Чајџилница
Чајџилница или чајна соба — место каде се служи чај и други лесни освежувања. Чајната соба може да биде просторија во хотел, особено за сервирање на попладневиот чај, или може да биде место каде се служат само крем чаеви. Иако функцијата на чајната сала може да варира според околностите или земјата, чајџилниците често служат како центри на социјална интеракција, како кафулиња.
Во различни култури има различни видови места за служење чај од различни видови, во зависност од националната култура на чај. На пример, во британската или американската чајџилница се служи попладневен чај со различни мали закуски.
Источна Азија
уреди
.jpg)
Во Кина и Јапонија, чајџилницата, традиционално е место кое нуди чај на своите клиенти. Луѓето се собираат во чајџилниците за да разговараат, да се дружат и да уживаат во чајот, а младите често се среќаваат во чајџилниците. Чајџилницата во стилот на Гуангдонг (кантонски) е особено позната надвор од Кина, особено на Хималаите во Непал.
Пред да се користи чајот како социјален напиток, будистичките монаси го пиеле за да им помогнат во медитацијата.[1] За време на кинеската адаптација на будизмот помеѓу 200 и 850 година од нашата ера, чајот бил воведен како лековита билка. Потоа се користел за да им помогне на будистичките монаси во нивната медитација со обезбедување на енергија потребна за да останат будни (најверојатно преку ефектите на кофеинот како стимуланс на мозокот). Набргу потоа, чајот бил популаризиран како вообичаен пијалак, заменувајќи ги претходно консумираните пијалоци на база на млеко и вода, а кинеските чајџилници обезбедиле нов вид на социјален живот за Кинезите во текот на 8-ми и 9-ти век.[2]
Според јапонската културна традиција, чајџилницата вообичаено се однесува на приватна структура дизајнирана за одржување на јапонски церемонии за чај. Оваа структура и конкретно просторијата во неа каде што се одржува чајната церемонија се нарекува Чашицу (буквално "чајна соба"). Архитектонскиот простор наречен чашицу е создаден за естетско и интелектуално исполнување.
За време на периодот Едо, терминот „чајџилница“ се однесува на местото каде што гејшите ги забавувале своите клиенти или како место каде што можеле да одат паровите кои бараат приватност. Во овој случај, установата била означена како очаја, што буквално значи „чајџилница“; сепак, овие установи служеле чај само повремено. Иако употребата на терминот очаја за чајџилници во модерна смисла сега се смета за архаична, каде се служи чај како и кафе - терминот очаја сè уште се користи во Кјото за да се однесува на установите каде што гејшите настапуваат и забавуваат клиенти.
Централна и Западна Азија
уредиВо Средна Азија, терминот „чајџилница“ се однесува на неколку варијации на чајџилници кои се наоѓаат во различни земји; во Казахстан, во Киргистан и во Узбекистан, сите поими се преведуваат како „чајна соба“. Во Таџикистан, најголемите чајџилници се Ориент чајџилница, Кинеска чајџилница и Ором чајџилница во градот Исфара. На 15-годишнината од независноста на Таџикистан, жителите на Исфара ја претставиле чајџилницата Исфара на градот Куљаб за нејзината 2700-годишнина во септември 2006 година. Чајџилниците се присутни во други делови на Западна Азија, особено во Иран и Турција. Ваквите чајџилници на турски буквално се „куќата на чајот“. Овие чајџилници обично служат неколку пијалаци покрај чајот.
Во арапските земји како Египет, установите кои служат чај, кафе и билни чаеви како чајот од хибискус се нарекуваат Ахва и почесто се со значење „куќа на кафето“.[3]
Југоисточна Азија
уреди
Во Мјанмар, чајџилниците познати како Лафетјај сајинг се главен производ на урбаните центри низ целата земја. Овие чајџилници, кои првпат се појавиле за време на британската колонијална ера, служат млечен чај и различни деликатеси кои се движат од домашни јадења како Мохинга до индиски пржени (како Парата и Пури) или кинески колачи (како Баози и титиао).[4] Чајџиниците традиционално служат како места слични на салони за разговор.[5]
Јужна Азија
уредиВо Пакистан, истакнатата куќа за чај, Пак, е интелектуално кафуле лоцирано во Лахоре, познато како центар на движењето на прогресивните писатели.
Европа
уредиБританија
уредиПиењето чај е забава тесно поврзана со Англичаните.[6] Една жена менаџер на лондонска компанија е заслужна за создавањето на првата јавна чајџилница во пекара во 1864 година, која станала просперитетен синџир.[7] Чајните соби биле дел од можности за работа за жените во викторијанската ера.
Во Обединетото Кралство денес, чајната соба е мала соба или ресторан каде се служат пијалоци и лесни оброци, често со смирена или затемнета атмосфера. Послужуваната храна може да биде од крем чај (исто така познат како чај од Девоншир), т.е. слатка со џем и згрутчена павлака; до разработен попладневен чај со чајни сендвичи и мали колачи; или висок чај - солен оброк. Во Шкотска, чаевите обично се служат со различни слатки, палачинки и други колачи. Постои долга традиција на соби за чај во хотелите во Лондон, на пример, во хотелот Браун на улицата Албемарл бр. 33, кој служи чај во својата чајџилница веќе повеќе од 170 години.[8]
Исто така, чајната соба може да биде просторија издвоена на работното место за релаксација и јадење за време на паузите за чај.
