Мајот
Мајот (француски: Mayotte; маоре: Maore; малгашки: Mahori) е прекуморски департман и регион на Франција. Се состои од два острова: Гран Тер-Махоре и помалиот остров, Петит Тер-Паманзи и неколку островчиња околу овие два. Архипелагот се наоѓа на северниот дел на Мозамбичкиот Проток во Индискиот Океан, односно меѓу севернозападниот дел од Мадагаскар и североисточниот дел од Мозамбик. Мајот се протега на површина од 374 км2, популацијата изнесува околу 194.000 жители и затоа се смета за густо населена. Најголемо населено место и префектура е градот Мамуѕу. Нејзината територија, географски припаѓа на Коморските Острови, но со референдумот од 1974 година, политички била поделена и останала под владеењето на Франција. Оваа територија е позната и како Махоре, родното име на нејзиниот главен остров.Со референдумот од 2009 година, популацијата одобрила пристапувањето на статус на депертман (95,2 % гласале за статус на департман). На 31 март 2011, Мајот станал прекуморски департман.
Департман Мајот |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Главен град (и најголем) | Мамуѕу (префектура) | |||||
Службен јазик | француски | |||||
народни јазици | маоре, (свахили), малгашки | |||||
Народности | 92% Коморци (Банту, Арапи, и Малгаши), 3% Свахили, 2% Французи, 1% Макуа, 2% останати[1] | |||||
Демоним | Мајотци | |||||
Уредување | прекуморски депарман | |||||
• | Претседател на Ген. совет | Даниел Зајдани | ||||
• | Префект | Томас Дегос | ||||
Прекуморски департман и регион на Франција | ||||||
• | почнувајќи од | 31 март 2011 | ||||
Површина | ||||||
• | Вкупна | 374 км2 (~185-та) | ||||
• | Вода (%) | 0,4 | ||||
Население | ||||||
• | проценка за 2009 г. | 194.000[2] | ||||
• | Попис 2007 | 186.452[3] (179-та) | ||||
• | Густина | 498.5 жит/км2 (~21-ва) | ||||
БДП (номинален) | проценка за 2005 г. | |||||
• | Вкупно | €0,91 милијарди[4] | ||||
• | По жител | €5.200[4](2005) | ||||
Валута | евро (EUR ) |
|||||
Часовен појас | (UTC+3) | |||||
НДД | .yt | |||||
Повик. бр. | 262 (порано: +269) |
Географија
уредиПоголемиот остров, Махоре, геолошки е најстар од Коморските Острови. Махоре во должина се простира на 39км, а 22км во широчина, а неговиот највисок врв е Монт Бенара со 660м над морското ниво. Поради вулканските камења, почвата во некои предели е релативно богата. Коралски гребен го опкружува островот обезбедувајќи заштита од бродови и недостапност на луѓето да ловат. Сè до 1977 година Ѕауѕи бил главен град на Мајот. Тој се наоѓа во Паманзи, и е најголем од неколкуте островчиња прилепени до Махоре.
Историја
уредиВо 1500 година, Мајотскиот султанат се населил на островот. Во 1503 година, португалски истржувачи го набљудувале Мајот, но не г колонизирале.
Во 1832 година, Андриантсоли, поранешниот крал на Ибоина во Мадагаскар, го освоил Мајот. Во 1833 година, соседниот султанат од Мвали го освоил Мајот. На 19 ноември 1835 година, султанатот Нѕувани го освоил Мајот.
Во 1843 година, Мајот била одделена од Франција заедно со другите коморски острови. Со референдумите од 1974 и 1976 година, тоа е единствениот остров на архипелагот кој изгласал да остане во контакт со Франција. Коморските Острови продолжиле да бараат власт за островот. Со нацрт резолуција од 1976 година, Советот за безбедност на Обединетите Нации ја призна независноста на Коморските Острови врз Мајот, со поддршка од 11 од вкупно15 членови на Советот, а за кое Франција ставила вето. За последен пат во 2011 година, Франција поднела вето до Советот.се до 1995 година, Генералното собрание на ООН усвоило низа на резолуции поврзани со проблемот, под насловот „Прашањето за Коморските Острови од Мајот“. Од 1995 година, Генералното собрание повеќе не го ставило прашањето за Мајот како предмет на дискусија.
