Семрежна разработка
Семрежна разработка (англиски: web development) претставува разработка на мрежно место за Интернет (Светска мрежа) или интранет (приватна мрежа).[1] Развојот на веб може да варира од развој на едноставни статичнаи страници со прост текст до комплексни Веб-засновани интернет апликации (семрежни прилози), електронски бизниси и услуги на друштвените мрежи. Во поширок опсег Развојот на Веб може да вклучува веб-инженерство, веб-дизајн, разработката на семрежна содржина, врски со клиенти, комуникација клиент/сервер, конфигурација за безбедност на веб-сервер и мрежа и развој на е-трговија.
Меѓу стручњаците „семрежна разработка“ обично се однесува на главните не дизајнерски аспекти на градење мрежни места:обележување и кодирање.[2] Развојот на Веб може да користи системи за управување со содржини (CMS) за да ги направи промените на содржините полесни и достапни со основните технички вештини.
За поголеми организации и бизниси, екипите за семрежна разработка можат да се состојат од стотици луѓе (веб-развивачи) и да следат стандардни методи како агилни методологии додека развиваат мрежни места. Помалите организации можат да бараат само еден поединец развивач или второстепено доделување на поврзани работни места, како што е графички дизајнер или техничар за информациски системи. Развојот на мрежни места може да биде заеднички напор помеѓу неколку оддели отколку доменот на одредениот оддел. Постојат три вида на специјализација за веб-развивачи: front-end развивач (го прави изгледот на мрежното место), back-end развивач (го прави позадинскиод дел, логиката на мрежното место) и full-stack развивач (целосно развива семрежен прилог). Front-end развивачите/програмерите се одговорни за однесувањата и визуелноста што се извршуваат во корисничкиот прелистувач, додека back-end развивачите се занимаваат со опслужувачите.
Развојот на веб како индустрија
уредиОд комерцијализацијата на веб мрежата, развојот на веб е растечка индустрија. Растот на оваа индустрија е воден од деловните бизниси кои сакаат да ја користат своето мрежно место за рекламирање и продажба на производи и услуги на клиенти.[3]
Постојат многу алатки кои се слободни за користење за семрежна разработка, како што се Berkeley DB, GlassFish, LAMP (software bundle) (Linux, Apache, MySQL, PHP), Perl/Plack. Ова ги сведе на минимум трошоците за учење семрежна разработка. Друг фактор што придонесе за растот на индустријата е зголемувањето на едноставниот за употреба WYSIWYGсофтвер за семрежна разработка, такви се и Adobe Dreamweaver, BlueGriffon и Microsoft Visual Studio. За да се користи таков софтвер, потребно е познавање HTML и програмски јазици, но основите може да се научат и спроведат брзо.
Постојано расте множеството на алатки и технологии кои им помогнаа на развивачите да градат подинамични и интерактивни мрежни места. Понатаму, веб-развивачите сега изработуваат семрежни прилози со веб-услуги кои традиционално беа достапни само како десктоп апликации. Ова овозможи многу можности за децентрализирање на дистрибуцијата на информации и медиуми. Примери може да се видат со зголемувањето на облак услугите како што се Adobe Creative Cloud, Dropbox и Google Drive. Овие веб-услуги им овозможуваат на корисниците да комуницираат со апликации од многу локации, наместо да бидат поврзани со одредена работна станица за нивната апликациска околина.
Пример за драматичната трансформација во комуникацијата и трговијата, водена од развојот на веб, е е-трговијата. Мрежните места за аукција како eBay го сменија начинот на кој потрошувачите продаваат и купуваат стоки и услуги. Интернет-трговците како Amazon.com и Buy.com (меѓу многу други) го трансформираа искуството за купување и правење зделки за многу потрошувачи. Друг пример за трансформативна комуникација предводена од развојот на веб е блогот. Семрежните прилози, како што се WordPress и Movable Type, создадоа околности за блогови за поединечни мрежни места. Зголемената употреба на системи за управување со содржина со отворен извор и системите за управување со содржини на претпријатието го прошири влијанието на развојот на мрежното место врз интеракцијата и комуникацијата преку Интернет.