Комонвелт
уредиЧајџилниците се популарни во земјите на Комонвелтот, особено во Канада, со острите зими кога попладневниот чај е популарен. Менито генерално има слична храна како Обединетото Кралство.
На други места
уреди
Во Франција, чајџилницата се нарекува Чајна соба, а се служат колачи и колачи. Се чини дека постоењето посебна чајџилница било традиција во многу европски земји.
Во Чешка, културата на чајџилницата се проширила уште од Кадифената револуција во 1989 година, а денес има речиси 400 чајџилници[9] (чајовни) во земјата (повеќе од 50 само во Прага), што е според некои извори[10] најголемата европска распространетост на чајџилници по глава на жител.
Во Косово има чајџилници познати како „чајторе“.[11]
Врска со движењето на умереноста од деветнаесеттиот век
уредиПопуларноста на чајџилниците се зголемило како алтернатива на пабот во Велика Британија и САД за време на движењето на умереноста во 1830-тите. Ова се развило кон крајот на деветнаесеттиот век, кога Кетрин Кренстон ја отворила првата чајџилница што станала синџир на соби за чај на Госпоѓица Кренстон во Глазгов, Шкотска, а слични места станале популарни низ цела Шкотска. Во 1880-тите, убавите хотели и во Соединетите Американски Држави и во Англија почнале да нудат услуга за чај во чајџилници и терени за чај, а до 1910 година почнале да се одржуваат попладневни танци со чај бидејќи лудувањето по танц ги зафатило и САД и Обединетото Кралство. Чајџилниците биле нашироко распространети во Британија до 1950-тите. Во следните децении, кафулињата станале помодерни, а чајџилниците станале поретки.
Други значења и сродни зборови
уреди
Терминот „продавница за чај“ може да се однесува и на продавница за малопродажба која продава сув чај за носење дома. Сувиот чај (најпрво како листови, а потоа во кесички) се продавал во бакалите, а сега главно во супермаркетите. Една од најстарите продавници која сè уште е специјализирана за продажба на чај за консумирање дома е Твајнингс, која работи од истите простории во центарот на Лондон откако е отворена во 1706 година. На јужноафрикански англиски „чајџилница“ е синоним за „кафе“ или мала локална продавница за храна.[12]
На работното место, терминот чајна соба („соба за одмор“ во Северна Америка) е просторија наменета за опуштање на вработените, поточно освежување при работниот одмор. Традиционално, членот на персоналот кој служи топли пијалаци и закуски во фабрика или канцеларија се нарекувал чајна дама, иако оваа позиција сега е речиси непостоечка.
Чајот е истакната карактеристика на британската култура и општество.[13] Со векови, Британија е една од најголемите потрошувачи на чај во светот, а сега троши просечно по глава на жител 1,9 кг годишно.[14]
Поврзано
уредиДополнителна литература
уреди- Whitaker, Jan (2002), Чај во Blue Lantern Inn: A Social History of the Tea Room Craze in America . Прес на Свети Мартин.
Надворешни врски
уреди
Чајџилница на Ризницата ?
Наводи
уреди- ↑ Laudan, Rachel. Cuisine and Empire: Cooking in World History. University of California Press, 2015.
- ↑ Laudan, Rachel (2013). Cuisine and Empire. Berkeley and Los Angeles, California: University of California Press. стр. 122. ISBN 978-0-520-28631-3.
- ↑ „Ahwa's in Egypt“. Hummusisyummus.wordpress.com. 2007-10-31. Посетено на 2012-03-08.
- ↑ „Tea shops IN YANGON“. The Myanmar Times. Архивирано од изворникот на 2018-11-21. Посетено на 2018-10-21.
- ↑ „Myanmar/Burma: Music under siege - Freemuse“. freemuse.org. Архивирано од изворникот на 2018-10-21. Посетено на 2018-10-21.
- ↑ Pamela Robin Brandt (2002-10-17). „Miaminewtimes.com“. Miaminewtimes.com. Посетено на 2012-03-08.
- ↑ Chrystal, Paul (2014). Tea: A Very British Beverage. Amberley Publishing Limited. ISBN 978-1445633497.
- ↑ „Brown's Hotel“. Brown's Hotel. Архивирано од изворникот на 2014-02-12. Посетено на 2012-03-08.
- ↑ „ajk – seznam ajoven a obchod ajem“. cajik.cz (чешки). Архивирано од изворникот на 2023-03-04. Посетено на 2024-05-21.
- ↑ „esko je zem snejvt koncentrac ajoven na svt. Kam na dobr aj zajt?“. Hospodsk noviny (чешки). 7 December 2010.
- ↑ „A guide to teatime in Prishtina“. Prishtinainsight.com. 21 February 2018.
- ↑ „tearoom, noun“. Dictionary Unit for South African English.
- ↑ „A very British beverage: Why us Brits just love a cuppa“. Express. 23 September 2016.
- ↑ „Food Balance Sheets“. Food and Agriculture Organisation of the United Nations.