Адак - крал на шпанските Алани (до 418 година).

Биографија

уреди

Главниот наративен извор за Адак и Аланите подредени на него е летописот на епископот Идакиј.[1][2] Според овој извор, во есента 409 година, Хиспанија била нападната од варварската војска составена од Алани, Вандали и Свеви, која ги опустошила локалните земји во следните две години. Се претпоставува дека Аланите во ова време биле предводени од кралот Респендијал.[3] [4][5]

 
Пиринејскиот Полуостров во 411 г

Во 411 година, Аланите, Вандалите и Свевите ги поделиле меѓу себе земјите на Пиринејскиот Полуостров, неконтролирани од императорот на Западното Римско Царство Хонориј: Аланите со ждрепка отишле во две римски провинции - Лузитанија и Картагенинска Хиспанија, Силинги - Бетика. Врз основа на фактот дека Аланите добиле повеќе територија од Вандалите и Свевите, се верувало дека тие би можеле да доминираат во овој сојуз. Не се знае точно кој бил владетел на Аланите во тоа време, бидејќи изворите до 418 година не ги спомнуваат имињата на кралевите на шпанските Алани. Се претпоставува дека моќта меѓу Аланите на Пиринејскиот Полуостров би можела или да се подели помеѓу Респендијал и Адак (првиот би можел да владее со Аланите во Картагеника, вториот во Лузитанија), или Адак би можел да биде наследник на Респендијал и да владее со сите Алани. Првата верзија е поткрепена со порака од една од хрониките, според која Аланите во Шпанија имале два крала.[6]

Малку подоцна, Аланите и Вандалите му се обратиле на императорот Хонориј со барање да ги примат меѓу римските федерации. Меѓутоа, на овој договор се спротивставил војсководецот Констанциј, кој во 416 година успеал да склучи мир со Визиготите. Една од точките на договорот било учеството на Визиготите во воени операции против непријателите на Западното Римско Царство. Во согласност со условите на договорот, кралот Валија ги преминал Пиринеите истата година се борел во Шпанија во следните две години. Војната завршила во 418 година со целосен пораз на Лузитанските Алани и Силинг Вандали. Според Идатиј, кралот на првиот, Адак, паднал во битка со Визиготите во близина на современиот Кадиз, а кралот на вториот, Фридубалд, бил заробен. Неколкуте остатоци од Аланите и Силинзите побегнале во Галесија, каде што се потчиниле власта на кралот Асдинг Вандал Гундерик. Не се знае со сигурност дали Респендијал бил сè уште жив во тоа време: историчарот Бахрах го датира падот на моќта на овој владетел Алан во подоцнежно време и го поврзува овој настан со вандалскиот крал Гундерик, кој на тој начин се обединил во неговите раце единствена моќ над сите Вандали и над сите Алани.[7]

Наводи

уреди
  1. Идаций. Хроника (§ 42, 46, 48, 49, 60, 62а, 63, 67 и 68).
  2. Алемань А. Аланы в древних и средневековых письменных источниках. — М.: Менеджер. — 608 с. — ISBN 5-8346-0252-5.
  3. Единственный источник, называющий при описании событий 406 года имя этого правителя — «История франков» Григория Турского (II, 9).
  4. Бахрах Б. С. Аланы на Западе. — М.: АРД, 1993. — С. 70—72. — ISBN 978-5-7248-0005-1.
  5. „Невоструев Н.А., Лядова В.В. Место и роль национальных отношений в развитии российского гражданского общества во второй половине ХIХ - начале ХХ вв. (на примере Пермской губернии)“. Genesis: исторические исследования. 8 (8): 34–44. 2019-08. doi:10.25136/2409-868x.2019.8.30420. ISSN 2409-868X. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  6. „Западная Европа“. dx.doi.org. 2019-12-18. Посетено на 2024-06-07.
  7. „Западная Европа“. dx.doi.org. 2019-12-18. Посетено на 2024-06-07.