Матичен млечпчелен секрет кој се користи во исхраната на ларвите и возрасните матици.[1] Се излачува од жлездите во хипофаринксот на пчелите работнички и со него се хранат сите ларви во колонијата, без разлика на полот или кастата.

Ларви од кралица во развој опкружени со матичен млеч
Ларва на кралицата во ќелија на рамка со пчели

Во текот на процесот на создавање на нови матици, работничките градат посебни ќелии за матици. Ларвите во овие ќелии се хранат со обилни количини матичен млеч. Овој вид на хранење го поттикнува развојот на морфологијата на матиците, вклучувајќи ги целосно развиените јајници потребни за да се снесат јајца.[2]

Матичниот млеч понекогаш се користи во алтернативната медицина под категоријата апитерапија. Често се продава како додаток во исхраната за луѓето, но Европската управа за безбедност на храната заклучила дека сегашните докази не го поддржуваат тврдењето дека консумирањето матичен млеч нуди здравствени придобивки за луѓето.[3] Во Соединетите Американски Држави, Управата за храна и лекови презела правни дејствија против компаниите кои пласирале производи од матичен млеч користејќи неосновани тврдења за здравствени придобивки.[4][5]

Производство

уреди

Матичниот млеч се излачува од жлездите во главите на пчелите работнички и со него се хранат сите пчелни ларви, без разлика дали се предодредени да станат трутови (мажјаци), работнички (стерилни женки) или матици (плодни женки). По три дена, трутовите и работничките ларви повеќе не се хранат со матичен млеч, но ларвите на матицата продолжуваат да се хранат со оваа посебна супстанција во текот на нивниот развој.[се бара извор]

Состав

уреди

Матичниот млеч е 67% вода, 12,5% белковини, 11% едноставни шеќери (моносахариди), 6% масни киселини и 3,5% 10-хидрокси-2-деценоична киселина (10-HDA). Исто така, содржи минерали во трагови, антибактериски и антибиотски компоненти, пантотенска киселина (витамин Б5), пиридоксин (витамин Б6) и количини во трагови на витамин Ц, но ниту еден од витамините растворливи во масти: А, Д, Е или К.[6]

Белковини

уреди

Главните белковини на матичниот млеч се фамилија (ГПММ) на белковини што ги лачат пчелите. Семејството се состои од девет белковини, од кои ГПММ1 (исто така наречен ројалактин), ГПММ2, ГПММ3, ГПММ4 и ГПММ5 се присутни во матичниот млеч што го лачат пчелите работнички. ГПММ1 е најзастапен и најголем по големина. Петте белковини сочинуваат 83-90% од вкупните белковини во матичниот млеч.[7][8] Матичниот млеч се користи во традиционалната медицина уште од античко време, а главните белковини на матичниот млеч се покажале како главни лековити компоненти. Тие се синтетизираат од фамилија од девет гени (гени на главните белковини на матичниот млеч), кои пак се членови на жолтото семејство на гени како кај плодната мува (Drosophila) и бактериите. Им се припишува дека се вклучени во диференцијалниот развој на ларвите на матиците и работничките ларви, со што се воспоставува поделба на трудот во пчелната колонија.[7]

Епигенетски ефекти

уреди

Матиците и работничките претставуваат еден од највпечатливите примери на еколошки контролиран фенотипски полиморфизам. Дури и ако две ларви имаат идентична ДНК, едната израсната да биде работничка, другата матица, двете возрасни единки ќе бидат силно диференцирани во широк опсег на одлики, вклучувајќи анатомски и физиолошки разлики, долговечност и репродуктивен капацитет. Матиците ја сочинуваат женската сексуална каста и имаат големи активни јајници, додека работничките имаат само рудиментирани, неактивни јајници и се функционално стерилни. Развојната поделба на матица-работничка се контролира епигенетски со диференцијално хранење со матичен млеч; Се чини дека ова се должи конкретно на белковината ројалактин. Женската ларва предодредена да стане матица се храни со големи количини матичен млеч; ова предизвикува каскада од молекуларни настани што резултира со развој на матица.[2] Се покажало дека оваа појава е посредувана од епигенетска модификација на ДНК позната како CpG метилација.[9] Замолчувањето на изразот на ензимот кој ја метилира ДНК во новоизведените ларви доведува до ефект сличен на ефектот на матичниот млеч врз развојната траекторија на ларвите; поголемиот дел од индивидуите со намалени нивоа на метилација на ДНК се појавуваат како кралици со целосно развиени јајници. Ова откритие сугерира дека метилацијата на ДНК кај медоносните пчели овозможува различно менување на изразувањето на епигенетските информации во зависност од нутритивниот влез.[10]

