Курт Атерберг
Курт Магнус Атерберг (шведски: Kurt Magnus Atterberg; 12 декември 1887, Гетеборг - 15 февруари 1974 година, Стокхолм) Бил шведски композитор, диригент и музички критичар.
| Курт Атерберг | |
|---|---|
 | |
| Животописни податоци | |
| Родено име | Курт Магнус Атерберг |
| Роден(а) | 12 декември 1887 Гетеборг, Шведска |
| Починал(а) | 15 февруари 1974 Стокхолм, Шведска |
| Занимања | Композитор, диригент и музички критичар |
Биографија уреди
Почнал да учи музика совладувајќи да свири на виолончело, но добил формално образование како инженер и по дипломирањето на Кралскиот технолошки институт во поголемиот дел од животот (1912-1968) работел во шведската канцеларија за патенти и регистрација (од 1936 година - како раководител на оддел). Во 1908 година, Атерберг го објавил своето прво дело, Рапсодија за пијано и оркестар, и дури потоа во 1910-1911 година, завршил формален курс по композиција на Конзерваториумот во Стокхолм кај Андреас Хален.
Како и да е, работата на Атерберг била доволно рано признаена. Во 1919 година, неговиот концерт за виолина за прв пат го извела Алма Муди со Берлинската филхармонија под режисерската палка на Макс фон Шилингс, а во 1922 година неговата трета и четврта симфонија биле премиерно прикажани во Германија. Во 1924 година станал еден од ко-основачите на Шведското друштво на композитори, во 1926 година бил избран за член на Шведската музичка академија (во 1940-1953 година работел како нејзин секретар). Во 1928 година, Атерберг го постигнал својот најголем меѓународен успех: дискографската куќа Колумбија објавила конкурс за најдобра симфонија инспирирана од незавршената симфонија на Шуберт на 100 -годишнината од смртта на Франц Шуберт, а Утерберг станал победник со неговата Шеста симфонија, освојувајќи парична награда од 10.000 долари (симфонијата го добила донекаде ироничниот прекар „Доларска симфонија“ (шведски: Dollarsymfonin), а музикологот Иван Солертински, во рамките на неговото антибуржоаско осудување на моменталната состојба на западната музика, го опишал како епигон).
Атерберг поседува пет опери, три балета, театарска музика (вклучувајќи ги и драмите како Сестра Беатрис, Антониј и Клеопатра, Бура), девет симфонии, девет оркестарски апартмани и многу повеќе.
Диригентот Атерберг го водел оркестарот на Кралскиот драмски театар во Стокхолм во периодот 1916-1922, а потоа диригирал главно на свои композиции. Во 1919-1957 година тој бил активен музички критичар за весникот Стокхолмс-Тидинген. Во 1938-1943 година бил активна фигура во шведско-германското општество.
Симфониско наследство уреди
Како Шуберт, Бетовен, Брукнер, Двошк и Малер, Атерберг како симфонист не можел да ја надмине „маѓепсаната граница на Деветтата симфонија“. Неговите девет симфонии се вклучени во златниот фонд на скандинавската музика. Главната одлика на музичкиот јазик на шведскиот композитор е неговата мелодичност, карактеристична за руските композитори, на чии музички традиции во голема мера се потпирал.
Симфонијата број 1 (1910) и симфонијата број 2 (1913) се напишани во духот на романтизмот од втората половина на 19 век. Во Симфонијата број 3 (1916), која го носи насловот „Слики на западниот брег“, Утерберг, вешто користејќи ги визуелните способности на оркестарот, ги слика прекрасните пејсажи и пејсажите на неговата татковина. Виртуозните делови од флејтата се слушаат во Симфонијата број 4 „Пикола“ (1918). Симфонијата број 5 (1922) е полна со драматичен интензитет и трагедија. Симфонијата број 6 (1925) и симфонијата број 7 „Романтика“ (1942) најцелосно го одразуваат ставот на авторот и се пример за кредо на авторот за композиторот, за кого романтизмот останал креативен принцип во текот на неговиот живот. Симфонијата број 8 (1945) повторно е полна со трагедија и израз и е близу по духот до Симфонијата број 5. Тестаментот на авторот е Симфонија број 9 - „Визионерска симфонија", напишана за солисти, хор и оркестар.
Главни дела уреди
- Симфонија бр.1 во Б -дур, оп.3 (1910)
- Симфонија бр.2 во Ф -дур, оп.6 (1913)
- Симфонија бр.3 Западен брег Слики во д -дур, оп.10 (1916)
- Симфонија бр. 4 Мало во Г- дур, оп. 14 (1918)
- Симфонија бр.5 Фунебре во Д -дур, оп. 20 (1922)
- Симфонија бр.6 во Ц-дур, oп.31 (1928)
- Симфонија бр.7 Романтика, оп. 45 (1942)
- Симфонија бр.8, оп. 48 (1945)
- Симфонија бр.9 Визионерска, oп.54
- Симфониска поема Аелвен (Реката), oп.33
- Концерт за пијано, оп.37 (1935)
- Концерт за виолина, оп.7 (1913)
- Концерт за виолончело, oп.21 (1922)
- Концерт за рог, оп. 28 (1926)