Бертил Олин
Бертил Готхард Олин (шведски: Bertil Gotthard Ohlin; 23 април 1899 — 3 август 1979) — шведски економист и политичар. Бил професор по економија на Стокхолмската економска школа од 1929 до 1965 година. Исто така бил претседател на Народната партија, социјаллиберална партија која во тоа време била најголема партија во опозиција на владејачката Социјалдемократска партија, од 1944 до 1967 година. Кратко бил министер за трговија од 1944 до 1945 година во коалициската влада во текот на Втората светска војна.
| Бертил Олин | |
|---|---|
| |
| Министер за трговија | |
| На должноста 1944–1945 | |
| Премиер | Пер Албин Хансон |
| Претходник | Херман Ериксон |
| Наследник | Гунар Мирдал |
| Претседател на Народна партија | |
| На должноста 1944–1967 | |
| Претходник | Густаф Андерсон |
| Наследник | Свен Веден |
| Член на Риксдагот за Општина Стокхолм | |
| На должноста 1938–1970 | |
| Лични податоци | |
| Роден(а) | 23 април 1899 Клипан, Сконе |
| Починал(а) | 3 август 1979 (возр. 80) Оре, Јемтланд |
| Националност | Шведска |
| Партија | Народна партија |
| Установа | B.A. Лундски универзитет (1917) M.A. Харвард (1923) Ph.D. Стокхолмски универзитет (1924) |
| Бертил Олин | |
|---|---|
| Полиња | економија |
| Установи | Копенхагенски универзитет (1925–1930) Стокхолмска економска школа (1930–1965) |
| Докторски ментор | Густав Касел |
| Познат по | Хекшер-Олинов закон Хекшер-Олинова теорема |
| Поважни награди | Нобелова награда за економија (1977) |
Името на Олин се сретнува во еден од стандардните математички закони на меѓународната слободна трговија, Хекшер-Олинов закон, кој го развил заедно со Ели Хекшер. Ја поделил Нобеловата награда за економија во 1977 година заедно со британскиот економист Џејмс Мид „за нивниот придонес кон теоријата за меѓународна трговија и и меѓународниот биланс на плаќање“.
Животопис
уредиДипломирал на Лундскиот универзитет во 1917 година, а магистрирал на Стокхолмската економска школа во 1919 година. Исто така, магистрирал и на Харвард во 1923 година и докторирал на Стокхолмскиот универзитет во 1924 година. Во 1925 година станал професор на Копенхагенскиот универзитет. Во 1929 година дебатирал со Џон Мајнард Кејнс, спротивставувајќи му се на погледот за последиците од тешките воени репарации на кои била изложена Германија.[1] Дебатата била важна во современата теорија на унилатералниот девизен пазар.
Во 1930 година, Олин го наследил Ели Хекшер, негов професор, како професор на економија, на Стокхолмската економска школа. Во 1933 година, Олин објавил труд со кој станал светски познат, „Меѓурегионална и меѓународна трговија“. Тука, Олин ја поставил економската теорија за меѓународната трговија од поранешните дела на Хекшер и неговата сопствена докторска дисертација. Сега е позната како Хекшер-Олинов закон, еден од стандардните закони за слободната трговија.
Законот бил пробив бидејќи покажал како компаративната предност може да е поврзан со генералните одлики на државниот капитал и труд и како овие одлики може да се променат со време. Законот обезбедил основа за подоцнежниот труд на ефектите на заштита на реалните надници и бил потребен во предвидувањата и анализата на производството; самиот Олин го користел законот за да ја изведе Хекшер-Олиновата теорема, со која вели дека државите треба да се насочат во индустриите каде најефикасно може да ги искористат своите национални ресурси. Денес, теоријата е главно отфрлена, иако сè уште се користи како рамка за разбирање на меѓународната трговија.
Подоцна, Олин и други членови на „Стокхолмската школа“ ги прошириле економските анализи на Кнут Виксел за да направат макроекономска теорија со влијание на кејнзијазам.
