Георги Баждаров
Георги Баждаров — македонски револуционер, деец на Македонската револуционерна организација и Внатрешната македонска револуционерна организација.
Георги Баждаров | ||
Роден | 8 февруари 1881 Горно Броди, Серско, Отоманско Царство | |
---|---|---|
Починал | 19 септември 1929 Варна, Бугарија |
Животопис
уредиМакедонска револуционерна организација
уредиГеорги Баждаров е роден на 8 февруари 1881 во серското село Горно Броди, тогаш во Отоманското Царство. Образование добива во Солунската машка гимназија (1896 - 1899) и Битолската гимназија (1899 - 1900), каде што заедно со Трпен Марков, Андреј Кезепов, Ѓорѓи Христов и Георги Тодоров формира ученички револуционерен кружок на Бугарското тајно револуционерно братство, на чело со Марков.[1]
Учителствува во селото Крушево, Демирхисарско во 1900 - 1901 година и е член на Демирхисарскиот околиски револуционерен комитет. По 1901 година е четник при Јане Сандански, од мај 1902 до октомври 1903 година е секретар во четата на Иљо Крчовалијата, а подоцна во четата на Атанас Тешовалијата. Во летото 1903 година е делегат од Серско на конгресот на Серскиот револуционерен округ.[2] Учествува во Илинденското востание.
По востанието се населува во Бугарија и во 1906 година завршува историја и географија на Софискиот универзитет.
По Младотурската револуција во 1908 година учителствува во Солунската егзархиска гимназија (1908 - 1913) и е меѓу основачите на Сојузот на бугарските уставни клубови и е член на градското биро на партијата во Солун. Учествува во основачкиот конгрес на Сојузот на бугарските наставници во Отоманското Царство во 1909 година и учествува на неговиот втор конгрес во 1910 година. Уредник е на весниците „Учителски глас" (1910 - 1912) и „Искра" (1911 - 1912) [3].
По Втората балканска војна во 1913 година се населува во Софија. Од 1913 до 1915 година е учител во Варна, а од 1915 - 1916 и од 1918 до 1920 - во Софија. Автор е на „Револуционерната борба во Македонија“, издадена во 1917 година.
ВМРО
уредиПо создавањето на ВМРО е избран за член на Задграничното претставништво, а во 1925 година на Шестиот конгрес во селото Србиново е реизбран на истата функција, заедно со Наум Томалевски и Кирил Прличев. Тој е еден од противниците на преговорите со комунистичките сили и во 1924 година се противи на Мајскиот манифест. Сепак, општо е прифатено дека „без оглед за која концепција се залагал, Баждаров недвојбено својот живот го посветил на борбата за македонската слобода“.[4]
Од 1919 до 1923 година е главен уредник на весникот „Македонија“. Во 1923 година ја издава книгата „Духот на Македонија“.
Баждаров е еден од основачите на Македонскиот научен институт и неговиот потпретседател. Уредник е на списанието „Македонски преглед“. Во 1929 година ја издава книгата „Горно Броди“, прв и трет том од „Спомени“ во 1929 година, а вториот останува за подоцна. Како што самиот вели:
- Втората книга од спомени оставам да ја напишам по третата, бидејќи третата е поважна, а поучна. Ако сум жив, ќе го напишам потоа и вториот дел (1903 - 1918 година).
Баждаров станува жртва на братоубиствената борба во ВМРО. Убиен е од страна по наредба на бугароманот Иван (Ванчо) Михајлов,[5] како поддржувач на Александар Протогеров на 19 септември 1929 година во Варна, а во текот на атентатот еден од телохранителите загинува, а двајца се ранети. Според Георги Поп Христов организатор на убиството е Пандил Шишков, поради што и тој бил ликвидиран во знак на одмазда.
Творештво
уреди- "Духот на Македонија; Зборник од биографии и одлики на македонски револуционери", Софија, 1923 г. во "Библиотека Струмски" (на бугарски)
- "Низ македонската земја. Впечатоци и белешки", София, 1926 г. во "Библиотека Струмски" (на бугарски)
- "Горно Броди", Софија, 1929 г. во "Библиотека Струмски" (на бугарски)
- "Die Makedonische Frage", Виена, Австрија, 1925 г. во "Библиотека Струмски" (на бугарски)
Наводи
уреди- ↑ Марков, Георги Христов. Хрупищко, Хасково, 2002, стр. 136.
- ↑ Енциклопедия Пирински край, том 1, Благоевград, 1995, стр. 450.
- ↑ Енциклопедия „Пирински край“. Том 1, Благоевград, 1995, стр. 388.
- ↑ Ачкоска, Виолета (2015). Ѓорѓи Баждаров. Скопје: Филозофски факултет. стр. 13.
- ↑ Македонски историски речник. Скопје: ИНИ. 2000. стр. 57. ISBN 9989-624-46-1. На
|first=
му недостасува|last=
(help)