Човечка употреба

уреди

Одгледување

уреди

Матичниот млеч се собира со стимулирање на колониите со подвижна рамка за да се добијат пчели матици. Матичниот млеч се собира од секоја поединечна матична клетка (саќе) кога ларвите на матицата се стари околу четири дена. Ова се единствените клетки во кои се депонираат големи количини; кога со матичен млеч се хранат со работничките ларви, тој им се дава директно ним, а тие го консумираат како што се произведува, додека клетките на ларвите на матиците се „снабдуваат“ со матичен млеч многу побрзо отколку што ларвите можат да го консумираат. Затоа, само од ќелиите на матицата може да се собира матичен млеч.

Добро управувана кошница во текот на сезона од 5-6 месеци може да произведе приближно 500 g матичен млеч.[се бара извор] Бидејќи производот е лесно расиплив, производителите мора да имаат брз пристап до соодветно складирање во ладилници (на пример, фрижидер или замрзнувач за домаќинство) во кој матичниот млеч се чува додека не се продаде или пренесе во собирен центар. Понекогаш во матичниот млеч се додава мед или пчелин восок, што се смета дека помага во неговото чување.[се бара извор]

Несакани ефекти

уреди

Матичниот млеч може да предизвика алергиски реакции кај луѓето, кои се движат од сугреб, астма, па дури и фатална анафилакса.[11][12][13][14][15][16] Инциденцата на алергиски несакани ефекти кај луѓето кои консумираат матичен млеч е непозната. Ризикот од алергија на матичен млеч е поголем кај луѓето кои имаат други алергии.[11]

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. Jung-Hoffmann, L (1966). „Die Determination von Königin und Arbeiterin der Honigbiene“. Z Bienenforsch. 8: 296–322.
  2. 2,0 2,1 Maleszka, Ryszard (27 October 2014). „Epigenetic integration of environmental and genomic signals in honey bees: the critical interplay of nutritional, brain and reproductive networks“. Epigenetics. 3 (4): 188–192. doi:10.4161/epi.3.4.6697. PMID 18719401.
  3. „Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to: anthocyanidins and proanthocyanidins (ID 1787, 1788, 1789, 1790, 1791); sodium alginate and ulva (ID 1873); vitamins, minerals, trace elements and standardised ginseng G115 extract (ID“. EFSA Journal. 9 (4): 2083. April 2011. doi:10.2903/j.efsa.2011.2083.
  4. „Federal Government Seizes Dozens of Misbranded Drug Products: FDA warned company about making medical claims for bee-derived products“. Food and Drug Administration. Apr 5, 2010.
  5. „Inspections, Compliance, Enforcement, and Criminal Investigations: Beehive Botanicals, Inc“. Food and Drug Administration. March 2, 2007.
  6. „Value-added products from beekeeping. Chapter 6“.
  7. 7,0 7,1 Buttstedt, Anja; Moritz, Robin F. A.; Erler, Silvio (May 2014). „Origin and function of the major royal jelly proteins of the honeybee (Apis mellifera) as members of the yellow gene family“. Biological Reviews. 89 (2): 255–269. doi:10.1111/brv.12052. PMID 23855350.
  8. Albert, Stefan; Bhattacharya, Debashish; Klaudiny, Jaroslav; Schmitzová, Jana; Simúth, Jozef (August 1999). „The Family of Major Royal Jelly Proteins and Its Evolution“. Journal of Molecular Evolution. 49 (2): 290–297. Bibcode:1999JMolE..49..290A. doi:10.1007/pl00006551. PMID 10441680.
  9. Kucharski, R.; Maleszka, J.; Foret, S.; Maleszka, R. (13 March 2008). „Nutritional Control of Reproductive Status in Honeybees via DNA Methylation“. Science. 319 (5871): 1827–1830. Bibcode:2008Sci...319.1827K. doi:10.1126/science.1153069. PMID 18339900.
  10. Kucharski, R.; Maleszka, J.; Foret, S.; Maleszka, R. (2008). „Nutritional Control of Reproductive Status in Honeybees via DNA Methylation“. Science. 319 (5871): 1827–1830. Bibcode:2008Sci...319.1827K. doi:10.1126/science.1153069. PMID 18339900.
  11. 11,0 11,1 Leung, R; Ho, A; Chan, J; Choy, D; Lai, CK (March 1997). „Royal jelly consumption and hypersensitivity in the community“. Clin. Exp. Allergy. 27 (3): 333–6. doi:10.1111/j.1365-2222.1997.tb00712.x. PMID 9088660.
  12. „Food-induced anaphylaxis caused by ingestion of royal jelly“. J. Dermatol. 33 (6): 424–426. 2006. doi:10.1111/j.1346-8138.2006.00100.x. PMID 16700835.
  13. „Allergic reactions to honey and royal jelly and their relationship with sensitization to compositae“. Allergol. Immunopathol. 26 (6): 288–290. 1998.
  14. „Asthma and anaphylaxis induced by royal jelly“. Clin. Exp. Allergy. 26 (2): 216–222. 1996. doi:10.1111/j.1365-2222.1996.tb00082.x. PMID 8835130.
  15. „Royal jelly-induced asthma and anaphylaxis: clinical characteristics and immunologic correlations“. J. Allergy Clin. Immunol. 96 (6 Pt 1): 1004–1007. 1995. doi:10.1016/S0091-6749(95)70242-3. PMID 8543734.
  16. „Fatal royal jelly-induced asthma“. Med. J. Aust. 160 (1): 44. 1994. doi:10.5694/j.1326-5377.1994.tb138207.x. PMID 8271989.

