Национален парк Централен Балкан

Национален парк Централен Балкан (бугарски: Национален парк Централен Балкан) — национален парк во централна Бугарија, сместено во централните и повисоките делови на Стара Планина. Неговата надморска височина варира од 550 м во близина на градот Карлово до 2376 м на Врвот Ботев, највисокиот врв на планинскиот венец. Основан е на 31 октомври 1991 година. Националниот парк Централен Балкан е трета по големина заштитена територија во Бугарија, со површина од 716,69 км² со вкупна должина од 85 км од запад кон исток и просечна ширина од 10 км. Зазема територија од 5 од 28 провинции на земјата: Ловеч, Габрово, Софија, Пловдив и Стара Загора. Националниот парк вклучува девет природни резервати, покривајќи 28% од нејзината територија: Боатин, Царичина, Козја Стена, Стена, Северен Џендем, Пешти карпи, Соколна, Џендема и Стара река .

Национален парк Централен Балкан
МСЗП — Категорија II (национален парк)
Панорамски поглед на врвот Ботев и водопадот Рајско Праскало
Место	Стара Планина, Бугарија
Координати	42°46′16.35″N 24°29′43.6″E
Површина	716.69 км²
Воспоставен(а)	1991
Управно тело	Министерство за околина и води на Бугарија

Националниот парк Централен Балкан е еден од најголемите и највредните заштитени подрачја во Европа. Меѓународната унија за зачувување на природата го наведела паркот како категорија 2. Националниот парк и осум од деветте природни резервати се наоѓаат на списокот на ООН за заштитени области, а четири од природните резервати се вклучени во Светската мрежа на резерви на биосфера во рамките на Програмата за човекови и биосфери на УНЕСКО. Полноправен член е на ПАН парковите водени од СФП. Од 2017 година, античките букови шуми во сите девет резервати биле вклучени во светско културно наследство на исконско букови шуми.

Паркот спаѓа во планинските мешовити шуми Родоп, копнениот екорегион на палеарктичката умерена широколисна и мешана шума. Тој е дом на ретки и загрозени видови и заедници од дивиот свет, саморегулирани екосистеми со биолошка разновидност, како и историски места со глобално културно и научно значење. Флората е претставена од 2340 видови и подвидови на растенија. Шумите зафаќаат 56% од вкупната површина. Постојат 59 видови цицачи, 224 видови птици, 14 видови влекачи, 8 видови водоземци и 6 видови риби, како и 2387 видови безрбетници.

Историја

Паркот (зима)

Националниот парк „Централен Балкан“ е основан во 1991 година за да се зачува единствената природна глетка и наследство на оваа област и да се заштитат обичаите и егзистенцијата на месното население. Дирекцијата за паркови, регионално тело на Министерството за животна средина и води управува со паркот. Дирекцијата ги ангажира локалните организации, волонтерите и планинските ентузијасти во остварувањето на нејзините цели.

Статистика за паркот

• Површина: 71,669,5 хектари
• Вкупна должина: 85 км
• Просечна ширина: 10 км
• Највисок врв: Ботев на 2.376 метри надморска височина
• Најниска кота: во близина на Карлово, околу 500 метри надморска височина
• Пошумена површина: 44.000,8 хектари
• Површина без дрво: 27,668,7 хектари
• 70% од сите екосистеми се природни
• Постојат 9 природни резервати, со комбинирана површина од 20.019 хектари

Екосистеми

Масив Триглав

Вековните шуми од бука, смрека, ела, габер и даб од дурмаст опфаќаат поголем дел од паркот. Повеќе од половина од флората на Бугарија е идентификувана во рамките на Паркот, а од нив, 10 видови и 2 подвида се ендемски и ги нема никаде на друго место во светот. Над 130 повисоки растенија и животни кои се среќаваат во националниот парк Централен Балкан се наведени во бугарската и светската црвена книга на загрозени видови.

Познати се 166 видови лековити растенија, 12 се заштитени со закон. Покрај тоа, има 229 видови мов, 256 видови печурки и 208 видови алги. Централниот дел на Стара Планина е дом на 70% од сите безрбетните организми и 62% од сите ’рбетни животни во Бугарија. Постојат 224 одделни видови птици, што го прави националниот парк Централен Балкан важно меѓународно прибежиште за птици.

Проектот CORINE BIOTOPS, финансиран од ЕУ, создал методологија за класификација на живеалиштата и 49 од класифицираните видови живеалишта се претставени во националниот парк Централен Балкан. Од нив, 24 се вклучени во „Списокот на загрозени живеалишта“, што бара посебни мерки за заштита согласно Конвенцијата на ЕУ за живеалиштата.

Терен

Теренот на Парк вклучува големи високопланински ливади, вертикални карпести лица, пропасти, длабоки кањони, водопади, како и бројни врвови, од кои околу 20 се наоѓаат на надморска височина од 2.000 метри и повеќе. Националниот парк Централен Балкан е омилено место за туристите, природниците и научниците.