Литвин
Литвин (белоруски: ліцьвін, літвін; литвански: litvinas; полски: Litwin; руски: литвин; украински: литвин) е словенски збор за жителите на Големо Кнежевство Литванија, кој најрано се користел во 16 век најмногу од источните Словени. Во моментов, Литвин и неговите сродници се користат на многу европски јазици за Литванците (унгарски: litván; македонски: Литвански; полски: Litwin).
Значења
уредиГолемото Кнежевство Литванија
уредиВо 16-18 век, терминот „Литвин“ најчесто се користел од источните Словени за да се ословат жителите на Литванија, односно Големо Кнежевство Литванија.[1]
Неколку автентични извори, преживеани од средниот век, со изразено мислење на самите големи војводи на Литванија покажуваат дека Литванците (основачите, владетелите на Литванија од династијата Гедиминиди) се оние кои зборувале старо литвански и потекнуваат од културните региони на Аукштаитија и Жемаитија, додека нивните источни соседи биле Русите (Рутенците):
Етничка група во Украина
уредиЛитвините се мала етничка група во областа на средноточната река Десна (северна Украина). Етнографските или културните студии за Литвините се слабо забележани и се проследени до почетокот на 18 век.[2] Поетот-монах Климентиј Зиновијив кој објавил неколку културни студии забележал дека Литвините, можеби по постара паганска традиција, работеле во недела и одмарале во петок.[2][3] Повеќе белешки за Литвините биле дадени на крајот на 18 век од историчарите на Руското Царство Афанасиј (Опанас) Шафонски и Јаков Маркович.[2] Според Маркович, Литвините се регионална групација како што се Гаскоњите во Франција или Швабите во Германија.[2][4]
Името Литвин (Литвјак) го должи своето потекло на политичките фактори и е демоним (политоним) што се однесува на Големо Кнежевство Литванија.[2] Литвините во регионот Чернихив (Черниговска Област) се нарекуваат себеси Руски, но не Москали или Кацапи.[2] Тие сметаат дека терминот Литвин е погрден.[2] Според пописот од 2001 година, во Украина имало 22 Литвини.[5]
Модерна употреба во Белорусија
уредиОд распаѓањето на Советскиот Сојуз во 1991 година,[6] терминот „Литвин“ бил усвоен од некои белоруски националисти за да го прогласат Големото Кнежевство Литванија како белоруско.[7] Ова е алтернатива на демонимот „Белоруси“ кој потекнува од Бела Русија и, според тоа, имплицира дека е некако помал од Големата Русија.[7] Белорусите како професорот по провинциска училишна литература Микола Јермалович и Виктор Верас тврдат дека Големото Кнежевство било Белоруси и дека современите Литванци се „историски Самогијци“ (терминот Самогитија се преведува како Низини на Литванија) кои, иако биле „не Литванци“, некако успеале да си го узурпираат името „Литванија“. Со други зборови, овие писатели за разлика од литванските лингвисти тврдат дека современите Белоруси се „вистинските Литванци“ наведени во историските текстови, а не „модерни Литванци“. Оваа теорија се смета за недокажана и не е прифатена од страна на историчарите.[6][8] За време на пописот во 2009 година, 66 лица се идентификувале како Литвини во Белорусија.[9]
Адам Мицкевич некои Белоруси го сметаат за „Литвин“,[10][11][12] но почесто се смета за Литванец.[13][14][15][16][17][18]
Модерна употреба во Полска
уредиПолјаците сè уште ги користат зборовите Литвини и Литва кога се однесуваат на Литванците и Литванија соодветно.[19][20] Додека Белорусите и Белорусија се именувани како Биалорусини и Биалорус соодветно на полски.[21][22]
Модерна употреба во Украина
уредиУкраинците во денешно време ја нарекуваат Литванија - Литва на украински, што е неговото историско име од средниот век,[23] а Литванците - Литовци.[24][25]
Наводи
уреди- ↑ Літвіны Архивирано на 1 април 2009 г. // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 2 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш.Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. С. 206—208.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Horlenko, Volodymyr Litvins of the Ukraine North are possibly a fragment of legendary tribe of Siverians (Литвини півночі України - ймовірний уламок племені літописних Сіверян) Архивирано на 22 април 2021 г.. "Landmarks of Ukraine". 2001.
- ↑ Artifacts of Ukrainian-Ruthenian language and literature / Shevchenko Scientific Society Archaeographic Commission. - Lviv, 1912. - Vol.7. - p.72. (Пам'ятки українсько-руської мови і літератури / Видає археографічна комісія НТШ. - Львів, 1912. - Т.VII. - С.72. )
- ↑ Markovych, Ya. Notes about Malorossiya its residents and literary works. - In Saint Petersburg, 1798. (Маркович Я. Записки о Малороссии, ее жителях и произведениях. - В Санкт-Петербурге, 1798.)