Литература

уреди
  • Balch, Phyllis A.; Balch, James F. (2000). Prescription for Nutritional Healing, Third Edition. New York: Avery. ISBN 978-1-58333-077-7.
  • Ammon, R.; Zoch, E. (1957). „Zur Biochemie des Futtersaftes der Bienenkoenigin“. Arzneimittel-Forschung. 7: 699–702.
  • Blum, M.S.; Novak, A.F.; Taber, S. (1959). „10-Hydroxydecenoic Acid, an antibiotic found in royal jelly“. Science. 130 (3373): 452–453. doi:10.1126/science.130.3373.452. PMID 13675771. S2CID 83635354.
  • Bonomi, A (1983). „Acquisizioni in tema di composizione chimica e di attivita' biologica della pappa reale“. Apitalia. 10 (15): 7–13.
  • Braines, L.N. (1959). Royal jelly I. Inform. Bull. Inst. Pchelovodstva, 31 pp (with various articles)
  • Braines, L.N. (1960). Royal jelly II. Inform. Bull. Inst. Pchelovodstva, 40 pp.
  • Braines, L.N. (1962). Royal jelly III. Inform. Bull. Inst. Pchelovodstva, 40
  • Chauvin, R. and Louveaux, 1. (1956) Etdue macroscopique et microscopique de lagelee royale. L'apiculteur.
  • Cho, Y.T. (1977). „Studies on royal jelly and abnormal cholesterol and triglycerides“. Amer. Bee. 117: 36–38.
  • De Belfever, B. (1958) La gelee royale des abeilles. Maloine, Paris.
  • Destrem, H. (1956) Experimentation de la gelee royale d'abeille en pratique geriatrique (134 cas). Rev. Franc. Geront, 3.
  • Giordani, G (1961). „[Effect of royal jelly on chickens.]“. Avicoltura. 30 (6): 114–120.
  • Hattori N, Nomoto H, Fukumitsu H, Mishima S, Furukawa S. [Royal jelly and its unique fatty acid, 10-hydroxy-trans-2-decenoic acid, promote neurogenesis by neural stem/progenitor cells in vitro.] Biomed Res. 2007 Oct;28(5):261-6.
  • Hashimoto, M; Kanda, M; Ikeno, K; Hayashi, Y; Nakamura, T; Ogawa, Y; Fukumitsu, H; Nomoto, H; Furukawa, S (Apr 2005). „Oral administration of royal jelly facilitates mRNA expression of glial cell line-derived neurotrophic factor and neurofilament H in the hippocampus of the adult mouse brain“. Biosci. Biotechnol. Biochem. 69 (4): 800–5. doi:10.1271/bbb.69.800. PMID 15849420. S2CID 14746946.
  • Inoue, T. (1986). The use and utilization of royal jelly and the evaluation of the medical efficacy of royal jelly in Japan. Proceeding sof the XXXth International Congress of Apiculture, Nagoya, 1985, Apimondia, 444-447
  • Jean, E (1956). „A process of royal jelly absorption for its incorporation into assimilable substances“. Fr. Pat. 1 (118): 123.
  • Jacoli, G (1956). „Ricerche sperimentali su alcune proprieta' biologiche della gelatina reale“. Apicoltore d'Italia. 23 (9–10): 211–214.