Со референдумот на 29 март 2009 година, Мајот станала прекуморски департман на Франција. 95,5% гласале за промена на статусот на островот од „ прекуморска заедница“ да стане 101 департман на Франција. Нејзиниот неофицијален традиционален исламски закон, кој се практикувал во секојдневниот живот бил заменет со францускиот граѓански законик. Понатаму, во Мајот започнале да се употребуваат социјалното осигурување и даноците.
Политика
уредиПолитиката на Мајот зазема место во рамките на парламентарна претставничка демократија на француската прекуморска заедница, каде што претседателот на Генералниот совет е шеф на владата и повеќе партискиот систем. Извршната власт е под водство на влдата. Мајот испраќа еден претставник во француското народно собрание и двајца сенатори во францускиот сенат.
Ситуацијата со Мајот се покажа чудна за Франција. Додека месното население не сакало да се оддели од Франција и да се придружи на Коморските Острови. Понатаму, необичната локална администрација на Мајот, предводена од муслиманскиот закон, многу тешко ќе се вклопи во правните структири на Франција, не споменувајќи ги трошоците во доведувањето на стандардите на живеење до едно најблиско ниво на оние во метрополска Франција. Од тие причини, законите донесени од Народниот парламент за Мајот, треба и да се почитуваат.
Во 2001 година, статусот на Мајот се сменил во статус на департман на Франција, со посебна назнака на департманска колективност. Од референдумот, 73% од гласачите ја одобриле оваа промена. Во 2003 година, по конституционалната реформа, Мајот станала прекуморска заедница, со задржување на статусот „департманска заедница“ на Мајот.
На 31 март 2011 година, Мајот станала прекуморски департман на Франција, следејќи го резултатот од мартскиот референдум во 2009 година, кој бил поддржан од 95% од гласачите. Како дел од прекуморските департмани, тоа значи дека ќе се прифати истиот правен и социјален систем кој се користи во цела Франција. Тоа налага и напуштање на некои закони, усвојување на стандардот на францускиот граѓански законик, реформа во судството, образованието, социјалниот и фискален систем, и сето тоа во понатамошните 20 години. И покрај нејзиниот домашна уставна еволуција од статус на прекуморска заедница до прекуморски департман, Мајот сепак останува една „прекуморска земја и територија“ во асоцијација со Унијата и ќе стане само еден најодалечен регион од Европската унија по барање на француската влада, а преку процесот прикажан во декларацијата 43 додадена во Договорот од Лисабон.
Демографија
уредиСпоред пописот од јули 2007 година, Мајот има вкупно 186.452 жители.[3] Според пописот од 2002 година, 64,7% луѓето кои живеат во Мајот се родени таму, а 3,9% се родени во останатиот дел на Франција, 28,1% се имигранти од Коморските острови, 2,8% се имигранти од Мадагаскар, а 0,5% се луѓе од други земји.
Главна религија во Мајот е исламот. 93% од населението е муслиманско, а само 3% од населението е христијанско. 85.000 од вкупно 90.000 жители на островот се Коморци. Коморците се мешавина од населувачи од повеќе области: ирански трговци, Африканци, Арапи и Малгаши (народот на Мадагаскар). Коморските заедници може да се забележат и на други делови од коморскиот ланец како и во Мадагаскар.