- ↑ „Всеукраїнський перепис населення 2001 | Результати | Національний склад населення, мовні ознаки, громадянство | Чисельність осіб окремих етнографічних груп украінського етносу та їх рідна мова | Результат вибору“. 2001.ukrcensus.gov.ua. Посетено на 20 July 2016.
- ↑ 6,0 6,1 Venckūnas, V. (September 29, 2012). „Tomas Baranauskas: Litvinistams svarbiausia turėti gražią istoriją, kuri galėtų sutelkti tautą“. Bernardinai.lt (литвански). Посетено на December 29, 2019.
- ↑ 7,0 7,1 Chodakiewicz, Marek Jan (2012). Intermarium: The Land Between the Black and Baltic Seas. Transaction Publishers. стр. 450. ISBN 978-1-4128-4774-2.
- ↑ Bekus, Nelly (2010), „Chapter 19. Belarusian History: The Alternative and Official Historical Narrations“, Struggle Over Identity: The Official and the Alternative "Belarusianness", Central European University Press, ISBN 9786155211843
- ↑ Население по национальности и родному языку (Таблица 5.8) (PDF). Census of the Republic of Belarus 2009 (руски). National Statistical Committee of the Republic of Belarus. 8 December 2010. стр. 5. Посетено на 23 February 2020.
- ↑ … Examples of that are our countrymen. Adam Mickiewicz who considered himself Litvin, but wrote in Polish, or another Litvin Fyodor Dostoyevski who is known as a Great Russian writer … (Valiantsina Zrazikava, Alena Hubkina. Belarusian language. Professional vocabulary for economists (Беларуская мова. Прафесійная лексіка для эканамістаў). Litres, 2017. ISBN 9785040562046
- ↑ Несцярчук, Л. М. «Адам Міцкевіч: Геній, Паэт, Ліцвін». Брэст: ААТ «Брэсцкая друкарня». 2019. ISBN 978-985-524-318-3
- ↑ "Адам Міцкевіч: Геній, Паэт, Ліцвін" Архивирано на 22 април 2021 г.. House-museum of Adam Mickiewicz (mickiewicz.museum.by).
- ↑ Paneth, Philip (1939). Is Poland Lost?. London: Nicholson and Watson. стр. 41.
- ↑ Mills, Clark; Landsbergis, Algirdas (1962). The Green Oak. New York: Theo. Gaus' Sons. стр. 15.
- ↑ Morfill, W.R. (1893). Poland. New York: G.P. Putnam's Sons. стр. 300.
- ↑ Boswell, A. Bruce (1919). Poland and the Poles. London: Methuen & Co. стр. 217.
- ↑ Harrison, E.J. (1922). Lithuania, Past & Present. London: Gresham Press. стр. 165.
- ↑ Bjornson, B. (1941). Poet Lore World Literature and the Drama. Boston: Bruce Humphries. стр. 327.
- ↑ „Litwini - Portal Gov.pl“. Mniejszości Narodowe i Etniczne (полски). Посетено на 10 May 2021.
- ↑ „Litwa - Portal Gov.pl“. Ministerstwo Spraw Zagranicznych (полски). Посетено на 10 May 2021.
- ↑ „Białorusini - Portal Gov.pl“. Mniejszości Narodowe i Etniczne (полски). Посетено на 10 May 2021.
- ↑ „Białoruś - Portal Gov.pl“. Ministerstwo Spraw Zagranicznych (полски). Посетено на 10 May 2021.
- ↑ Kubijovyč, Volodymyr; Zhukovsky, Arkadii. „Lithuania“. EncyclopediaOfUkraine.com. Canadian Institute of Ukrainian Studies. Посетено на 21 May 2021.
- ↑ „Литовці зробили з України "чорного експортера" "Мерседесів"“. sfs.gov.ua. State Fiscal Service of Ukraine. Архивирано од изворникот на 2021-05-21. Посетено на 21 May 2021.
- ↑ „Культура, освіта, здоров'я“. dnepr-lt.com.ua. Посетено на 21 May 2021.
Надворешни врски
уреди- Литвин, И. „Нашиот „Изгубен свет“. Избрани страници од белоруската историја („Наш „Затерянный мир“. Некоторые страницы белорусской истории“) Архивирано на 22 април 2021 г. . (на руски)
- „Литвин“ белоруска народна песна (Літвін Белорусская народная песня) Архивирано на 10 јануари 2019 г. .