  • Jung-Hoffmann, L (1966). „Die Determination von Königin und Arbeiterin der Honigbiene“. Z. Bienenforsch. 8: 296–322.
  • Karaali, A.; Meydanoglu, F.; Eke, D. (1988). „Studies on composition, freeze drying and storage of Turkish royal jelly“. J. Apic. Res. 27 (3): 182–185. doi:10.1080/00218839.1988.11100799.
  • Kucharski R, Maleszka, J, Foret, S, Maleszka, R, Nutritional Control of Reproductive Status in Honeybees via DNA Methylation. Science. 2008 Mar 28;319(5871):1827-3
  • Lercker, G.; Capella, P.; Conte, L.S.; Ruini, F.; Giordani, G. (1982). „Components of royal jelly: II. The lipid fraction, hydrocarbons and sterolds“. J. Apic. Res. 21 (3): 178–184. doi:10.1080/00218839.1982.11100538.
  • Lercker, G.; Vecchi, M.A.; Sabatini, A.G.; Nanetti, A. (1984). „Controllo chimicoanalitico della gelatina reale“. Riv. Merceol. 23 (1): 83–94.
  • Lercker, G.; Savioli, S.; Vecchi, M.A.; Sabatini, A.G.; Nanetti, A.; Piana, L. (1986). „Carbohydrate Determination of Royal Jelly by Gas-liquid chromatography–High Resolution Gas Chromatography (HRGC)“. Food Chemistry. 19 (4): 255–264. doi:10.1016/0308-8146(86)90049-x.
  • Lercker, G.; Caboni, M.F.; Vecchi, M.A.; Sabatini, A.G.; Nanetti, A. (1992). „Caratterizzazione dei principali costituenti della gelatina reale“. Apicoltura. 8: 11–21.
  • Maleszka, R (2008). „Epigenetic integration of environmental and genomic signals in honey bees: the critical interplay of nutritional, brain and reproductive networks“. Epigenetics. 3 (4): 188–192. doi:10.4161/epi.3.4.6697. PMID 18719401.
  • Nakamura, T. (1986) Quality standards of royal jelly for medical use. proceedings of the XXXth International Congress of Apiculture, Nagoya, 1985 Apimondia (1986) 462–464.
  • Rembold, H (1965). Biologically active substances in royal jelly. Vitamins & Hormones. 23. стр. 359–382. doi:10.1016/S0083-6729(08)60385-4. ISBN 9780127098234. PMID 5326344.
  • Salama, A.; Mogawer, H.H.; El-Tohamy, M. (1977). „Royal jelly a revelation or a fable“. Egyptian Journal of Veterinary Science. 14 (2): 95–102.
  • Takenaka, T. Nitrogen components and carboxylic acids of royal jelly. In Chemistry and biology of social insects (edited by Eder, J., Rembold, H.). Munich, German Federal Republic, Verlag J. Papemy (1987): 162–163.
  • Wagner, H.; Dobler, I.; Thiem, I. (1970). „Effect of royal jelly on the peirpheral blood and survival rate of mice after irradiation of the entire body with X-rays“. Radiobiologia Radiotherapia. 11 (3): 323–328.
  • Winston, M, The Biology of the Honey Bee, 1987, Harvard University Press

Надворешни врски

уреди