Ќопрулу Нуман-паша

Ќопрулу(заде) Нуман-паша (албански: Numan Pasha Kypriljoti; 1670–1719) ― османлиски државник кој бил голем везир на Османлиската Империја помеѓу јуни и август 1710 година. Тој бил член на влијателната фамилија Ќопруловци, како и дамат („младоженец“) на Османската династија откако се оженил со Ајше, ќерката на султанот Мустафа II.

Кога го започнал својот мандат како голем везир, Ќопрулу Нуман-паша имал углед на чесен, нерасипан и способен организатор и искусен војсководец. Од него се очекувало да ја реши многу тешката политичка ситуација предизвикана од кралот Карл XII Шведски, кој се повлекол на османлиските земји по неговиот пораз во Битката кај Полтава 1709 година. Кралот Карл и неговиот политички сојузник, Кримскиот хан Девлет II Гирај, го убедиле османлискиот султан Ахмед III да започне војна против Русија на Петар Велики. Во обид да избегне приклучување кон војна, Ќопрулу Нуман-паша ветил голема војска која ќе го придружува кралот Карл до Балтичкото Море преку Полскa. Сепак, овој план бил сметан за опасен, бидејќи можело да значи дополнителни проблеми со Полска и Русија. Покрај тоа, како побожен муслиман, тој вовел тврдокорни верски дејствија против католиците и православните христијани кои живеат во османлискиот главен град Константинопол, предизвикувајќи странски критики.

Неуспешно во одржувањето на мирот со Русија и стабилизирањето на политичката ситуација во Истанбул, Нуман-паша бил сменет од функцијата по само два месеци и два дена. Политичката ситуација тогаш довела до Руско-турската војна од 1710-1711 година. И покрај неговиот неуспешен мандат, тој ја продолжил својата работа на високи функции и во цивилни и во воени. Неговите војници ја уништиле австриската војска во Босна откако Австрија го освоила Белград во 1717 година. По неговата победа, тој бил поставен на Крит како управник на негово барање, но се разболел штом пристигнал на островот. Починал во Ираклион во 1719 година.

Молдавскиот војвода Димитрие Кантемир, кој се побунил против османлиската власт во 1711 година и бил протеран во Русија, како на губитничката страна (како сојузник на Русите) во Руско-турската војна, напишал забавна, иако не многу веродостојна анегдота за својот непријател. Нуман-паша во неговата историја, што довело до негова одлука да ја смени страната за време на војната. Според Кантемир, Нуман-паша бил книгољубив и блед по кожа, а исто така немал здрав ум; неговото време на функција било забележано по инцидент каде што тој инсистирал на тоа дека секогаш има мува што слетувала на неговиот нос. Бил излечен само кога за време на преглед, кога еден француски лекар му давал миризлива вода (лажејќи дека е за медицински цели) и се преправал дека се согласува со него. Лекарот извадил нож и ја отсекол замислената мува, а потоа му покажал на Нуман-паша мртва мува која веќе била скриена во неговата рака. Слична приказна претходно раскажал Семјуел Батлер во неговата сатирична поема Худибрас.

Поврзано

• Ќопруловски период
• Ќопруловци
• Список на османлиски големи везири
• Список на османлиски управници на Крит

Надворешни врски

•  „Kuprili“ . Encyclopædia Britannica (11. изд.). 1911.

Политички функции
Претходник Чорлулу Али-паша	Голем везир на Османлиската Империја 16 јуни 1710 – 17 август 1710	Наследник Балтаџи Мехмет-паша