Олин бил предводник на либералната Народна партија од 1944 до 1967 година, главната опозициска партија на Социјалдемократската влада, а од 1944 до 1945 година бил министер за трговија во владата во текот на војната. Неговата ќерка Ане Вибле, од истата партија, била министер за финансии од 1991 до 1994 година.
Во 2009 година, улица во близина на Стокхолмската економска школа, била именувана по Олин (Bertil Ohlins Gata).
Хекшер-Олинова теорема
уредиХекшер-Олиновата теорема, која произлегува од Хекшер-Олиновиот закон за меѓународната трговија, наведува: трговијата помеѓу државите е во сооднос на нивните релативни износи на капитал и труд. Во државите со преголем капитал, платите одат нагоре; затоа, трудоинтензивните индустрии, на пр. текстилната, електрониката итн., се поскапи да се произведуваат во земјата. Спротивно, капиталноинтензивните индустрии, на пр. автомобилската, хемиската итн., се поевтини да се произведуваат во земјата. Државите со големи износи на капитал ќе извезуваат капиталноинтензивни производи и ќе увезуваат трудоинтензивни производи. Државите со големи износи на труд ќе го прават спротивното.
Притоа, следниве услови мора да бидат точни:
- Поголемите фактори на производство, труд и капитал, не се достапни во ист сооднос во обете земји.
- Двете произведени добра побаруваат или повеќе капитал или повеќе труд.
- Трудот и капиталот не се движат повеќе двете држави.
- Не постојат трошоци поврзани со превозот на добрата помеѓу државите.
- Граѓаните на двете трговски земји имаат исти потреби.
Теоријата не зависи од вкупните износи на капитал или труд, туку на износите по работник. Ова дозволува малите земји да тргуваат со големите земји специјализирајќи во производство на производи кои користат фактори кои се подостапни отколку кај трговскиот партнер. Клучната претпоставка е дека капиталот и трудот не се достапни во ист сооднос во двете земји. Ова доведува до специјализација, која ја користи економската благосостојба на земјата. Колку е поголема разликата помеѓу двете земји, поголема е добивката од специјализацијата.
Василиј Леонтјев направил студија на теоријата која ја соборува. Забележал дека Соединетите Американски Држави имаат многу капитал; затоа, треба да извезуваат капиталноинтензивни производи и да увезуваат трудоинтензивни производи. Наместо тоа, пронашол дека извезувале производи кои побаруваат повеќе труд отколку производите кои ги извезуваат. Ова е наречена Леонтев парадокс.
Значајни публикации
уреди
- „Проблемот на германските репарации“, 1930
- „Причината и фазите на светската економска депресија“ Женева: Секретаријат на Лигата на народите; 1931.
- „Меѓурегионална и меѓународна трговија“, 1933
- „Механизми и цели на контролите на размена“, 1937
Извори
уредиЛитература
уреди- John Cunningham Wood (1995). Bertil Ohlin: Critical Assessments. Routledge. ISBN 978-0-415-07492-6.
Наводи
уреди- ↑ Кејнс предвидел војна предизвика од тешкотиите со долгот, додека Олин мислел дека Германија може да си ги дозволи репарациите.
Надворешни врски
уреди
- Бертил Олин
- Институт Бертил Олин
- Животот на Олин Архивирано на 15 март 2016 г.
- Автобиографија
- Нобелово предавање
- IDEAS/RePEc
- Бертил Готхард Олин (1899–1979). The Concise Encyclopedia of Economics. Library of Economics and Liberty (2.. изд.). Liberty Fund. 2008.
| Партиски функции | ||
|---|---|---|
| Претходник Густаф Андерсон |
Претседател на Народната партија 1944–1967 |
Наследник Свен Веден |
| Политички функции | ||
| Претходник Херман Ериксон |
Министер за трговија 1944–1945 |
Наследник Гунар Мирдал |