Развојот на веб исто така влијаеше на личното вмрежување и маркетингот. Мрежните места веќе не се едноставни алатки за работа или за трговија, туку служат пошироко за комуникација и друштвено вмрежување . Мрежните места, како што се Фејсбук и Твитер, им овозможуваат на корисниците платформа за комуникација и организација на интерактивен начин за вклучување во јавноста.
Времеслед
уредиПрактична семрежна разработка
уредиОсновно
уредиВо пракса, многу веб-развивачи ќе имаат основни интердисциплинарни вештини/улоги, и тоа како:
- Графички дизајн / Веб дизајн
- Информациска архитектура и пишување текстови/копирање со оглед на веб- употребливоста, пристапноста и оптимизацијата на пребарувачот
Испробување
уредиИспробувањето е процес на проценка на системот или неговите компоненти со цел да се открие дали ги задоволува наведените барања или не. Испробувањето е извршување на систем со цел да се идентификуваат сите празнини, грешки или барања што недостасуваат спротивно на реалните барања. Обемот на испробување варира во голема мера помеѓу организациите, развивачите и поединечните страници или апликации.
Безбедносни причини
уредиРазвојот на веб зема предвид многу безбедносни причини, како што се проверка на грешка при внесување на податоци преку формулари, филтрирање на излез и шифрирање. Злонамерните практики, како што е SQL инјекцијата, можат да бидат извршени од корисници со лоша намера, но со само примитивно знаење за семрежна разработка како целина. Скриптите може да се користат за експлоатација на мрежни места со давање неовластен пристап до малициозни корисници кои се обидуваат да соберат информации како што се адреси на е-пошта, лозинки и заштитена содржина како броеви на кредитни картички.
Дел од ова зависи од опкружувањето на серверот врз кое работи јазикот за скриптирање, како што се ASP, JSP, PHP, Python, Perl или Ruby, и затоа не мора да го одржуваат самите веб-развивачи. Сепак, охрабрувано е строго испробување на семрежни прилози пред јавно објавување за да се спречи појава на вакви експлоатирања. Ако одредена форма за контакт е обезбедена но мрежно место, таа треба да содржи поле за captcha(со тоа се потврдува дека клиентот е човек, а не компјутер) во кое се спречуваат компјутерските програми автоматски да ги пополнуваат формуларите и исто така да испраќаат пошта по пошта.
Заштита на веб-серверот да биде безбеден од напад често се нарекува зацврстување на пристаништето на серверот. Многу технологии влегуваат во игра за да ги чуваат информациите на Интернет безбедни кога се пренесуваат од една на друга локација. На пример, TLS сертификати-те (или "SSL сертификатите") ги издаваат органите за сертификати за да помогнат во спречување на измама на Интернет. Многу програмери често користат различни форми на енкриптирање при пренесување и складирање на чувствителни информации. Основното разбирање на загриженоста за безбедноста на информатичката технологија е често значен дел за веб-развивачот.
Бидејќи нови безбедносни дупки се наоѓаат во семрежните прилози дури и по испробување и лансирање, ажурирањата на безбедносните лепенки се чести за широко користените апликации. Честопати, работата на веб-развивачите е да ги ажурираат апликациите бидејќи се ослободуваат безбедносните закрпи и се откриваат нови безбедносни проблеми.
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ „What is Web Development? - Definition from Techopedia“. Techopedia.com (англиски). Посетено на 2018-12-07.
- ↑ Campbell, Jennifer (2017). Web Design: Introductory. Cengage Learning. стр. 27.
- ↑ Bureau of Labor Statistics, U.S. Department of Labor. „Information Security Analysts, Web Developers, and Computer Network Architects“. Occupational Outlook Handbook, 2012-13 Edition. Архивирано од изворникот на 2013-06-09. Посетено на 2013-01-17.