{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/{{автотаксономија/Предлошка:Автотаксономија/Неукенсаурус|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}} |machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}} |machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}

Неукенсаурус (што значи „гуштер од Неукенс“) — род на титаносауруски сауроподски диносаурус кој живеел за време на Доцна Креда на територијата на денешена Аргентина и Уругвај во Јужна Америка пред околу 80 милиони години. Неговите фосили биле пронајдени од изливите на формацијата Анаклото, близу реката Неукен од каде потекнува и неговото име.

Неукенсаурус
Скелет од N. australis
Научна класификација [ у ]
Непознат таксон (попр): Неукенсаурус
Вид: Неукенсаурус
Научен назив
Неукенсаурус
Пауел, 1992
видови
  • N. australis (Лидекер, 1893)
  • N. robustus (Хуене , 1929 [оригинално Titanosaurus]) (nomen dubium)
Синоними

Историја уреди

 
Холотипични каудални пршлени

Во 1893 година, Ричард Лидекер го именувал Титаносаурус австралис, заснован на низа елементи на пршлените на опашката и екстремитетите. Остатоците биле пронајдени од Сантјаго Рот и Ф. Ромеро во провинцијата Неукен во Аргентина кај реката Неукен, а бил поставен од Лидекер. Шест пршлени на опашката, со инвентарниот број MLP Ly 1-6-V-28-1, биле холотип на видот. Веројатно биле пронајдени во слој од формацијата Анаклето.

Некои елементи што биле упатени на Titanosaurus australis, биле доделени на Лаплатасаурус araukanicus од страна на Фридрих фон Хуене во 1929 година. Истата година, фон Хуене го именувал Titanosaurus robustus и тврдел дека се разликува од T. australis во материјалот на екстремитетите. Фон Хуене му ги опишал сите тенки екстремитети на T. australis, но не идентификувал никакви разлики помеѓу пршлените.[1] Кога го опишал T. robustus, фон Хуене навистина не споредил други родови и видови со него. Од материјалот за синтип доделен од фон Хуене на T. robustus Хосе Фернандо Бонапарта и др. во 1978 година избрал четири лекотипови, примероци MLP 26-250, MLP 26-252, MLP 26-254 и MLP 26-259, лева коска, двете улни и лев полупречник.[2]

Во 1986 година, Хаиме Едуардо Пауел, заклучувајќи дека Titanosaurus australis е помалку сличен од Laplatasaurus araukanicus со Titanosaurus indicus, го именувал како посебен род: Неукенсаурус.[3] Сепак, тој тоа го сторил во необјавена дисертација што предизвикало Neuquensaurus australis и Neuquensaurus robustus да останат неважечки nomina ex disertatione. Во 1990 година, двата вида биле доделени на Салтасаурус од страна на Џон Стентон Мекинтош, како Saltasaurus australis и Saltasaurus robustus, тврдејќи дека одликите пронајдени од Бонапарта не биле од доволна таксономска важност за да се оправда генеричката поделба.

Во 1992 година Пауел валидно го именувал Неукенсаурусот, со типски вид Titanosaurus australis, од кои комбинацијата ново е Neuquensaurus australis. Тој, исто така, открил дека Titanosaurus robustus може да се додели на новиот род, но сметал дека не е дијагностички, и затоа е нобиум дубиум.[4]

Опис уреди

 
Споредба на големината
 
Хумерус и реконструиран череп

За овој диносаурус се верува дека поседувал остеодерми слични на оклоп. Релативно мал сауропод, со фемур само 0,75 метри во должина. Тој е еден од најпознатите од патагонските сауроподи. Покрај оригиналните фосили опишани од Лидекер во 1893 година, тие се претставени со фосили собрани на почетокот на дваесеттиот век, и понов материјал, вклучувајќи добро сочуван и делумно артикулиран примерок опишан во 2005 година (со два поврзани остеодерма).[5] Цервикалните пршлени се познати од повеќе примероци на Неукенсаурусот, иако малкумина се дефинитивно поврзани со кој било друг материјал. Дорзалните пршлени носат силно опитокоцелозни центри со странични пневматски отвори. Меѓутоа, во грбните страни, плевроцелите се прицврстени и внатрешно поделени, што е редовна одлика на титаносаурусите. Плеуроцелите се пропорционално повисоки отколку во Тригоносаурус или Лираиносаурус.

Неукенсаурусот има скоро целосен скелет. Меѓу од зачуваните елементи е скапулата, која наликува на Салтасаурусот, Лираиносаурусот и Аламосаурусот.

Класификација уреди

Неукенсаурусот е изведен солтасаурид . Нејзини најблиски роднини биле Салтасаурус, Рокасаурус и Бонатитан и заедно ги сочинувале Салтасаурините.[6]

Наводи уреди

  1. F. v. Huene, 1929, "Los sauriquios y ornitisquios del Cretáceo argentino", Anales del Museo de La Plata, serie 2 3: 1-196
  2. Bonaparte, J.F. and Gasparini, Z., 1978, "The sauropods of the Neuquén and Chubut Groups and their chronological relations", VII Congreso Geologico Argentino, Neuquén 11 pp 393–406
  3. Powell, J.E., 1986, Revisión del titanosáuridos de América del Sur, dissertation Universidad Nacional de Tucumán
  4. J.E. Powell, 1992, "Osteologia de Saltasaurus loricatus (Sauropoda - Titanosauridae) del Cretácico Superior del noroeste Argentino" In: J.L. Sanz & A.D. Buscalioni (eds.), Los Dinosaurios y Su Entorno Biotico: Actas del Segundo Curso de Paleontologia in Cuenca. Institutio "Juan de Valdes", Cuenca, Argentina pp 165-230
  5. Salgado, L.; Apesteguía, S.; Heredia, S.E. (2005). „A New Specimen of Neuquensaurus australis, a Late Cretaceous Saltasaurine Titanosaur from North Patagonia“. Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (3): 623–634. JSTOR 4524482.
  6. Alejandro Otero (2010). „The appendicular skeleton of Neuquensaurus, a Late Cretaceous saltasaurine sauropod from Patagonia, Argentina“ (PDF). Acta Palaeontologica Polonica. 55 (3): 399–426. doi:10.4202/app.2009.0099.Alejandro Otero (2010). "The appendicular skeleton of Neuquensaurus, a Late Cretaceous saltasaurine sauropod from Patagonia, Argentina" (PDF). Acta Palaeontologica Polonica. 55 (3): 399–426. doi:10.4202/app.2009.0099.