуваат и Џим и Бен Ган. Џон Силвер преговара со капетанот Смолет, барајќи да му ја предадат картата, а утредента, по неуспешните преговори, пиратите ја напаѓаат бараката при што на двете страни има многу жртви. Сакајќи да им помогне на пријателите, Џим тајно го напушта засолништето, го пронаоѓа чамецот на Бен Ган во шумата, а потоа плови кон „Хиспањола“, каде го убива пиратот Израел Хендс. Џим го крие бродот во еден залив и се враќа во бараката, која во меѓувреме ја зазеле пиратите. Џон Силвер го заробува Џим, но тие тајно соработуваат, а поради тоа, пиратите му покажуваат „црн знак“ на Силвер, сметајќи го за предавник. Во последне миг, тој им ја покажува картата на скриеното богатство и пиратите се откажуваат од идејата за бунт против Силвер. Утредента, Џим, Силвер и пиратите заминуваат во потрага по богатството, но кога пристигаат на местото, откриваат дека некој веќе го откопал богатството, Пиратите се сомневаат во Џим и во Силвер, но тогаш, докторот Лејсви и неговите соработници почнуваат да пукаат и пиратите бегаат во шумата. Џим, Силвер и останатите одат во пештерата на Бен Ган, каде тој го чува богатството што го открил пред неколку месеци. Тие го пренесуваат богатството на бродот, ги оставаат пиратите на островот, а на Силвер му дозволуваат да им се придружи во пловидбата. Меѓутоа, една ноќ, Силвер зема дел од богатството и бега од бродот, а Џон и пријателите се враќаат дома. Таму, капетанот Смолет се откажува од пловењето, а Џим страда од лоши соништа.

Ликови

• Џим Хоукинс - главниот лик во романот, прераскажувачот на приказната. Тој е младо момче кое ја иницира потрагата по богатството и воедно е главен протагонист во романот.
• Капетан Флинт - пират со лошо реноме, познат по неговите злосторства и ѕверства.
• Капетан Смолет - капетан на бродот „Хиспањола“, соработник на Ливси, Трелони и Џим.
• Лонг Џон Силвер - главен антагонист во приказната.
• Доктор Лејсви - еден од протагонистите во приказната, пријател и соработник на Џим.
• Скуир Трелони - пријател на Лејсви, еден од протагонистите во приказната.
• Били Боунс - поранешен пират кој престојува во мотелот на Џин и човек кој ја имал картата на богатството.
• Слепиот Пју - слеп пират кој го посетува Боунс за да му ја земе картата.
• Блек Дог - пират, соработник со Пу
• Бен Ган - заробеник на островот, подоцна соработник на Џим, Трелоуни, Ливси.
• Израел Хендс и 17 останати пирати, соработници на Силвер.

Изданија на македонски јазик

Во 2004 година, романот бил објавен од издавачката куќа „Просветно дело“, Редакција „Детска радост“ во рамките на библиотеката „Лектирни изданија“. Преводот од англиски јазик го извршил Димитар Башевски, автор на илустрациите е Димче Исаиловски, дизајнот и ликовно-графичкото уредување ги направил Жарко Туниќ, а лектурата и коректурата ги направила Катерина Ноневска. Книгата, со обем од 196 страници и димензии од 20 сантиметри, била испечатена во печатницата „Лидеа принт“ во Штип. Таа е каталогизирана во НУБ „Св. Климент Охридски“, Скопје и ја носи меѓународната ознака ISBN 9989-30-434-3.

Користена литература

• Cordingly, David (1995). Under the Black Flag: The Romance and Reality of Life Among the Pirates. ISBN 0-679-42560-8
• Letley, Emma, ed. (1998). Treasure Island (Oxford World's Classics). ISBN 0-19-283380-4
• Pietsch, Roland (2010). The Real Jim Hawkins: Ships' Boys in the Georgian Navy. ISBN 9781848320369
• Reed, Thomas L. (2006). The Transforming Draught: Jekyll and Hyde, Robert Louis Stevenson, and the Victorian Alcohol Debate. ISBN 0-7864-2648-9
• Watson, Harold (1969). Coasts of Treasure Island;: A study of the backgrounds and sources for Robert Louis Stevenson's romance of the sea. ISBN 0-8111-0282-3

Надворешни врски

• Островот на богатството на Проектот „Гутенберг“
• Островот на богатството, скенирана и илустрирана книга. Меѓу позначајните едиции ги вклучува:
  • Островот на богатството, 1911 Скрибнер
  • Островот на богатството, 1915 Харперс
  • Островот на богатството, 1912 Скрибнер.
  • Островот на богатството, 1911 Гин и Компанијата.
• Островот на богатството, со вовед и белешки од Френклин Т. Бејкер.
• Островот на богатството, аудио-книга.
• „Островот на скриеното богатство“ - македонска едиција.