- Христијани - 1.400
- Муслимани - 197,200
- Без Религија - 400
- Народна Религија - 1.000
{{bar box |float=right |title=Верници во Мајот |barwidth=200px |bars=
Муслимани
98,60 % Христијани
0,70 % Без Религија
0,20 % Народна Религија
0,50 %
Јазици
уредиФранцускиот јазик е единствениот службен јазик во Мајот. Тој е јазик кој се користи во администрацијата и образовниот систем. Се користи и во медиумите (телевизија и радио), во рекламни пропаганди и билборди. И покрај ова, Мајот е една од прекуморски француски територии каде знаењето на францускиот јазик е најмалку развиено. Со пописот од 2002 година, само 55% од населението постаро од 15 години се изјаснило дека знае да чита и пишува француски јазик, иако оваа цифра е повисока од онаа на луѓето кои знаат да читаа и пишуваат на маоре (41%) и арапски (33%).
Неодамна, со имплементацијата на француската централна држава дошло до значителен прогрес на францускиот јазик во Мајот, благодарејќи на развојот обврзаното образување на децата како и на економскиот развој.
Денес постојат семејства кои на своите деца им зборуваат само на француски јазик, со надеж дека ќе го подобрат нивниот општествен напредок. Со изучување на францускиот јазик, како и гледање телевизија на француски јазик, многу малди луѓе употребуваат сè повеќе француски зборови додека зборуваат на маоре и буши, доведувајќи до страв дека овие мајчини јазици на Мајот би можеле да исчезнат или да станат еден вид на основниот француски креолски дијалект.
Матични јазици на Мајот се следниве:
- маоре (Shimaore) - дијалект на свахили со големо влијание од францускиот и малгашкиот (мадагаскарски) јазик.
- буши (Kibushi), западен дијалект на малгашкиот јазик, под силно влијание од шимаоре и арапскиот.
- анталаоци (Kiantalaotsi), уште еден западен дијалект на малгашкиот јазик, исто така под силно влијание од шимаоре и арапскиот.
- буши се зборува во јужниот и севернозападниот дел на Мајот, а маоре се зборува насекаде.
Арапскиот јазик се изучува во медресите. Неколку дијалекти од коморските јазици главно навлезени со доаѓањето на
- доселениците кои дошле во Мајот уште во 1974 година. Ѕвани (дијалект од Анжуан), нгазиџа (дијалект од Голем Комор) и мвали (дијалект на Мохели).
Во 2006 година, француското Министерство за Национално образование спроведе анкета меѓу петтооделенци, споредено со САД. Прашањата се однесувале во врска со јазикот кој го зборуваат учениците како и јазикот кој го зборуваат нивните родители. Еве ги резултатите од анкетата:
- маоре 55,1%
- нѕвани 22,3%
- буши 13,6%
- нгазиџа 7,9%
- француски 1,4%
- мвали 0,8%
- арапски 0,4%
- анталаоци 0,2%
- останати 0,4%
Сепак, кога ќе се вбројат и говорниците на вториот службен јазик (на пример оние луѓе на кои мајчин јазик им е маоре, но кои исто така зборуваат француски но како втор јазик), затоа следат следните резултати:
- маоре 88,3%
- француски 56,9%
- нѕвани 35,2%
- буши 28,8%
- нгазиџа 13,9%
- арапски 10,8%
- мвали 2,6%
- анталаоци 0,9%
- останати 1,2%
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ ben cahoon. „Информации за Мајот“. Worldstatesmen.org. Посетено на 1 април 2011. (англиски)
- ↑ Одделение за економски и социјални работи: Распределба на населението (2009). „Изгледи за иднината на светското население - Табела A.1“ (PDF). 2008 revision. ООН. Посетено на 12 March 2009. Наводот journal бара
|journal=
(help) (англиски) - ↑ 3,0 3,1 INSEE, Влада на Франција. „INSEE - Информации бр. 32“ (PDF). Посетено на 2 декември 2007. (француски)
- ↑ 4,0 4,1 INSEE. „8.1 Бруто-домашен производ“ (PDF). Посетено на 21 август 2010. (француски)