Црква „Св. Јован Богослов“ - Сер

црква во Сер, Егејска Македонија

Свети Јован Богослов (грчки: Αγίου Ιωάννου Θεολόγου) — црква во градот Сер, Егејска Македонија. Влегува во состав на Серско-нигритската епархија на Цариградската патријаршија.[1]

Свети Јован Богослов
Αγίου Ιωάννου Θεολόγου
Карта
41°5′18.57″N 23°32′4.95″E / 41.0884917° СГШ; 23.5347083° ИГД / 41.0884917; 23.5347083
МестоСер
ЗемјаЕгејска Македонија, Грција
ВероисповедЦариградска патријаршија
Архитектура
Културнонаследна категоријаспоменик на културата
Архит. типтрикорабна базилика
Изградба1836
Управа
Архијерејско намесништвоСерско
ЕпархијаСерско-нигритска

Храмот се наоѓа на рид во маалото Горна Каменица, на улица „Агиос Јоанис Теологос“ бр. 1. Изграден е во 1836 г. како благодарност за спасот на жителите на Сер од колеж на 8 мај 1821 г. — денот на светецот. Тогаш Мехмед-бег, за да го спаси пријателот Папајоанис Сакелариос му ги издал спремните планови за погром, и митрополитот Хрисант Серски издејствувал кај кајмакамот да го спречи колежот врз христијаните. Во градот се убиени само четворица и Јован Богослов е прогласен за заштитник на Сер. Во 1855 г. манастирот „Св. Јован Претеча“ ги исплатил долговите на храмот во износ од 50.000 грошови и црквата станала потчинета на него. Подоцна жителите на Каменица си ја откупиле црквата.[1]

Градбата претставува трикорабна базилика со дрвен четириводен покрив.[1][2] Во 1919 г. градбата е продолжена за 5 метри, додавајќи женска црква во облик на буквата П и камбанарија. Во 1957 г. на јужната страна е доградена собичка, а во 1966 г. и кујна, а нартексот и канцеларијата се затворени со стаклени прозорци. Обновени се покривот и подот. Дрвениот под на женската црква во 1980 г. е заменет со цементен. Кон осумте дрвени столбови се додадени уште четири бетонски. Црквата има два влеза — од запад и југ, а осветлена е од осумнаесет прозорци. Во олтарот освен апсидната конха има уште пет помали. Олтарот е мермерен. Иконостасот е резбран и има три реда икони — 12 царски и 44 помали над нив. Некои од иконите се од 1836 г. Стари фрески има во проскомидията и над столбовите на средниот кораб, каде се претставени евангелистите и пророците Мојсеј, Давид, Соломон и Илија. Богородица Поширока од небесата во олтарот е насликана во 1971 г. од зографот Константинос Котикостас. Останатиот живопис е дела на Николаос Голас од 1992 г. Амвонот, владичкиот престол, проскинитарите, аналоите и дограмата се резбани, дело на серски работилници од 1988 – 1991 г. За вредни предмети од XIX век се сметаат преносливите икони, садовите и брокатниот епитаф.[1]

Во 1990 г. храмот е прогласен за заштитен споменик на културата како поклоничко место поради оригиналниот архитектонски стил, убавите фрески и украси и икони.[2][2]

Во парохијата влегува и црквата „Св. Варвара“ сместена преку реката, западно од стадионот.[1]

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Σέρρες“. Ιερά Μητρόπολη Σερρών και Νιγρίτης. Посетено на 31 октомври 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 „ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ37/28566/661/16-8-1990 - ΦΕΚ 616/Β/27-9-1990“. Διαρκής κατάλογος κηρυγμένων αρχαιολογικών τόπων και μνημείων. Архивирано од изворникот на 2022-06-19. Посетено на 30 октомври 2014.